| CreativeProtagon
Επικαιρότητα

Guardian: Γιατί τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα

«Για τους Ελληνες τα Γλυπτά είναι τα πετράδια του δικού τους στέμματος και τα θέλουν απεγνωσμένα πίσω. Και μια πολιτισμένη χώρα, όπως η Βρετανία, θα έπρεπε να έχει την αξιοπρέπεια να τα επιστρέψει», γράφει ένας από τους πιο επιδραστικούς βρετανούς σχολιαστές, ο Σάιμον Τζένκινς. «Αντ’ αυτού η Βρετανία γελοιοποιείται, πάνω από ένα φλιτζάνι τσάι»
Protagon Team

Στον απόηχο της άκομψης στάσης του Ρίσι Σούνακ απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη, άλλο ένα βρετανικό μέσο ενημέρωσης, ο Guardian, έρχεται να ζητήσει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα εκεί όπου ανήκουν: Στην Αθήνα. Ο αρθρογράφος Σάιμον Τζένκινς, ένας από τους πιο επιδραστικούς βρετανούς σχολιαστές, αποκαλεί τον «καβγά για τα Μάρμαρα, κάτι παραπάνω από χαζό» και γράφει ότι ο βρετανός πρωθυπουργός συμπεριφέρεται σαν παιδί που απειλούν να του πάρουν το παιχνίδι του.

Ο Σούνακ φωνάζει «δικά μου, δικά μου» και αρνείται να συναντήσει τον Μητσοτάκη, ο ηγέτης της βρετανικής αντιπολίτευσης γελάει και το βρετανικό έθνος χασμουριέται, όπως γράφει ο Τζένκινς, επικαλούμενος έρευνες που δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς Βρετανούς είναι υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα, ενώ μόλις το 20% θέλουν να μείνουν αυτά στο Βρετανικό Μουσείο.

Ο παραλληλισμός των Γλυπτών με μια «Μόνα Λίζα κομμένη στα δύο», που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ίσως είναι κάπως υπερβολικός, συνεχίζει το άρθρο, όμως όλοι γνωρίζουν ότι αυτό που για τους Βρετανούς είναι ένας βαρετός καβγάς, για τους Ελληνες είναι ένα πιεστικό ζήτημα που δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ. Ο Τζένκινς χαρακτηρίζει τη διαμάχη «ασύμμετρη» και αποδομεί τα βρετανικά επιχειρήματα περί παραμονής των Γλυπτών στο ΒΜ.

Ο λόρδος Ελγιν πιθανώς έσωσε τα Γλυπτά όταν τα πήρε, συνεχίζει το άρθρο, αλλά αυτά υπέστησαν ζημιές στη Βρετανία κατά τη διάρκεια του καθαρισμού τους. Και ναι, νομικά ανήκουν στη Βρετανία, αλλά οι νόμοι μπορούν να αλλάξουν. Οσο για το επιχείρημα ότι η επιστροφή τους θα δημιουργήσει προηγούμενο, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν το επιτρέψει κάποιος.

Τέλος, είναι αλήθεια ότι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στα Γλυπτά όσο αυτά βρίσκονται στο Λονδίνο, μόνο που δεν τα βλέπουν ως ολοκληρωμένο έργο. Εξάλλου, αυτό το επιχείρημα δεν λέει πολλά: «Ας φέρουμε και τις Πυραμίδες στο Λονδίνο για να τις βλέπουν περισσότεροι άνθρωποι», γράφει ο Τζένκινς.

«Στην Ακρόπολη του 5ου αιώνα π.Χ. βρίσκεται η κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού», συνεχίζει. «Στην Ακρόπολη, που κοιτούσε το ηλιόλουστο Αιγαίο, φτιαγμένη από μάρμαρο που ήρθε από ένα παρακείμενο βουνό. Αυτό το μάρμαρο δεν μπορεί να είναι φυλακισμένο σε ένα γκρίζο, κρύο δωμάτιο στο Μπλούμσμπερι του Λονδίνου. Εξάλλου, στις μέρες μας κάποιος μπορεί να θαυμάσει την τέχνη και μέσω των αναπαραγωγών της. Η αγωνία μας να κατέχουμε και να εκθέτουμε μόνο τα αυθεντικά αριστουργήματα εμποδίζει πολύ κόσμο από το να μπορέσει να τα θαυμάσει».

Η επιστήμη θα μπορούσε να αντικαταστήσει πολύ ικανοποιητικά τα Γλυπτά τόσο στην Αθήνα όσο και στο Λονδίνο. Και εδώ είναι που το επιχείρημα της αυθεντικότητας λειτουργεί υπέρ της Ελλάδας. «Για τους Ελληνες τα Γλυπτά είναι τα πετράδια του δικού τους στέμματος και τα θέλουν απεγνωσμένα πίσω. Και μια πολιτισμένη χώρα, όπως η Βρετανία, θα έπρεπε να έχει την αξιοπρέπεια να τα επιστρέψει», συνεχίζει το άρθρο. «Αντ’ αυτού η Βρετανία γελοιοποιείται, πάνω από ένα φλιτζάνι τσάι».

Ο Τζένκινς αποδίδει τη στάση του Σούνακ σε μετα-αποικιοκρατική υπεροψία. Είναι σαν να λέει η βρετανική κυβέρνηση στον υπόλοιπο κόσμο «κερδίσατε την ανεξαρτησία σας, αλλά δεν θα πάρετε πίσω τα πράγματα που σας ανήκουν. Εσείς οι Ελληνες δεν καταφέρατε να εμποδίσετε τους Οθωμανούς να πουλήσουν τα Γλυπτά σας, οπότε τώρα θα τα βλέπετε από μακριά στο Βρετανικό Μουσείο».

Την ίδια αντίληψη έχουν όλα τα μεγάλα μουσεία της Ευρώπης και της Αμερικής στα οποία συγκεντρώνεται ο πολιτιστικός πλούτος όλου του πλανήτη. Αυτά τα μουσεία, γράφει ο Τζένκινς, αντιδρούν σθεναρά στην επιθυμία των νέων κρατών να ανακτήσουν τους θησαυρούς τους και να εκθέτουν τις δικές τους συλλογές.

Πολλά από αυτά τα μουσεία έχουν τεράστιο αριθμό αντικειμένων στις αποθήκες τους και συμπεριφέρονται σαν να είναι προσωπική περιουσία τους. Ομως, κανένα από αυτά τα αντικείμενα δεν δημιουργήθηκε για να είναι κλεισμένο σε ένα υπόγειο στο Λονδίνο. Στις χώρες προέλευσής τους οι άνθρωποι θα τα εκθέσουν με υπερηφάνεια και δεν θα τα κλειδώσουν σε δωμάτια στα οποία τα αντικείμενα αυτά είναι ευάλωτα σε κλοπές και φθορά.

«Οι τοίχοι των μουσείων καταρρέουν, πλέον, όχι μόνο κυριολεκτικά αλλά και ιδεολογικά», καταλήγει το άρθρο. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν ήδη ξεκινήσει τον επαναπατρισμό αντικειμένων στις χώρες καταγωγής τους, στην Ασία και την Αφρική. Αυτό δεν σημαίνει ότι το Λούβρο θα κλείσει. Τα περισσότερα μουσεία, έτσι κι αλλιώς, έχουν υπερβολικά πολλά αντικείμενα στην κατοχή τους και θα έπρεπε να επιστρέψουν πολλά από αυτά στις χώρες στις οποίες ανήκουν. Συνεπώς, η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα ίσως πράγματι δημιουργήσει προηγούμενο. Ενα εξαιρετικό προηγούμενο.