Είναι ένα έργο το οποίο γίνεται θρίλερ – και όχι μόνο για την Τουρκία: η πτώση της τουρκικής λίρας συνεχίζεται και αναστατώνει τα χρηματιστήρια. Ο κατήφορος είχε ξεκινήσει ήδη την προηγούμενη εβδομάδα και από την αρχή της χρονιάς η λίρα έχασε σχεδόν το 50% της αξίας της. Στο μεταξύ, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να κατευνάσει τα πνεύματα, λέγοντας ότι η οικονομία της χώρας του είναι ισχυρή και ότι οι υπουργοί του μπορούν να διευθετήσουν την κρίση. Θα πρέπει, όμως, να βασίζεται και στον Μπεράτ Αλμπαϊράκ, τον «Τσάρο» της Οικονομίας και γαμπρό του;

Στο ξεκίνημα της καριέρας του, πάντως, ως κύριος υπεύθυνος χάραξης της οικονομικής πολιτικής της Τουρκίας, ο Αλμπαϊράκ είχε προκαλέσει το μεγαλύτερο «αιματοκύλισμα» στις χρηματοπιστωτικές αγορές της Τουρκίας, δύο χρόνια μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα. Τότε, ο ίδιος είχε υποσχεθεί ανάκαμψη – η οποία, όμως, ποτέ δεν ήρθε. Σήμερα, ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ εκφράζει την πεποίθηση ότι η τουρκική λίρα θα ενισχυθεί- μετά τη νέα κατρακύλα της και αυτή την εβδομάδα- και δηλώνει ότι το δολάριο έχασε την αξιοπιστία του γιατί μετατράπηκε σε πολιτικό εργαλείο! Ο υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας της Τουρκίας είπε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα, στο πλαίσιο των κανόνων της ελεύθερης αγοράς, για να μειώσει τους κινδύνους για τις εταιρείες. Ο ίδιος, μάλιστα, σχολίασε ότι η Τουρκία είναι στο στόχαστρο των μεγαλύτερων παραγόντων του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και προειδοποίησε ότι όσοι κλιμακώνουν το ζήτημα σε πολιτικό επίπεδο «θα πληρώσουν το τίμημα».

Υπέροχα λόγια, γεμάτα υποσχέσεις, αλλά από απτό αποτέλεσμα τίποτα. Βέβαια, η απογοήτευση των πολιτών της Τουρκίας και των επενδυτών έξω από αυτή για τα όσα κάνει ή δεν κάνει ο Αλμπαϊράκ δεν σχετίζεται, κυρίως, με τα οικονομικά του διαπιστευτήρια, αλλά για την οικογένειά του: θα πρέπει να λογοδοτεί για τις αποφάσεις του στον πεθερό του, τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – ο οποίος χρησιμοποίησε ήδη τις νέες εκτελεστικές εξουσίες του μετά τις πρόσφατες εκλογές εκεί για να αυξήσει την επιρροή του στην τουρκική κεντρική τράπεζα.

Ναι, ο νυν υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας της Τουρκίας διαθέτει πτυχίο MBA από πανεπιστήμιο των ΗΠΑ και πριν από αυτό έχει αναλάβει καθήκοντα Διευθύνοντος Συμβούλου, αλλά πρόκειται πραγματικά να υψώσει ποτέ «ανάστημα» στον πεθερό του; «Είναι διατεθειμένος να υποστηρίξει ότι τα επιτόκια θα πρέπει να είναι σημαντικά υψηλότερα και η οικονομική πολιτική πολύ πιο στενή;», διερωτώνται οι οικονομικοί αναλυτές και η απάντηση, εννοείται, δεν είναι καταφατική. Εάν κοιτάξουμε πίσω και διερωτηθούμε ποιος Τούρκος διαφώνησε με τον Ερντογάν και τα κατάφερε, θα διαπιστώσουμε πως είναι μία πολύ σύντομη λίστα. Βασικά, μια λίστα χωρίς ονόματα.

Προτού γίνει βουλευτής και στη συνέχεια υπουργός Ενέργειας, προτού αναλάβει τα οικονομικά ηνία της Τουρκίας, ο Αλμπαϊράκ εργάστηκε στον ακαδημαϊκό χώρο και στον ιδιωτικό τομέα. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών του στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Pace της Νέας Υόρκης άρχισε να εργάζεται για την Calik, μια τουρκική εταιρεία της οποίας οι μετοχές κάλυπταν την ενέργεια, τα μέσα ενημέρωσης, τις τηλεπικοινωνίες και τις τραπεζικές εργασίες. Αργότερα ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στον χρηματοοικονομικό και τραπεζικό τομέα στο πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά.

