Από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, τον περασμένο Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ βάλθηκε να «αναμορφώσει», όπως το θέτει ο Guardian, και την ανώτατη εκπαίδευση στις ΗΠΑ, βάζοντας στο στόχαστρό του ορισμένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της χώρας και προβαίνοντας σε μια σειρά από «αλλαγές πολιτικής» που άλλαξαν άρδην τα δεδομένα για τους αλλοδαπούς φοιτητές.
Οπως συνοψίζεται στο βρετανικό δημοσίευμα, η κυβέρνηση Τραμπ αρχικά «πάγωσε» και στη συνέχεια επιβράδυνε τις διαδικασίες για την έκδοση φοιτητικής βίζας στις πρεσβείες και στα προξενεία της ανά την υφήλιο, ανακάλεσε (αν και προσωρινά) το νομικό καθεστώς εκατοντάδων αλλοδαπών φοιτητών, ενέτεινε τους ελέγχους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αιτούντων φοιτητική βίζα, επέβαλε νέους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, περιέκοψε την κρατική επιχορήγηση στα πανεπιστήμια, συνέλαβε και έθεσε υπό κράτηση αρκετούς αλλοδαπούς φοιτητές που μετείχαν σε ακτιβιστικές δράσεις υπέρ των Παλαιστινίων στα πανεπιστήμιά τους και άρχισε να ανακαλεί χιλιάδες φοιτητικές βίζες χωρίς σαφή αιτιολόγηση.
Εξαιτίας όλων αυτών ενεργειών της αμερικανικής κυβέρνησης, ο αριθμός των νεο-εγγεγραμμένων αλλοδαπών φοιτητών στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ αναμένεται να είναι φέτος σημαντικά μειωμένος. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείου Εξωτερικών, πέρυσι στις ΗΠΑ σπούδαζαν περίπου ένα εκατομμύριο αλλοδαποί φοιτητές, (μεταξύ των οποίων και πολλοί Ελληνες, περισσότεροι από 2.500 το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος 2023/2024). Οσον αφορά το νέο ακαδημαϊκό έτος, σχετικά στοιχεία δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι New York Times, η τριτοβάθμια εκπαίδευση ήδη ζημιώνεται και η ανησυχία για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι μεγάλη.
Τα τελευταία χρόνια, πολλά αμερικανικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είδαν τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών τους να αυξάνεται, όμως η κυβέρνηση Τραμπ κατάφερε να αντιστρέψει αυτή την τάση μέσα σε μόλις λίγους μήνες: ήδη από την περασμένη άνοιξη είχε αρχίσει να καταγράφεται μια σημαντική μείωση των αιτήσεων από το εξωτερικό σε εκατοντάδες κολέγια και πανεπιστήμια των ΗΠΑ, η μεγαλύτερη μετά την περίοδο της πανδημίας.
Οι περισσότεροι αλλοδαποί φοιτητές προέρχονται από την Κίνα και την Ινδία, όπου όμως τους προηγούμενους μήνες τα διαθέσιμα ραντεβού για έκδοση φοιτητικής βίζας ήταν σημαντικά λιγότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Οπως έσπευσε να επισημάνει η Association of International Educators, ένας διεθνής επαγγελματικός οργανισμός, εάν τα προβλήματα με τις βίζες συνεχιστούν, οι νέες εγγραφές αλλοδαπών φοιτητών σε αμερικανικά κολέγια θα μπορούσαν αυτό το φθινόπωρο να είναι μειωμένες έως και 40%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περισσότερους από 150.000 φοιτητές.
Οπως αναφέρεται στο δημοσίευμα των New York Times, ορισμένοι εγκατέλειψαν το όνειρο να σπουδάσουν στις ΗΠΑ εξαιτίας της γενικότερης πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στη χώρα από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο. Αλλοι αποφάσισαν τελικά να μην υποβάλουν αιτήσεις σε αμερικανικά πανεπιστήμια, ανησυχώντας ότι, ακόμη και εάν γίνονταν δεκτοί, θα μπορούσαν να βρεθούν ανά πάσα στιγμή πρακτικά παγιδευμένοι στις ΗΠΑ, δίχως να μπορούν να κάνουν πράγματα που μπορούν να κάνουν άλλοι φοιτητές, όπως να υποβάλλουν αίτηση για πρακτική άσκηση ή να ταξιδεύουν στα σπίτια τους κατά τη διάρκεια των διακοπών για να βλέπουν τις οικογένειές τους.
