Γιατί φλέγεται ξανά η Τρίπολη; Σε αυτό το ερώτημα προσπάθησε να απαντήσει η Corriere della Sera με αλλεπάλληλα ρεπορτάζ (εδώ και εδώ) ύστερα από την αναζωπύρωση των συγκρούσεων στο τιμάριο της Λιβύης που υποτίθεται πως ελέγχει ο ντόπιος «πρωθυπουργός» Αμπντουλαχμέντ Ντμπεϊμπά. Το ιταλικό ενδιαφέρον είναι εύλογο για την περιοχή όχι μόνο επειδή οι Δυτικοί στηρίζουν το πολιτικό προσωπικό της Τρίπολης (αναγκαστικώς, όμως, και τις ένοπλες πολιτοφυλακές-συμμορίες στις οποίες αυτό βασίζεται), αλλά και επειδή εκεί δραστηριοποιούνται επαγγελματικώς πολλοί Ιταλοί, είτε επιχειρηματίες είτε εργαζόμενοι, οι οποίοι τώρα, έντρομοι, σπεύδουν να φύγουν.
Η βία που ξεκίνησε με τη δολοφονία του Αλ Κίκλι, του επικεφαλής μιας τέτοιας πολιτοφυλακής και υπευθύνου για τη… σταθερότητα στο σύστημα εξουσίας του Ντμπεϊμπά, έλαβε διαστάσεις την περασμένη Τρίτη και το βράδυ της Τετάρτης προς Πέμπτη, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότερα από 100 άτομα. Ο Λορέντσο Κρεμονέζι, ο συντάκτης που υπέγραψε όλα τα ρεπορτάζ της Corriere, σημείωσε ότι, πρώτον, η «διακυβέρνηση» του Ντμπεϊμπά κινδυνεύει και, δεύτερον, ότι την αιματηρή αναμπουμπούλα στην Τρίπολη ενδέχεται να εκμεταλλευτεί ο ρωσόφιλος Χαλίφα Χαφτάρ που με δικές του δυνάμεις ελέγχει το ανατολικό τμήμα της χώρας.
Μετανάστες και ναρκωτικά
Στις αιτίες της πολεμικής αναζωπύρωσης μεταξύ των πολιτοφυλακών της Τρίπολης –ένα είδος μίνι εμφυλίου μεταξύ εξουσιαστών– ο Ιταλός περιέλαβε τον έλεγχο των οικονομικών δραστηριοτήτων και τον έλεγχο του λαθρεμπορίου μεταναστών και ναρκωτικών, πέρα από τα πάγια φυλετικά μίση. Και θύμισε ότι εκεί υπάρχουν πολιτοφυλακές κάθε είδους, από αυθεντικά τζιχαντιστικές (της εκδοχής των «Αδελφών Μουσουλμάνων»), που πολέμησαν εναντίον του Μουαμάρ Καντάφι, μέχρι φιλοτουρκικές. Πρόκειται για ένα πολύχρωμο κουβάρι, «ενωμένο» μόνο στη βάση του πρόσκαιρου συμφέροντος.
Μετά το «επεισόδιο Αλ Κίκλι» ο Ντμπεϊμπά έκανε τις δικές του κινήσεις και ανακοίνωσε εκεχειρία και το τέλος των μαχών, όμως οι πυροβολισμοί ξανάρχισαν. Κατά την κρίση του Κρεμονέζι, ο «πρωθυπουργός» προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την κατάσταση (τον φόνο του Αλ Κίκλι) «για να επιτύχει την οριστική διάλυση των τζιχαντιστικών πολιτοφυλακών που ελέγχουν την πρωτεύουσα». Αυτή η φράση σημαίνει ότι ο Ντμπεϊμπά ενδέχεται να εμπλέκεται στον σχεδιασμό της εκτέλεσης του αρχισυμμορίτη, πρώην συνεργάτη του. Ωστόσο οι συμμορίτες των υπόλοιπων πολιτοφυλακών δεν κάθισαν άπρακτοι.
«Ενωσαν τις δυνάμεις τους με την πολιτοφυλακή που ελέγχει το αεροδρόμιο, έτσι ο Ντμπεϊμπά απευθύνθηκε σε παλιούς συμμάχους του στη Μισράτα, που είναι η πόλη καταγωγής του. Μέσα σε λίγες ώρες επιστρέψαμε στην παλιά σύγκρουση μεταξύ πόλεων-κρατών». Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα, κατά τη λογική του ιταλού δημοσιογράφου, είναι άλλο: «Υπάρχει ο κίνδυνος του Χαφτάρ, του στρατάρχη που σήμερα είναι συνδεδεμένος με τη Ρωσία του Πούτιν περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Ο Χαφτάρ ίσως ενθαρρυνθεί να εκμεταλλευτεί το χάος στην Τρίπολη για να στείλει εκεί τους στρατιώτες του».
Εν ψυχρώ δολοφονίες φοιτητών
Ιδιαίτερη αξία έχει η εξής αναφορά των ρεπορτάζ της Corriere: «Κατά τη διάρκεια τη εκεχειρίας που ανακοίνωσε ο Ντμπεϊμπά ένοπλες ομάδες της κυβέρνησης άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών που διαμαρτύρονταν κατά εκατοντάδες μπροστά στην κατοικία του Ντμπεϊμπά. Οι φοιτητές ζητούσαν την παραίτησή του». Συνεπώς το σκηνικό των τελευταίων ημερών συντίθεται από ένα μείγμα κρατικής βίας και τρομοκρατίας και πρακτικών εγκληματικών οργανώσεων τύπου Μαφίας όταν αποφασίζουν «να μιλήσουν τα όπλα» για να λυθούν οι διαφορές στο διαγούμισμα της λείας.
«Από το βράδυ της Τρίτης, η Τρίπολη έχει επιστρέψει στο επίκεντρο του πολέμου μεταξύ συμμοριών, όπως την εποχή της πτώσης του Καντάφι, το 2011, και την περίοδο πριν από την πολιορκία της πόλης από τα στρατεύματα του Χαφτάρ πριν από 6-7 χρόνια. Τα τοπικά media και αναρτήσεις στα social media ανέφεραν ότι ο αριθμός των σκοτωμένων έχει ξεπεράσει κατά πολύ τους 100, ενώ υπάρχουν πολλοί τραυματίες. ‘‘Σήμερα δεν έχουμε καμιά ελπίδα’’ μας είπε ο 40χρονος Αχμεντ, που μας ενημέρωσε ότι οι δρόμοι της Τρίπολης είναι άδειοι από κόσμο αλλά γεμάτοι με οδοφράγματα ενόπλων πολιτοφυλάκων».
Και κατόπιν αυτών ο Ιταλός κατέληξε σε ένα άβολο πλην ειλικρινές συμπέρασμα: «Η Λιβύη δεν έχει πραγματική κεντρική εξουσία εδώ και 14 χρόνια»…