Οι γορίλες και άλλα μεγαλόσωμα θηλαστικά συνηθίζουν να περιστρέφονται, σαν να έχουν λάβει εκπαίδευση από θηριοδαμαστή σε τσίρκο | Shutterstock
Επικαιρότητα

Γιατί οι γορίλες περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους;

Οι κυκλικές περιστροφές των συγγενικών προς τον άνθρωπο θηλαστικών πιθανόν να γίνονται προκειμένου να νιώσουν ένα αίσθημα ψυχικής ευφορίας που μοιάζει με έκσταση - όπως ακριβώς έκαναν και οι προϊστορικοί άνθρωποι πριν από εκατομμύρια χρόνια
Protagon Team

Οι πίθηκοι περιστρέφονται γρήγορα γύρω από τον άξονά τους, προκειμένου να επιτύχουν μια εκτεταμένη ψυχική κατάσταση που μοιάζει με έκσταση, ένα αίσθημα ευφορίας, όπως ακριβώς έκαναν οι προϊστορικοί άνθρωποι πριν από εκατομμύρια χρόνια, αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα Telegraph. Οι γορίλες, οι πίθηκοι και άλλα μεγαλόσωμα ανθρωποειδή περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους, σχηματίζοντας κύκλους, με σκοπό να επιτύχουν αυτό το αίσθημα ψυχικής ευφορίας, λένε οι επιστήμονες.

Για να ερευνήσουν τους ακριβείς λόγους που τα συμπαθή θηλαστικά συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι επιστήμονες έθεσαν στο μικροσκόπιο ένα viral βίντεο που αναρτήθηκε στο youtube, με έναν γορίλα που περιστρέφεται μέσα σε μια πλαστική πισίνα. Κατόπιν επιχείρησαν να εξηγήσουν γιατί το ζώο είχε αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς και τι σκοπό θα μπορούσε να εξυπηρετεί αυτή η κίνηση.

Μια άλλη διαδικτυακή έρευνα αποκάλυψε ότι πρόκειται για συνηθισμένη συμπεριφορά, ενώ η ανάλυση περισσότερων από 40 βίντεο έδειξε ότι οι πίθηκοι χρησιμοποιούν σχοινιά ή κλαδιά από δέντρα, έτσι ώστε να περιστρέφονται περισσότερες από πέντε φορές γύρω από τον άξονά τους με ταχύτητα 1,5 περιστροφών ανά δευτερόλεπτο. Τα θηλαστικά επανέλαβαν την πράξη της περιστροφής τρεις φορές στη σειρά, κατά μέσο όρο, και η κίνησή τους ήταν τόσο γρήγορη, λες και είχαν λάβει εκπαίδευση από θηριοδαμαστή σε τσίρκο!

Παρατηρώντας τη συμπεριφορά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην Ιστορία έχουν υπάρξει παραδείγματα πολιτισμών που αναζητούσαν μια αλλοιωμένη ψυχική κατάσταση ευφορίας, με τους δερβίσηδες μουσουλμάνους, για παράδειγμα, να χρησιμοποιούν τον χαρακτηριστικό χορό τους προκειμένου να το πετύχουν. Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα είναι σχεδόν βέβαιη ότι η στενή σχέση μεταξύ των πιθήκων και των ανθρώπων τούς οδηγεί στο ίδιο χαρακτηριστικό γνώρισμα συμπεριφοράς.

Ο δρ Αντριάνο Λαμέιρα, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ, ο οποίος ανήκει στη συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα, δήλωσε ότι εκουσίως οι πίθηκοι περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους, διότι γνωρίζουν πως αν το πράξουν θα προκαλέσουν στον εαυτό τους ένα αίσθημα ευφορίας. «Οπως θα δείτε από τον μέσο αριθμό περιστροφών και περιόδων περιστροφής, οι μεγάλοι πίθηκοι παρουσιάζουν εσκεμμένα αλλά και επανειλημμένα τη συγκεκριμένη συμπεριφορά» δήλωσε ο καθηγητής στην Telegraph.

Ο ίδιος πιστεύει ότι η συμπεριφορά των πιθήκων τους φέρνει σε μια ψυχική κατάσταση ισοδύναμη με την έκσταση στην οποία φθάνει ένας χρήστης ναρκωτικών ουσιών, αλλά με σύντομο και ανώδυνο τρόπο, καθώς δεν περιλαμβάνει χρήση ουσιών. «Είναι επίσης πιθανό να πρόκειται για έναν πρωταρχικό τρόπο επίτευξης ψυχικής έκστασης», προσέθεσε ο καθηγητής, «ή έναν από τους τρόπους αλλαγής της ψυχικής κατάστασης που ανακάλυψαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας». Σημείωσε επίσης ότι «αν και πρωτόγονος, ο συγκεκριμένος τρόπος εξακολουθεί να επιβιώνει στους πιο στενούς συγγενείς του ανθρώπινου είδους, που είναι οι γορίλες και οι πίθηκοι».

«Μια μορφή κοινωνικοποίησης ή ψυχαγωγίας»

Αφού εντόπισε τα βίντεο, η ομάδα των ερευνητών που μελέτησε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά των ζώων προσπάθησε να αναδημιουργήσει την ταχύτητα και τη διάρκεια των κινήσεων που έμοιαζαν να κάνουν οι πίθηκοι, αλλά δυσκολεύτηκε να συνεχίσει για όσο διάστημα περιστρέφονταν τα συμπαθή θηλαστικά. Ο δρ Λαμέιρα δήλωσε ότι η περιστροφή των πιθήκων μπορεί να είναι μια μορφή κοινωνικοποίησης ή ελαφριάς ψυχαγωγίας – και ενδεχομένως οι προϊστορικοί μας πρόγονοι να έκαναν το ίδιο πριν από την εμφάνιση των ψυχοτρόπων ουσιών.

Οι επιστημονικές παρατηρήσεις έγιναν ως επί το πλείστον σε ζώα που βρίσκονταν σε αιχμαλωσία. «Υπό μια τέτοια συνθήκη, αυτά τα εξαιρετικά ευφυή θηλαστικα ενδέχεται να βιώνουν χαμηλή αισθητηριακή και γνωστική διέγερση και πρόκληση» σημείωσε ο δρ Λαμέιρα. «Ως εκ τούτου, η συνήθεια των μεγάλων πιθήκων να ασχολούνται με το spinning είναι παρόμοια με εκείνη ενός παιδιού που επιθυμεί να κάνει γαϊτανάκι στο πάρκο ή με τις συνήθειες ανθρώπων που αναζητούν κάθε είδους ψυχαγωγία, όπως κάποιο εξτρίμ σπορ». Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Primates».