Μετράμε 33 ημέρες ακόμη μέχρι τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, την Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012. Πριν από τέσσερα χρόνια, τέτοιες ημέρες περίπου, έπαιρνα το αεροπλάνο για το μακρινό “Φοίνιξ” της Αριζόνα, μέσω Λονδίνου. Πέρασα μία εβδομάδα εκεί, στο “στρατηγείο” του τότε υποψηφίου Προέδρου – και αντιπάλου του Ομπάμα – Ρεπουμπλικανού Τζον Μακέιν. Θα μπορούσα να σας πω όμορφες ιστορίες, με καουμπόιδες και Ινδιάνους που είδα να αποθεώνουν τον Μακέιν στην τελευταία προεκλογική του ομιλία. Για την “αμερικανιά” του πάρτι της τελευταίας βραδιάς. Για τους Αμερικανούς μεγαλοαστούς, που στελέχωναν το στενό πυρήνα των εθελοντών της καμπάνιας. Θα μπορούσα και να σας περιγράψω (αυτό ίσως το κάνω, μία άλλη φορά) τη βόλτα με το 12θέσιο αεροπλανάκι που έκανα μέχρι το Grand Canyon, αφού σκέφθηκα ότι πιθανότατα δεν θα είχα δεύτερη ευκαιρία για κάτι τέτοιο στη ζωή μου.

Σήμερα, όμως, θέλω να γράψω για κάτι άλλο. Για την στιγμή που εγώ ξεχώρισα – αυτό που λένε οι Αμερικανοί “χαιλάιτ”- από την σύντομη εμπειρία μου στο πανηγύρι των αμερικανικών εκλογών. Και αυτή ήταν η “ομιλία της ήττας” του Μακέιν, γύρω στη μία μετά τα μεσάνυχτα της 4ης Νοεμβρίου 2008, μπροστά σε ένα κοινό που έβλεπε στις γιγαντο-οθόνες τα ποσοστά του Ομπάμα, να τον στέλνουν στο Λευκό Οίκο. Μία ομιλία μπροστά σε ένα κοινό απογοητευμένο, από έναν υποψήφιο βουρκωμένο, που γνώριζε ότι (και λόγω ηλικίας) δε θα είχε “επόμενη ευκαιρία”. Ο Μακέιν τράβηξε την προσοχή μου από το πρώτο κιόλας λεπτό, γιατί όταν ανέφερε τη λέξη “Ομπάμα” και το πλήθος άρχισε να αποδοκιμάζει, το “ξέκοψε” χωρίς δεύτερη κουβέντα, με ένα “σας παρακαλώ”… Στα μισά περίπου της ομιλίας του  είπε: “Ο γερουσιαστής Ομπάμα και εγώ αντιπαρατεθήκαμε για τις διαφωνίες μας και εκείνος επικράτησε. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως αυτές οι διαφορές παραμένουν. Οι καιροί είναι δύσκολοι για τη χώρα μας. Και του υπόσχομαι απόψε ότι θα κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου για να τον βοηθήσω να ηγηθεί απέναντι στις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Καλώ όλους τους Αμερικανούς…Καλώ όλους τους Αμερικανούς που με υποστήριξαν να με ακολουθήσουν – όχι μόνο στο να τον συγχαρούμε, αλλά να προσφέρουμε στον επόμενο Πρόεδρό μας καλή θέληση και έντιμη προσπάθεια, ώστε να βρούμε τον τρόπο να συνεργαστούμε για να φτάσουμε στους απαραίτητους συμβιβασμούς, και να γεφυρώσουμε τις διαφορές μας, και να επιστρέψουμε στην ευημερία, να υπερασπιστούμε την ασφάλειά μας σε ένα επικίνδυνο κόσμο, και να αφήσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας μία χώρα καλύτερη από αυτή που κληρονομήσαμε .”

Δείτε τώρα και το βιογραφικό του Μακέιν : συνοπτικά, μιλάμε για ένα γόνο οικογένειας στρατηγών, που έγινε πιλότος, πολέμησε στο Βιετνάμ, καταρρίφθηκε και έμεινε επί έξι χρόνια κρατούμενος των Βιετκόγκ, οι οποίοι τον βασάνισαν. Ελεύθερο πνεύμα κόντρα στους ανωτέρους από τα χρόνια των σπουδών στην στρατιωτική Ακαδημία στα νιάτα του, πολιτικός που δε δίστασε να συγκρουστεί και να πάει κόντρα στο ρεύμα της παράταξής του, ως γερουσιαστής.

