Και όμως, Ισραήλ και Ιράν κάποτε ήταν σύμμαχοι και φίλοι…
Καρέ από διαδήλωση καταγγελίας του Ισραήλ, που έγινε στην Τεχεράνη στις 13 Ιουνίου, αμέσως μετά την επίθεση του εβραϊκού κράτους στο Ιράν | Majid Asgaripour/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Επικαιρότητα

Και όμως, Ισραήλ και Ιράν κάποτε ήταν σύμμαχοι και φίλοι…

Η προ Ισλαμικής Επανάστασης κατάσταση στην Περσία και σε όλη τη Μέση Ανατολή. Ο ρόλος της νασερικής Αιγύπτου και της αραφατικής Παλαιστίνης. Πώς οι μουλάδες έκοψαν κάθε δεσμό με όποιον δεν τους έμοιαζε
Protagon Team

Με αφορμή την νέα σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν, η Corriere della Sera δημοσίευσε άρθρο του Φεντερίκο Φουμπίνι το οποίο εντοπίζει την προέλευση της έχθρας των δύο χωρών. Ο ιταλός δημοσιογράφος έγραψε τα παρακάτω: «Πότε το Ιράν αυτοανακηρύχθηκε κύριος προστάτης των Παλαιστινίων; Πότε το Ιράν έγινε αντιαμερικανικό; Τα δύο ερωτήματα συνδέονται. Οι απαντήσεις είναι σημαντικές για να κατανοήσουμε ότι η Μέση Ανατολή δεν ήταν πάντα όπως τη βλέπουμε σήμερα. Πριν από μερικές δεκαετίες, η κατάσταση ήταν πολύ διαφορετική από τη σημερινή».

Πράγματι, στην αυγή της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, λόγου χάρη, η Αίγυπτος ήταν η πιο αντιαμερικανική χώρα της περιοχής. Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία τα πήγαιναν καλά μεταξύ τους και ανταγωνίζονταν για την εύνοια των ΗΠΑ. Οι Παλαιστίνιοι είχαν κοσμική ηγεσία, η οποία αντιστεκόταν στον τζιχαντισμό. Η δεκαετία του 1970 και ιδιαιτέρως το τέλος της άλλαξαν τους συσχετισμούς, αφού ήταν περίοδος επαναστάσεων και πολέμων: είχε ξεκινήσει με τον θάνατο του ηγέτη της Αιγύπτου, Γκαμάλ Αμπντελ Νάσερ, το 1970, συνεχίστηκε με τον αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του Γιόμ Κιπούρ, το 1973, και ολοκληρώθηκε με την Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράν.

Εγραψε ο Φουμπίνι ότι μέχρι το 1979 το Ιράν κυβερνιόταν από τον Σάχη της Περσίας, Ρεζά Παχλεβί, ο οποίος ήταν μεταρρυθμιστής στα δικαιώματα των γυναικών και στην εκπαίδευση, κρατώντας την παράδοση του πατρός του περί ανοχής στην ντόπια εβραϊκή κοινότητα. Ο Σάχης είχε προειδοποιήσει για τη διαίρεση της Παλαιστίνης, το 1948, ωστόσο αναγνώρισε το Ισραήλ το 1950, με το οποίο διατήρησε και άριστες σχέσεις μέχρι το τέλος της βασιλείας του. Τότε Ιράν και Ισραήλ ήταν σύμμαχοι. Ανήκαν στο Δυτικό στρατόπεδο, είχαν και κοινά συμφέροντα πάταξης των αντιισραηλινών φωνών στο Ιράν.

