Σε αντίθεση με το Βερολίνο και το Παρίσι, αυτή την εποχή στη Μαδρίτη το κλίμα είναι αισιόδοξο στον επιχειρηματικό κόσμο. Η οικονομία της Ισπανίας αναπτύχθηκε κατά 3,2% πέρυσι, σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, τη στιγμή που η οικονομία της Γαλλίας παρουσίασε μικρότερη ανάπτυξη και η οικονομία της Γερμανίας συρρικνώθηκε.
Oπως σημείωσε ο Economist, ο ibex 35, που παρακολουθεί τις μεγαλύτερες εισηγμένες επιχειρήσεις της Ισπανίας, σημείωσε άνοδο 14,8%, μία από τις καλύτερες επιδόσεις μεταξύ των κορυφαίων χρηματιστηριακών δεικτών της Ευρώπης.
Η τουριστική βιομηχανία, που επλήγη σκληρά από την πανδημία, υποδέχτηκε πέρυσι 94 εκατ. επισκέπτες, αριθμό-ρεκόρ σε μια χώρα 48 εκατ. κατοίκων, ενώ αναμένει 100 εκατ. επισκέπτες φέτος.
Ο τουρισμός συνεισφέρει το 13% του ΑΕΠ άμεσα και το 20% έμμεσα, μέσω των δαπανών για εστιατόρια, μεταφορές και λιανικό εμπόριο. «Είναι το πετρέλαιό μας» είπε χαρακτηριστικά στον Economist ο Χοσέ Γκαρσία Καντέρα, οικονομικός διευθυντής της μεγάλης τράπεζας Santander.
Πολλές από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Ισπανίας ευημερούν. Η Inditex, που διαθέτει στο δυναμικό της τα καταστήματα Zara, Massimo Duti, Bershka κ.ά., είναι εδώ και καιρό μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες λιανικής πώλησης μόδας ππαγκοσμίως.
Η Ισπανία φιλοξενεί επίσης δύο από τις 10 μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης βάσει κεφαλαιοποίησης (bbva και Santander), καθώς και κορυφαίες εταιρείες κατασκευών και υποδομών (Grupo acs, Acciona, Ferrovial και Grupo fcc). Επίσης, η Repsol είναι ένας από τους μεγαλύτερους πετρελαϊκούς ομίλους της Ευρώπης και η Iberdrola μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας.
Υπάρχουν όμως και άλλες μικρότερες και όχι τόσο γνωστές εταιρείες με μεγάλη επιτυχία στη χώρα, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Μία από αυτές είναι η Sener, κατασκευαστική εταιρεία με περίπου 4.000 υπαλλήλους, η οποία εδρεύει στο Μπιλμπάο.
«Το 90% των πωλήσεών μας είναι στο εξωτερικό, αλλά είμαστε Ισπανοί» λέει ο Αντρές Σενταγκόρτα, πρόεδρος της οικογενειακής επιχείρησης. «Η ζήτηση σε όλους τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούμαστε αυξάνεται εκρηκτικά». Μάλιστα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει είναι η εύρεση εξειδικευμένου προσωπικού.
Η Sener κατασκευάζει έναν τερματικό σταθμό φυσικού αερίου και ένα κέντρο δεδομένων στη Γερμανία. Βοηθάει επίσης στην κατασκευή ενός σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας από το Αμπου Ντάμπι στο Ντουμπάι και ενός άλλου στην Καλιφόρνια. Τον Ιανουάριο κέρδισε τη σύμβαση για την ανακαίνιση πέντε αεροδρομίων στη Σαουδική Αραβία.
Το μυστικό της ισπανικής επιτυχίας
Δύο μεγάλοι παράγοντες λειτουργούν υπέρ της Ισπανίας, επισημαίνει ο Economist. Ο πρώτος είναι η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, με τιμές σχεδόν τόσο χαμηλές όσο αυτές των ΗΠΑ. Πριν από 20 χρόνια η Ισπανία εισήγαγε το 50% της ηλεκτρικής της ενέργειας. Σήμερα έχει επιτύχει υψηλό βαθμό αυτάρκειας αξιοποιώντας την ηλιακή, την αιολική και την υδροηλεκτρική ενέργεια.
Σύμφωνα με την bbva, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε από 45% το 2021 σε 65% το 2024, γεγονός που οδήγησε σε πτώση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 20%.