Ρίχνω και μια ματιά στο βιογραφικό του Μιτ Ρόμνει , που είναι ο νέος αντίπαλος του Ομπάμα. Τί ξέρουμε εμείς γι αυτόν; Κυρίως, το αδύνατο σημείο του, που είναι το μεγάλο εισόδημά του και η (σε σύγκριση με τον Αμερικανό Πρόεδρο) χαμηλότερη φορολογία που πληρώνει. Ποιός είναι όμως ο Ρόμνει; Χμ…η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για γόνο οικογένειας πολιτικών – ο πατέρας του υπήρξε κυβερνήτης του Μίτσιγκαν. Εκανε καλές σπουδές, με μεταπτυχιακά στο Χάρβαρντ. Μπήκε το 1984 στην προβληματική τότε εταιρία Bain και την ξελάσπωσε. Και μετά, την έκανε μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρίες των ΗΠΑ. Εφτασε να διαθέτει ο ίδιος περιουσία 190-250 εκατομμυρίων δολαρίων. Ε, δε μπορεί να είναι και εντελώς άχρηστος. Κατά σύμπτωση, τον βρήκα μπροστά μου στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2002 στο Σολτ Λέικ, όπου υπήρξε Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Εκανε, δηλαδή, τη δουλειά της Γιάννας… Ο Ρόμνει ανέλαβε τον ρόλο αυτό, έπειτα από ένα οικονομικό σκάνδαλο. Έβγαλε ασπροπρόσωπη την Πολιτεία της Γιούτα και τους Αμερικανούς. Το Φεβρουάριο του 2002, όταν βρέθηκα στο Σολτ Λέικ κατά τη διάρκεια των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, ο Ρόμνει εξελισσόταν ταχύτατα σε “αστέρα”, κερδίζοντας τις εντυπώσεις με την αποτελεσματικότητά του. Μεταξύ άλλων, δε δίστασε να βγει με μία σφυρίχτρα στο δρόμο για να κάνει τον…τροχονόμο, όταν λεωφορεία που μετέφεραν αθλητές κόλλησαν στην κίνηση. Στα briefing με τους δημοσιογράφους ήταν έτοιμος να απαντήσει για όλα, χωρίς κόμπλεξ. Χωρίς να “το παίζει”. Σε μία από αυτές τις καθημερινές συνεντεύξεις, καθόταν κι απαντούσε επί μία ώρα – ακόμη και σε ειρωνικές ερωτήσεις – γιατί διαπιστώθηκε έλλειψη στα “hot-dog” και εξηγούσε με ποιό τρόπο διευθέτησε η Οργανωτική Επιτροπή το ζήτημα με τα…λουκάνικα! Ως πολιτικός, κέρδισε πόντους όταν έγινε αργότερα κυβερνήτης της Μασσαχουσέτης και κατόρθωσε να εκμηδενίσει ένα έλλειμμα τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων…