Οι αλλοδαποί φοιτητές αποτελούν σημαντικό μέρος των νεο-εγγεγραμμένων φοιτητών σε κορυφαία πανεπιστήμια όπως το Columbia, αλλά και σε δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα όπως το Purdue. Στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, ένα από τα δέκα πανεπιστήμια με τους περισσότερους διεθνείς φοιτητές, ο αριθμός των φοιτητών που θα ξεκινήσουν τις σπουδές τους αυτό το φθινόπωρο (14.600) είναι μειωμένος κατά περίπου 500 άτομα σε σύγκριση με πέρυσι, κυρίως λόγω καθυστερήσεων στην έκδοση βίζας.
Πολλοί αλλοδαποί φοιτητές πληρώνουν πλήρη δίδακτρα και ως εκ τούτου αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων, στην οποία βασίζονται τα πανεπιστήμια για να χρηματοδοτούν με υποτροφίες και τις σπουδές άλλων φοιτητών. Αυτό σημαίνει πως οι φοιτητές από το εξωτερικό αποτελούν μέρος του επιχειρηματικού μοντέλου με βάση το οποίο λειτουργούν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ.
Σύμφωνα, όμως, με τη Γουέντι Γουόλφορντ, αντιπρύτανη διεθνών υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Cornell, η μεγαλύτερη απώλεια από τη μείωση των εγγραφών αλλοδαπών φοιτητών είναι το ταλέντο. «Πρόκειται κυριολεκτικά για μερικά από τα καλύτερα (μυαλά) στον κόσμο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Η αμερικανίδα ακαδημαϊκός έκανε επίσης λόγο για «χαμένη ευκαιρία» των αμερικανών φοιτητών το να έρχονται σε επαφή με φοιτητές από διαφορετικούς πολιτισμούς, ενώ επισήμανε και τον κίνδυνο, όσοι αλλοδαποί φοιτητές θα αρχίσουν να σπουδάζουν ή σπουδάζουν ήδη στις ΗΠΑ, να μη μιλούν πλέον με καλά λόγια για την Αμερική μόλις επιστρέφουν στις πατρίδες τους.
Η κυβέρνηση Τραμπ άρχισε να ασχολείται με τους διεθνείς φοιτητές την περασμένη άνοιξη, λαμβάνοντας μια σειρά από μέτρα κατά ξένων φοιτητών που βρίσκονταν ήδη στη χώρα και αυστηροποιώντας τους ελέγχους για τους επίδοξους αλλοδαπούς φοιτητές. Ενώ ο πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι φοιτητές από το εξωτερικό συνεχίζουν να είναι ευπρόσδεκτοι στις ΗΠΑ, εξακολουθεί να υποστηρίζει πως κάποιοι ενδέχεται να αποτελούν απειλή, ακόμη και για την εθνική ασφάλεια, διενεργώντας, για παράδειγμα, ακαδημαϊκή κατασκοπεία.
Είπε επίσης ότι ξένοι φοιτητές καταλαμβάνουν πολυπόθητες θέσεις σε πανεπιστήμια που θα μπορούσαν να είχαν προσφερθεί σε αμερικανούς πολίτες. «Εχουμε ανθρώπους που θέλουν να πάνε στο Χάρβαρντ και σε άλλα πανεπιστήμια, αλλά δεν μπορούν να εισαχθούν επειδή έχουμε ξένους φοιτητές εκεί», είπε ο Τραμπ. «Αλλά θέλω να είμαι βέβαιος ότι οι ξένοι φοιτητές είναι άνθρωποι που μπορούν να αγαπήσουν τη χώρα μας», πρόσθεσε.
Πάντως, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους έχουν ήδη ανακληθεί περισσότερες από 6.000 φοιτητικές βίζες, με τις Αρχές να επικαλούνται άλλοτε την υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου χρόνου παραμονής και άλλοτε την παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας, με ορισμένους φοιτητές να κατηγορούνται ακόμη και για υποστήριξη της τρομοκρατίας. Και το υπουργείο Εξωτερικών ανέστειλε τα νέα ραντεβού για φοιτητικές βίζες μεταξύ 27 Μαΐου και 18 Ιουνίου, διάστημα κατά το οποίο συνήθως υπάρχει έντονη κινητικότητα.
Οταν η αμερικανική κυβέρνηση άρχισε να εκδίδει ξανά φοιτητικές βίζες, στα τέλη Ιουνίου, αυτό έγινε με την προϋπόθεση ότι οι πρεσβείες και τα προξενεία θα έλεγχαν αυστηρότερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των αιτούντων. Αναπόφευκτα αυτό έκανε την όλη διαδικασία πολύ πιο αργή, με αποτέλεσμα οι φοιτητές των οποίων οι αιτήσεις εκκρεμούν ακόμα να κινδυνεύουν να χάσουν την έναρξη των φθινοπωρινών μαθημάτων ή ακόμη και να αναβάλουν την εγγραφή τους κατά ένα εξάμηνο ή και περισσότερο.