Η επίτευξη του κυβερνητικού στόχου του 80% έως το 2030 θα σήμαινε περαιτέρω πτώση της τάξης του 20%, ανέφερε η τράπεζα. Σε 10 χρόνια, περίπου το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, προβλέπουν οι ειδικοί.
Ενα δεύτερο πλεονέκτημα, υποστηρίζουν οι επιχειρηματίες, είναι η μετανάστευση. Τα τελευταία 12 χρόνια ο ισπανικός πληθυσμός αυξήθηκε από περίπου 46 εκατ. σε 49 εκατ. Παράλληλα, τα τελευταία έξι χρόνια, το εργατικό δυναμικό που γεννήθηκε στο εξωτερικό αυξήθηκε κατά 1,2 εκατ. άτομα.
Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η μετανάστευση δεν έχει προκαλέσει πολιτικές εντάσεις. Ο Economist εκτίμησε ότι αυτό συμβαίνει ενδεχομένως επειδή οι περισσότεροι νεοαφιχθέντες μιλούν ισπανικά και έχουν παρόμοια κουλτούρα. Το ακροδεξιό κόμμα Vox δίνει έμφαση στη μάχη κατά των αμβλώσεων και σε άλλα κοινωνικά θέματα – και όχι τόσο κατά των μεταναστών.
Τα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης αναμένεται να συνεχιστούν, αλλά αυτό έχει αυξήσει τη ζήτηση για κατοικία, η οποία ήδη ξεπερνά την προσφορά. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους της Μαδρίτης και 40 περίπου άλλων πόλεων στις αρχές Απριλίου για να διεκδικήσουν οικονομικά προσιτές κατοικίες.
Μια έκθεση της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας διαπίστωσε ότι σχεδόν το 40% των οικογενειών που νοικιάζουν σπίτι δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση. Τα τελευταία 10 χρόνια τα ενοίκια έχουν διπλασιαστεί, ενώ οι μισθοί αυξήθηκαν μόλις κατά 20%.
Οι ισπανικές επιχειρήσεις, βέβαια, αντιμετωπίζουν και αυτές αρκετά προβλήματα, τα οποία παρουσιάζονται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το κράτος πρέπει να ενισχύσει τις επενδύσεις και την παραγωγικότητα, λέει ο Ραφαέλ Ντομένεθ, επικεφαλής οικονομολόγος της bbva.
Οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από το επίπεδο του 2019. Οι χαμηλές επιχειρηματικές επενδύσεις επηρεάζουν την παραγωγικότητα. Τα τελευταία 10 χρόνια η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας φτάνει κατά μέσο όρο μόλις το 0,2%, κάτω από τον μέσο όρο του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, που είναι 0,9%.
Η αβεβαιότητα σχετικά με τους νέους νόμους και κανονισμούς και η υπερβολική γραφειοκρατία, τόσο από τις περιφερειακές όσο και από τις κεντρικές κυβερνήσεις, αποτρέπουν τους επενδυτές, εξήγησε στο Economist ο Χουάν Μαρία Νιν, από την επιχειρηματική δεξαμενή σκέψης Circulo de Empresarios.
Ο εύθραυστος κυβερνητικός συνασπισμός υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών δεν κατάφερε ή δεν θέλησε να περάσει φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με το βρετανικό ΜΜΕ. Τον περασμένο μήνα το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο για τη μείωση της εργάσιμης εβδομάδας από 40 σε 37,5 ώρες, χωρίς απώλεια αποδοχών.
Ορισμένες περιφέρειες, όπως η Μαδρίτη, είναι φιλικές προς τις επιχειρήσεις, άλλες όμως, όπως η Καταλονία, όχι. Την ίδια στιγμή ο Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί ανησυχία στην ισπανική κυβέρνηση, όπως παντού άλλωστε, με την αλλοπρόσαλλη οικονομική πολιτική του.
Ο Πέδρο Σάντσεθ προσπαθεί να προωθήσει εναλλακτικές εμπορικές συνεργασίες. Στις 10 Απριλίου έγινε ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης που επισκέφθηκε την Κίνα από τότε που ο αμερικανός πρόεδρος αναστάτωσε την παγκόσμια οικονομία με τους δασμούς του.
Στα συν για την Ισπανία είναι και το γεγονός ότι εξάγει λιγότερα προϊόντα στις ΗΠΑ από ό,τι πολλές άλλες χώρες, γι’ αυτό και είναι λιγότερο ευάλωτη στους δασμούς του Τραμπ.