Ωστόσο, ο Ομπάμα παραμένει απέναντί του το φαβορί. Όχι μόνο επειδή είναι ο εν ενεργεία Αμερικανός Πρόεδρος, αλλά και γιατί διατηρεί όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τον έκαναν “γοητευτικό” για τους ψηφοφόρους, πριν από τέσσερα χρόνια. Θυμηθείτε: ένα χρόνο πριν από τις εκλογές του 2008, η αναγνωρισιμότητα του άρτι εμφανισθέντος τότε στην κεντρική πολιτική σκηνή, Μπαράκ Ομπάμα, ήταν στο 5%. Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν τακτικά το πατρώνυμό του (Χουσείν) ανάμεσα στο όνομα και το επίθετο του τότε υποψηφίου για το χρίσμα των Δημοκρατικών, ενώ  εστίαζαν στις αφροαμερικανικές ρίζες του. Σας θυμίζω, ότι για αρκετό καιρό εδώ στην Ελλάδα, πολλοί τόνιζαν λάθος το όνομά του και το έκαναν “Μπάρακ”… Στην Αμερική, πάλι, οι καχύποπτοι διατύπωναν το “ερώτημα”, μήπως είναι μουσουλμάνος. Μέσα σε δώδεκα μήνες, ωστόσο, ο Ομπάμα έφερε τα πάνω – κάτω, ανατρέποντας τα προγνωστικά. Αρχικά για να λάβει το χρίσμα των Δημοκρατικών – όχι απέναντι σε ένα τυχαίο αντίπαλο, αλλά απέναντι στη Χίλαρι Κλίντον. Και έπειτα, γράφοντας ιστορία απέναντι στον Μακέιν για να γίνει Πρόεδρος των ΗΠΑ. Πώς έγιναν όλα αυτά; Το βιογραφικό του Ομπάμα δίνει μερικές απαντήσεις, αλλά σε αφήνει να καταλάβεις πολύ περισσότερα. Ο Ομπάμα δεν είχε “πλάτες” από την οικογένειά του. Κατάφερε να σπουδάσει, όμως, στο περίφημο Columbia και μετά στο Χάρβαρντ (αν δεν κάνω λάθος, και με κάποια υποτροφία). Κι έτσι ξεκίνησε μία καριέρα δικηγόρου, υλοποιώντας (όπως έχει γραφτεί και ειπωθεί χιλιάδες φορές) αυτό που αποκαλούμε “αμερικανικό όνειρο”. Ενας άνθρωπος που διέγραψε ολομόναχος την πορεία του και δημιούργησε τις ευκαιρίες στη ζωή του – δεν του χαρίστηκαν. Ο ορισμός του αυτοδημιούργητου πολιτικού, με μία δυναμική σύζυγο και μία ευτυχισμένη οικογένεια. Ένας Πρόεδρος, όμως, που θέλει να αλλάξει τον ρου της αμερικανικής ιστορίας, μεταρρυθμίζοντας το ασφαλιστικό σύστημα υπέρ των ασθενέστερων. Και να το πετύχει αυτό, φορολογώντας περισσότερο τους ισχυρούς. Δηλαδή, με τον δύσκολο τρόπο.

Ωραία λόγια, θα μου πείτε. Εγώ πάλι, θα σας παραπέμψω στο ύφος του Μακέιν (στο λινκάκι, λίγο παραπάνω). Αλλά, πέρα από τις υποκειμενικές κρίσεις για το ύφος ενός ανθρώπου, μπορούμε να κάνουμε μία αντικειμενική σύγκριση. Να θυμηθούμε το ύφος και τα λόγια των αρχηγών των κομμάτων, έπειτα από αντίστοιχες ήττες στις ελληνικές εκλογές; Πάντως, εγώ δε θυμάμαι κανέναν που να μίλησε όπως ο Μακέιν…

Θα δοκιμάσω να δώσω τη δική μου εξήγηση: ο Μακέιν δεν μίλησε σαν Ελληνας πολιτικός, επειδή δεν μοιάζει με Ελληνας πολιτικός. Στον σύγχρονο κόσμο, ένας σοβαρός, επαγγελματίας πολιτικός, αντιλαμβάνεται την πολιτική σαν αυτό που είναι (έστω και χωρίς τα στοιχεία ρομαντισμού που θα μπορούσαν, κάποτε, να την περιβάλουν): άσκηση εξουσίας, με στοχοπροσήλωση και αποτελεσματικότητα. Γιατί και στην Αμερική – και στην Ευρώπη, η πολιτική επάγγελμα είναι. Επάγγελμα για λίγους και ικανούς, που διακρίνονται προηγουμένως για τις επιδόσεις και την προσωπικότητά τους. Ανάμεσά τους δεν είναι λίγοι οι αυτοδημιούργητοι άνθρωποι. Δεν το κληρονομούν το επάγγελμα. Διαγράφουν την πορεία τους με στόχο να ξεχωρίσουν και να καταξιωθούν, αποχωρώντας κάποτε από την εξουσία. Δεν την εγκαταλείπουν κρυπτόμενοι. Αυτή είναι η διαφορά μας. Η διαφορά μίας κοινωνίας που αποδέχθηκε τη μετριότητα ως ηγεσία και τους ανεπάγγελτους ως ηγέτες. Η πολιτική στον σύγχρονο κόσμο ασφαλώς έχει γίνει επάγγελμα. Αυτό δεν είναι πρόβλημα, αν επιλέγεις τους καλύτερους. Απλώς, εμείς διαλέγουμε τους χειρότερους. Ποιοί είναι, λοιπόν, τα “Αμερικανάκια”;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News