Η κλιματική αλλαγή φέρνει στην Ευρώπη καλοκαίρια που σκοτώνουν. Η φράση είναι κυριολεκτική όπως καταδεικνύει έρευνα του Imperial College του Λονδίνου η οποία κατέγραψε την σχετιζόμενη με τις υψηλές θερμοκρασίες θνητότητα του περασμένου καλοκαιριού, σε 854  πόλεις της Γηραιάς Ηπείρου, μεταξύ των οποίων και ορισμένες ελληνικές.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, όπως τα παρουσιάζει ο βρετανικός Guardian, στο διάστημα Ιουνίου – Αυγούστου 2025 καταγράφηκαν 24.400 θάνατοι σχετιζόμενοι με την ζέστης. Από αυτούς, οι 16.500 θάνατοι σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.

Η θνητότητα επηρέασε περισσότερο την γειτονική μας Ιταλία, που κατέγραψε σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη 6.710 θανάτους (οι 4.597 σχετιζόμενοι με την κλιματική αλλαγή). Ακολουθεί η Ισπανία με 3,893 θανάτους (2.841 με αίτια που αφορούν την κλιματική αλλαγή) και η Γερμανία με 2.445 (1.477).

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 7η θέση της πρώτης δεκάδας, με 1.936 θανάτους από αίτια που σχετίζονται με τις υψηλές θερμοκρασίες – εκ των οποίων θανάτων οι 808 αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή.

Η ταχεία ανάλυση, η οποία βασίζεται σε καθιερωμένες μεθόδους αλλά δεν έχει ακόμη υποβληθεί για πλήρη αξιολόγηση, διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή έκανε τις πόλεις 2,2 βαθμούς Κελσίου θερμότερες κατά μέσο όρο φέτος, αυξάνοντας σημαντικά τον αριθμό των θανάτων από τον επικίνδυνα ζεστό καιρό.

«Η αιτιώδης αλυσίδα από την καύση ορυκτών καυσίμων στην αυξανόμενη θερμότητα και την αυξημένη θνησιμότητα είναι αδιαμφισβήτητη», εξηγεί στον Guardian η Φρίντρικ Οτο, κλιματολόγος του Αυτοκρατορικού Κολεγίου (Imperial College) του Λονδίνου και εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Αν δεν είχαμε συνεχίσει να καίμε ορυκτά καύσιμα τις τελευταίες δεκαετίες, οι περισσότεροι από τους 24.400 θανάτους στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι θα είχαν αποφευχθεί» λέει χαρακτηριστικά.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τοπικές σχέσεις σύνδεσης της θερμοκρασίας με τους θανάτους για να μοντελοποιήσουν την υπερβάλλουσα θνητότητα (δηλαδή τους επιπλέον θανάτους, σε σύγκριση με άλλες περιόδους) κατά τους θερμότερους μήνες του έτους. Κατόπιν συνέκριναν τα αποτελέσματά τους –που καλύπτουν πόλεις στις οποίες ζει σχεδόν το ένα τρίτο των ευρωπαίων πολιτών– με έναν υποθετικό κόσμο, στον οποίο δεν υφίσταται η κλιματική αλλαγή.

Διαπίστωσαν ότι η επιπλέον θερμότητα ήταν υπεύθυνη περίπου για το 68% των εκτιμώμενων θανάτων. Οι ηλικιωμένοι επλήγησαν περισσότερο από τις υψηλές θερμοκρασίες, σύμφωνα με τη μελέτη – με το 85% των νεκρών από τις συνέπειες της θερμοπληξίας να είναι άνω των 65 ετών, και το 41% ​​άνω των 85 ετών.

Σύμφωνα με τον ελληνικής καταγωγής επιδημιολόγο του Imperial College, Γαρύφαλλο Κωνσταντινούδη, που συνυπογράφει τη μελέτη, η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων από την υπερβολική ζέστη «παρατηρείται σε σπίτια και νοσοκομεία, όπου άτομα με υπάρχοντα προβλήματα υγείας ωθούνται στα όριά τους», όπως αναφέρει στον Guardian. Αλλά, συμπληρώνει, «η θερμότητα σπάνια αναφέρεται στα πιστοποιητικά θανάτου τους».

Κάποια από τα θύματα που πέθαναν σε εξωτερικούς χώρους έγιναν πρωτοσέλιδα στις τοπικές εφημερίδες. Ο Μανουέλ Αρίζα Σεράνο, 77χρονος πρώην δημοτικός σύμβουλος στη Λα Ράμπλα της Ισπανίας, έχασε τη ζωή του όταν κατέρρευσε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας τον Αύγουστο, σύμφωνα με το δημοτικό συμβούλιο και πρώην συναδέλφους του στην περιοχή της Κόρδοβα – με τη θερμοκρασία να αγγίζει τους 45 βαθμούς Κελσίου εκείνο το Σαββατοκύριακο.

Ο Μπραχίμ Αϊτ Ελ Χατζάμ, 47χρονος πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο οποίος διηύθυνε μια εταιρεία τοποθέτησης δαπέδων στη βόρεια Ιταλία, έχασε τη ζωή του ενώ τοποθετούσε το σκυρόδεμα ενός σχολικού κτιρίου κοντά στην Μπολόνια, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 38 βαθμούς Κελσίου εκείνη την ημέρα. Πέθανε δύο ημέρες πριν από την έναρξη ισχύος μιας περιφερειακής εντολής για την αναστολή των εξωτερικών κατασκευαστικών εργασιών τις πρώτες απογευματινές ώρες.

Ο Κωνσταντινούδης ισχυρίζεται ότι οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία από τη ζέστη εξακολουθούν να υποτιμώνται παρά τις ενδείξεις. «Κανείς δεν θα περίμενε από κάποιον να διακινδυνεύσει τη ζωή του εργαζόμενος υπό καταρρακτώδη βροχή ή κατά τη διάρκεια ενός τυφώνα», λέει στον Guardian, «αλλά η επικίνδυνη ζέστη εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται πολύ αδιάφορα».

Οι ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις είναι καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν την ακραία ζέστη από όσο το 2003, όταν ένα καταστροφικό κύμα καύσωνα κόστισε τη ζωή 70.000 ανθρώπων – αλλά οι υπηρεσίες αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών αγωνίζονται να συμβαδίσουν με τις αυξανόμενες θερμοκρασίες και τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Οι γιατροί ζητούν την εκπόνηση τοπικών σχεδίων δράσης όταν χτυπούν οι καύσωνες, καθώς και τη δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου στις πόλεις –οι οποίες θερμαίνονται περισσότερο από τα προάστιά τους– αλλά και την παροχή χώρων με κλιματισμό για ευάλωτες ομάδες, όπως οι ένοικοι οίκων ευγηρίας.

Ειδικοί μη κερδοσκοπικών υγειονομικών οργανισμών στη Βρετανία επισημαίνουν στον Guardian ότι τα νέα δεδομένα δείχνουν πως καμία ευρωπαϊκή πόλη δεν είναι άτρωτη στις θανάσιμες επιπτώσεις της ακραίας ζέστης. Ο αριθμός των νεκρών από θερμοπληξία αναμένεται να αυξηθεί όσο η ανθρωπότητα δεν απομακρύνεται από τα ορυκτά καύσιμα και δεν προστατεύει τις ομάδες πολιτών αυξημένου κινδύνου από τους καύσωνες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News