Στην αντίθετη πλευρά βρισκόταν η Αίγυπτος του Γκαμάλ Αμπντελ Νάσερ, χώρα της Βόρειας Αφρικής μεν, όμως γεωπολιτικά συνδεδεμένη με τη Μέση Ανατολή. Ηταν ο σημαντικότερος σύμμαχος της Σοβιετικής Ενωσης στην περιοχή και υπέρμαχος της παλαιστινιακής υπόθεσης. Ο Φουμπίνι έγραψε ότι το κύρος του σοσιαλιστή και παναραβιστή Νάσερ στον αραβικό κόσμο είχε εκτοξευθεί από τα γεγονότα του 1956, όταν η Αίγυπτος είχε αντισταθεί στην κοινή επιθετικότητα των Αγγλογάλλων και του Ισραήλ, κατόπιν όμως, το 1967, είχε ηττηθεί κατά κράτος από το εβραϊκό κράτος στον Πόλεμο των Εξι Ημερών.

Το 1969, έναν χρόνο πριν από τον αιφνίδιο και ύποπτο θάνατο του Νάσερ, οι Παλαιστίνιοι της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης είχαν αναδείξει έναν νέο ηγέτη: τον Γιάσερ Αραφάτ, ιδεολογικό συγγενή του Νάσερ και εχθρό των τζιχαντιστών (της αιγυπτιακής σουνιτικής ομάδας Μουσουλμανική Αδελφότητα). Ο Φουμπίνι αναφέρθηκε στην επίσκεψη που το 1980 ο Αραφάτ πραγματοποίησε στην Τεχεράνη των σιιτών μουλάδων, με σκοπό την απόσπαση της υποστήριξής τους στον παλαιστινιακό αγώνα. Και έγραψε απερίφραστα ότι ο παλαιστίνιος ηγέτης δεν κατάλαβε ότι το καθεστώς του Χομεϊνί θα στρεφόταν εναντίον της Αριστεράς σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.

«Το νέο καθεστώς του Ιράν διέκοψε κάθε δεσμό με το Ισραήλ. Ισραηλινοί διπλωμάτες απελάθηκαν και στήθηκε ‘‘αερογέφυρα’’ διάσωσης χιλιάδων εβραίων της Περσίας. Ο Χομεΐνί ίδρυσε τα Επαναστατικά Δικαστήρια και άρχισε η εφαρμογή των θανατικών ποινών, είτε δι’ απαγχονισμού είτε διά λιθοβολισμού. Τότε εκτελέστηκαν μέλη της βασιλικής οικογενείας, συνεργάτες του Σάχη και έμποροι ναρκωτικών». Ο Φουμπίνι ανέφερε επίσης ότι εξαπολύθηκε πογκρόμ κατά εθνικών μειονοτήτων, αλλά και των κομμουνιστών.

Ειδικά για τον Αραφάτ, σχολίασε, ο Χομεϊνί είχε συγκεκριμένο σχέδιο: «Προσπάθησε να αντιστρέψει την κατάσταση και όσον αφορά την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ο αγιατολάχ άρχισε να πιέζει τον Αραφάτ να χαρακτηρίσει την οργάνωσή του ‘‘ισλαμικό κίνημα αντίστασης’’, αν και η βάση της ΟΑΠ δεν είχε καμία σχέση με τη θρησκεία. Οσοι Παλαιστίνιοι, είτε ηγέτες είτε απλοί μαχητές, επισκέφθηκαν την Τεχεράνη, είπαν ότι οι Ιρανοί είναι τρελοί για δέσιμο. Και οι μουλάδες σιχαίνονταν τους Παλαιστινίους, που όχι μόνο δεν προσεύχονταν στον Αλλάχ, αλλά επιπροσθέτως έπιναν αλκοόλ και διασκέδαζαν με γυναίκες».

Κατακλείδα για τον Φουμπίνι η απόφανση ότι «στη σύγκρουση μουλάδων-Αραφάτ νίκησαν οι πρώτοι και ηττήθηκε ο παλαιστινιακός λαός». Βέβαια, προ του σημερινού πολέμου (μακελειού) στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Παλαιστίνη (Γάζα και Δυτική Οχθη), κουμάντο στη Γάζα έκανε η Χαμάς, η οποία τυγχάνει σουνιτική και όχι σιιτική οργάνωση, μάλλον φιλικώς διακείμενη προς την Τουρκία περισσότερο (και ειδικά προς τον Ερντογάν), παρά προς το Ιράν.

Exit mobile version