Ενα είναι το ζήτημα που κυρίως απασχολεί το Ισραήλ αυτές τις ημέρες: Ο λόγος, βέβαια, για την προεδρική χάρη που ζητεί ο πρωθυπουργός του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ώστε να αποφύγει τη δίκη και την καταδίκη για σκάνδαλα διαφθοράς.
Οπως σημείωσε, σε ανάλυσή της, η Corriere della Sera, ο «Μπίμπι» Νετανιάχου εγκαλείται για τρεις υποθέσεις, που είναι γνωστές ως «υπόθεση 1.000», «υπόθεση 2.000» και «υπόθεση 4.000». Κατηγορήθηκε ύστερα από έρευνες που διήρκεσαν σχεδόν 10 χρόνια και η δίκη του ξεκίνησε το 2020. Στην «1.000» κατηγορείται για δωροληψία με αντικείμενα αξίας 200.000 δολαρίων, όπως πούρα και σαμπάνιες, τα οποία του «προσέφεραν» ο παραγωγός του Χόλιγουντ Aρνον Mίλτσμαν και ο αυστραλός δισεκατομμυριούχος Τζέιμς Πάκερ.
Η «2.000» αφορά deal μεταξύ του Νετανιάχου και του Aρνον Mόζες, εκδότη της ισραηλινής εφημερίδας Yediot Ahronot. Κατά το κατηγορητήριο, ο Mόζες «προσέφερε» στον «Μπίμπι» υποστήριξη από τα media, με αντάλλαγμα την επιβολή περιορισμών σε ανταγωνιστική εφημερίδα. Η «4.000» αφορά «εξυπηρέτηση» στον ιστότοπο της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Bezeq, με ευνοϊκές ρυθμίσεις για τον κύριο μέτοχο.
Ο Νετανιάχου δικαιολόγησε το αίτημα χάρης που υπέβαλε με πέντε τρόπους. Ο πρώτος επικαλείται το εθνικό συμφέρον. Λέει ότι το κλείσιμο της δικαστικής διαδικασίας «θα κλείσει τα χάσματα στο έθνος» και «θα ενισχύσει την ασφάλεια της χώρας», επειδή «ο ίδιος θα επικεντρωθεί στις πολιτικές του».
Ο δεύτερος τρόπος είναι αποκαλυπτικός: ο Νετανιάχου υποστηρίζει ότι, αποφεύγοντας τη δίκη, «θα αφιερώσει περισσότερη προσπάθεια στη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και των media». Και τα δύο ζητήματα είχαν πυροδοτήσει μαζικές διαμαρτυρίες πριν από τον πόλεμο της Γάζας. Ο τρίτος τρόπος είναι απλώς επίκληση της «θυματοποίησής του». Ο Νετανιάχου ανέκαθεν ισχυριζόταν ότι ήταν στόχος κυνηγιού μαγισσών που οργανώθηκε από τον αριστερό Τύπο και τους δικαστές.
Ο τέταρτος τρόπος επικαλείται τη διεθνή κατάσταση: ο «Μπίμπι» λέει ότι, αν δεν δικαστεί, «θα προωθήσει καλύτερα τις αναδυόμενες συμφωνίες μεταξύ των ΗΠΑ, του Ισραήλ, των αραβικών κρατών και άλλων χωρών». Το πέμπτο επιχείρημά του είναι το εξής: ισχυρίζεται ότι αξίζει τη χάρη «για την τεράστια συμβολή του στο κράτος του Ισραήλ και στους πολίτες του».
Η Corriere παρατήρησε ότι δεν παραδέχθηκε καμία ενοχή και ότι χάρη είχε λάβει και ο πρόεδρος Νίξον, το 1974, από τον διάδοχό του, Τζέραλντ Φορντ. Επισήμανε τη διαφορά: «Ο Νίξον, όπως και ο Νετανιάχου, αρνήθηκε να αναγνωρίσει οποιαδήποτε ενοχή, ωστόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε παραιτηθεί έναν μήνα νωρίτερα λόγω του ‘‘Γουότεργκεϊτ’’, ενώ ο Νετανιάχου δεν παραιτείται και εξακολουθεί να κυβερνά».
Μπορεί να δοθεί χάρη χωρίς καταδίκη; Ο Νετανιάχου επικαλείται ένα προηγούμενο: το 1984, ο τότε πρόεδρος Χαΐμ Χέρτζογκ, πατέρας του νυν προέδρου Ισαάκ Χέρτζογκ, έδωσε χάρη σε αρκετά υψηλά στελέχη της μυστικής υπηρεσίας Σιν Μπετ τα οποία είχαν συγκαλύψει εκτελέσεις. Η διαφορά είναι ότι οι κατηγορούμενοι παραδέχτηκαν την ευθύνη τους.
Γιατί ο Νετανιάχου δεν περιμένει μέχρι το τέλος της δίκης; Επειδή χρειάζεται τη χάρη ακριβώς για να αποφύγει τη βέβαιη καταδίκη. Η εφημερίδα Haaretz έγραψε ότι κανείς δεν μπορεί να τον σώσει. Ποια είναι η στάση του προέδρου; Ο ρόλος του Χέρτζογκ είναι κεντρικός, αλλά και αμφιλεγόμενος. Ο πρόεδρος επέδειξε πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της στιγμής, είναι όμως υπεράνω υποψίας; Σύμφωνα με τη Haaretz, ελέγχεται: ο Χέρτζογκ έγινε πρόεδρος με την αποφασιστική υποστήριξη του Νετανιάχου.
Κινούμαστε, επομένως, προς την απόλυτη ατιμωρησία; Κάποιες πληροφορίες λένε ότι ο Χέρτζογκ ίσως ζητήσει από τον Νετανιάχου να αποσυρθεί από την πολιτική για δύο χρόνια τουλάχιστον, να αποκηρύξει το δικαστικό πραξικόπημα και να αποδεχτεί επιτέλους εξεταστική επιτροπή για την αποτυχία των μηχανισμών ασφαλείας στην επίθεση της Χαμάς.
Η Haaretz, αυτό «το βήμα της σιωνιστικής Αριστεράς», έγραψε ότι το αίτημα του Νετανιάχου «δεν είναι προσπάθεια να επουλωθούν οι διαιρέσεις, αλλά επιθετική πράξη από εκείνους που επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν τον θεσμό της χάριτος για να καταστρέψουν τη θεμελιώδη αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου».
Σε αυτή την περίπτωση, «η χάρη θα έστελνε σαφές και κατηγορηματικό μήνυμα στις μελλοντικές γενιές των ισχυρών κατηγορουμένων, να επιτίθενται στους κρατικούς θεσμούς, να ασκούν πιέσεις, να καταπατούν κάθε κανόνα δικαίου ώσπου να ανταμειφθούν». Και συμπλήρωσε η Haaretz: «Αν ο Χέρτζογκ αποδεχθεί το αίτημα περί χάριτος, θα έχουμε συνθηκολόγηση του κράτους του Ισραήλ με τη βία και τη διαφθορά».