Η Ευρώπη έχει πέντε χρόνια για να προετοιμαστεί για πόλεμο: αυτό είναι το σαφές μήνυμα του νέου «Σχεδίου Αμυντικής Ετοιμότητας 2030», το οποίο θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Πέμπτη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.
Το σχέδιο, που αναμένεται να εγκριθεί από τους ηγέτες της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα, χαράσσει έναν φιλόδοξο οδικό χάρτη για τη στρατιωτική ενίσχυση της Ευρώπης, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, της επιθετικής στάσης της Ρωσίας και της αβεβαιότητας για τη μελλοντική δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, «έως το 2030, η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει επαρκώς ισχυρή αμυντική στάση, ώστε να αποτρέπει αξιόπιστα τους αντιπάλους της και να μπορεί να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε επίθεση».
Η νέα αυτή πρωτοβουλία σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή στην αμυντική φιλοσοφία της Ενωσης: από την εξάρτηση στο ΝΑΤΟ, στην ανάγκη για ευρωπαϊκή αυτάρκεια στην άμυνα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει πως, παρότι τα κράτη-μέλη αυξάνουν ραγδαία τις αμυντικές τους δαπάνες, μεγάλο μέρος αυτών παραμένει κατακερματισμένο σε εθνικό επίπεδο, με αποτέλεσμα υπερβάσεις κόστους και έλλειψη συνεργασίας, σύμφωνα πάντα με το Politico.
Ο στόχος είναι τουλάχιστον 40% των αμυντικών προμηθειών να αποτελούν κοινές ευρωπαϊκές συμβάσεις μέχρι το 2027, έναντι λιγότερου του 20% σήμερα. Παράλληλα, το σχέδιο προβλέπει ότι έως το 2028 το 55% των αγορών οπλικών συστημάτων θα πρέπει να προέρχεται από ευρωπαϊκές ή ουκρανικές εταιρείες, ποσοστό που θα αυξηθεί σε 60% έως το 2030.
Το Σχέδιο Ετοιμότητας 2030, αναφέρει το Politico, χαρτογραφεί εννέα βασικούς τομείς όπου η ΕE οφείλει να καλύψει ελλείψεις: αεράμυνα και αντιπυραυλική προστασία, Τεχνητή Νοημοσύνη και κυβερνοάμυνα, κινητικότητα στρατευμάτων, πυροβολικό, πυραυλικά συστήματα και πυρομαχικά, drones και αντιμετώπισή τους, χερσαία και θαλάσσια συστήματα μάχης, καθώς και αμυντική ετοιμότητα.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δημιουργία τριών φιλόδοξων έργων: του Eastern Flank Watch, που θα συνδυάζει επίγεια και αεράμυνα στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης· του European Air Shield, ενός πολυεπίπεδου ευρωπαϊκού συστήματος αεράμυνας· και του Defence Space Shield, το οποίο θα προστατεύει τα διαστημικά περιουσιακά στοιχεία της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες ευελπιστούν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες θα εγκρίνουν αυτά τα σχέδια μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να ξεκινήσουν οι πρώτες υλοποιήσεις το 2026 και να έχουν εξασφαλιστεί συμβάσεις και χρηματοδοτήσεις έως το 2028.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το συνολικό οικονομικό αποτύπωμα του σχεδίου μπορεί να φτάσει τα 800 δισ. ευρώ, μέσα από μια σειρά μηχανισμών χρηματοδότησης, όπως το πρόγραμμα SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ, για δάνεια αγοράς οπλισμού, το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Βιομηχανικό Πρόγραμμα των 1,5 δισ., το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας, καθώς και τον νέο πολυετή κοινοτικό προϋπολογισμό του 2027.
Το σχέδιο υπογραμμίζει ότι η ΕΕ δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει τα κράτη-μέλη, αλλά να τα ενισχύσει. «Τα κράτη θα παραμείνουν κυρίαρχα ως προς την εθνική τους άμυνα», αναφέρει χαρακτηριστικά το έγγραφο.
Ωστόσο, κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Σουηδία, εκφράζουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο η Eνωση πρέπει να παίζει πιο ενεργό ρόλο, ζητώντας πιο ρεαλιστικούς δείκτες και σεβασμό των εθνικών αρμοδιοτήτων.
Απαντώντας στις ανησυχίες χωρών του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, το κείμενο τονίζει πως η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοεί απειλές «από άλλες περιοχές του κόσμου», κάνοντας ειδική αναφορά στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική.
Παράλληλα, παρέχει διαβεβαιώσεις ότι η EE θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με το ΝΑΤΟ, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία παράλληλων δομών που θα δυσχέραιναν τον στρατηγικό συντονισμό.
Το τελικό μήνυμα του σχεδίου είναι ξεκάθαρο: σε έναν κόσμο όπου τα αυταρχικά καθεστώτα παρεμβαίνουν ολοένα και περισσότερο στις κοινωνίες και στις οικονομίες, η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει τη δική της αποτρεπτική δύναμη.
Oπως αναφέρει το κείμενο, «η ευρωπαϊκή άμυνα οφείλει να είναι έτοιμη για τα πεδία μάχης του αύριο», καταλήγει το δημοσίευμα του Politico.