Το 2004, ο Αλμαϊράκ παντρεύτηκε την Εσρά, τη μεγαλύτερη κόρη από τις δύο τού πρωθυπουργού Ερντογάν. Το 2006, ονομάστηκε διευθύνων σύμβουλος της Calik στην ηλικία των 29 ετών, ένα πρωτοφανές κατόρθωμα στην τουρκική εταιρική ζωή.

Με τον Αλμαϊράκ στο τιμόνι, η Calik αγόρασε τότε το δεύτερο μεγαλύτερο συγκρότημα ΜΜΕ της Τουρκίας, στο οποίο ανήκε η εφημερίδα Sabah και το τηλεοπτικό κανάλι ATV, και τα δύο ΜΜΕ – φιλικά, εννοείται, προς τον Ερντογάν. Λίγα χρόνια αργότερα, η Calik πώλησε τα περιουσιακά στοιχεία σε μια τουρκική εταιρεία, διατηρώντας τα όμως σε χέρια πάντα φιλικά προς τον Ερντογάν.

Ο αιφνίδιος ορισμός του γαμπρού του Ερντογάν ως υπουργού Οικονομικών τον φόρτωσε με το βάρος να διαχειριστεί την ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία της Τουρκίας και να κερδίσει πίσω την εμπιστοσύνη των αγορών. Το πιο δύσκολο κομμάτι, δηλαδή, το πιο «σκιερό».

Πέραν αυτού όμως, ο Αλμπαϊράκ έχει αφήσει σκιές και στην πολιτική του πορεία. Υπενθυμίζουμε ότι ως υπουργός Ενέργειας προσπάθησε να μεταφέρει από λογαριασμό του στο Ντουμπάι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ στην Τουρκία, χωρίς να δώσει 20% φόρο. Τελικά, όμως, δεν τα κατάφερε. Ο Αλμπαϊράκ προσπάθησε να πάει τα χρήματά του στη Μάλτα και από εκεί στην Ελβετία, μέσω εταιρειών off shore, από τις οποίες θα έστελνε τα χρήματα στην Τουρκία. Ο δικηγόρος του δήλωσε ότι οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι. Όμως, τα mail του Αλμπαϊράκ με τους συνεργάτες του είδαν το φως της δημοσιότητας. Μέσω των περίφημων “Malta Files”, φαίνεται ότι η οικογένεια Ερντογάν -μέσω off shore εταιρειών- κατέχει, μυστικά, τάνκερ αξίας 25 εκατομμυρίων δολαρίων!

Τότε πάρα πολλοί, πιστοί στον τούρκο πρόεδρο, έπειτα από αυτές τις αποκαλύψεις είχαν πει «ας κάνει ο νέος υπουργός την Οικονομία να ορθοποδήσει και δεν πειράζει ό,τι κι αν έγινε». Μέχρι τώρα, πάντως, τα μέτρα που έχει πάρει ο Αλμπαϊράκ δεν φαίνεται να αποδίδουν. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτός Τουρκίας εκτιμούν ότι χρειάζεται, κυρίως, αύξηση των επιτοκίων για να γίνει το νόμισμα πιο σταθερό. Το καλό σενάριο θα ήταν ο Ερντογάν να καταλάβει ότι έχει κάνει λάθος και τότε μια ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να αποκαταστήσει και πάλι την εμπιστοσύνη των αγορών ανεβάζοντας τα επιτόκια, όπως επισημαίνεται. Ή για όλα αυτά, θα μπορούσε κάποιος να πείσει τον τούρκο πρόεδρο να αλλάξει τακτική επί του θέματος. Μπορεί να είναι αυτός ο κάποιος ο γαμπρός του; Πολύ δύσκολα.

Η κατάσταση είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολη και οι καλά γνωρίζοντες ως μόνη λύση σ’ αυτές τις ραγδαίες εξελίξεις βλέπουν τα capital controls, για να σταθεροποιηθεί και πάλι το τουρκικό νόμισμα. Μπροστά σε αυτή την ορατή εκδοχή, η τουρκική αντιπολίτευση και πολίτες της χώρας αυτής θυμούνται ξανά ότι ο Αλμπαϊράκ αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη του νεποτισμού και της ευνοιοκρατίας που περιβάλλουν εδώ και πολύ καιρό την οικογένεια του Ερντογάν.

Ετσι, απαντώντας εκείνοι στον τίτλο του κειμένου που μόλις διαβάσατε, λένε ένα ηχηρότατο «όχι». Επειδή για εκείνους ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ είναι, απλώς, ο «damat» -δηλαδή, στα Τουρκικά, «ο γαμπρός»- και τίποτα παραπάνω.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News