Μια εκκλησία της βυζαντινής εποχής αφιερωμένη σ’ έναν -ακόμη άγνωστο- μάρτυρα ήρθε στο φως κοντά στην Ιερουσαλήμ έπειτα από ανασκαφές που διήρκεσαν τρία χρόνια.
Η Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων χρονολογεί την εκκλησία στον 6ο αιώνα, την εποχή του Ιουστινιανού όταν η Μέση Ανατολή ήταν υπό την κυριαρχία του Βυζαντίου. Το κτίσμα βρίσκεται γύρω στα 30 χιλιόμετρα δυτικά της Ιερουσαλήμ, στο σημερινό Μπέιτ Σμες.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως δάπεδα διακοσμημένα με μεγάλα και καλά διατηρημένα ψηφιδωτά που απεικονίζουν πουλιά, καρπούς και φυτά, πολύχρωμες τοιχογραφίες και μια περίεργη ελληνική επιγραφή που έχει μπερδέψει τους ερευνητές.
Μια μεγάλη αυλή και ένας φαρδύς διάδρομος ήλθαν στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη, εκατοντάδες πήλινα λυχνάρια αλλά και μία κολυμβήθρα σε σχήμα σταυρού.
«Βρήκαμε μια επιγραφή στο προαύλιο της εκκλησίας που αφιερώνει αυτόν τον χώρο στη μνήμη ενός ‘ενδόξου μάρτυρα’», δήλωσε ο Μπενιαμίν Στόρτσαν, ο οποίος διηύθυνε τις ανασκαφές. «Ο μάρτυρας δεν κατονομάζεται και εξακολουθεί να αποτελεί μυστήριο».
Μια υπόγεια κρύπτη, που βρέθηκε κάτω από το κύριο τμήμα της εκκλησίας, πιστεύεται ότι είχε στεγάσει το λείψανο του μάρτυρα. Δύο κλίμακες οδηγούσαν στο σημείο, επιτρέποντας ένα μεγάλο κάθε φορά αριθμό προσκυνητών να επισκέπτονται την κρύπτη.
Αν και ο μάρτυρας είναι ακόμη άγνωστος, ο Στόρτσαν είπε πως η πολυτέλεια του συγκροτήματος μπορεί να φανερώνει ότι το πρόσωπο αυτό ήταν σημαντική μορφή. Μια άλλη επιγραφή στα ελληνικά δείχνει πως ο βυζαντινός αυτοκράτορας Τιβέριος Β’ Κωνσταντίνος (578-582) είχε βοηθήσει αργότερα στη χρηματοδότηση της επέκτασης της εκκλησίας.
«Ξέρουμε για λίγες εκατοντάδες εκκλησίες στους Άγιους Τόπους, όμως αυτή η εκκλησία υπερτερεί κατά πολύ των περισσότερων όσον αφορά την κατάσταση στην οποία διατηρείται και την αυτοκρατορική εμπλοκή στη χρηματοδότησή της», τόνισε ο Στόρτσαν.