Ο πρόεδρος της Φινλανδίας Σάουλι Νιινίστο επανέλαβε το Σάββατο το δικαίωμα της χώρας του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ εάν το επιθυμεί, απορρίπτοντας τα αιτήματα της Ρωσίας για μη περαιτέρω επέκταση της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας κοντά στα σύνορά της.
«Το περιθώριο ελιγμών και η ελευθερία επιλογής της Φινλανδίας περιλαμβάνουν επίσης τη δυνατότητα στρατιωτικής ευθυγράμμισης και υποβολής αίτησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ, εάν το αποφασίσουμε εμείς οι ίδιοι», δήλωσε ο πρόεδρος Νιινίστο στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του.
Τον περασμένο μήνα ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε εγγυήσεις ότι η Φινλανδία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Κρεμλίνο, ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία επιθυμεί «διεθνείς νομικές εγγυήσεις ασφαλείας» που αποκλείουν «την περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς».
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 40% των Φινλανδών αντιτίθεται στην ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ το 26% τάσσεται υπέρ.
Την Πέμπτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μίλησε με τον πρόεδρο Πούτιν για δεύτερη φορά μέσα σε ένα μήνα για τις εντάσεις με το ΝΑΤΟ, απειλώντας και πάλι με σκληρή απάντηση, συμπεριλαμβανομένων πρωτοφανών κυρώσεων, σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία.
«Κατέστησα σαφές στον πρόεδρο Πούτιν ότι αν κάνει άλλες κινήσεις στην Ουκρανία θα έχουμε αυστηρές κυρώσεις», δήλωσε ο κ. Μπάιντεν την Παρασκευή. «Θα αυξήσουμε την παρουσία μας στην Ευρώπη με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ».
Η Ρωσία έχει αναπτύξει 100.000 στρατιώτες κοντά στα ουκρανικά σύνορα, χρησιμοποιώντας την προοπτική μιας εισβολής για να πιέσει το ΝΑΤΟ να δώσει εγγυήσεις ότι δεν θα επεκταθεί.
Ο πρόεδρος Νιινίστο δήλωσε ότι τα τελεσίγραφα της Ρωσίας «έρχονται σε σύγκρουση με την ευρωπαϊκή τάξη ασφαλείας» και απαίτησε να μην αποκλείονται τα ευρωπαϊκά κράτη από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ.
Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας πρόκειται να συναντηθούν στη Γενεύη σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, αναζητώντας μια οδό για τη μείωση των εντάσεων.
Εκτός από γραπτές εγγυήσεις ασφαλείας ότι η Ουκρανία και άλλες πρώην σοβιετικές χώρες θα αποκλειστούν από οποιαδήποτε επέκταση του ΝΑΤΟ, η Μόσχα απαιτεί από τη συμμαχία να αποσύρει επιθετικό οπλισμό από χώρες που γειτονεύουν με τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ λένε ότι τα ρωσικά αιτήματα είναι μη-σταθερά.
«Σε αυτή την κατάσταση η Ευρώπη δεν μπορεί απλώς να ακούει», δήλωσε ο πρόεδρος Νιινίστο. «Η κυριαρχία πολλών κρατών μελών, επίσης της Σουηδίας και της Φινλανδίας, έχει αμφισβητηθεί από το εξωτερικό της Ενωσης. Αυτό καθιστά την ΕΕ ένα εμπλεκόμενο μέρος. Η ΕΕ δεν πρέπει να αρκεστεί απλώς στον ρόλο του τεχνικού συντονιστή των κυρώσεων».
Τα σχόλιά του ήρθαν καθώς ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς επικρίθηκε για την υιοθέτηση ηπιότερης στάσης έναντι της Ρωσίας στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του.
«Η διατλαντική συνεργασία είναι επίσης απαραίτητη για την ασφάλεια στην Ευρώπη», δήλωσε. «Σε αυτόν τον τομέα, αντιμετωπίζουμε σήμερα νέες προκλήσεις σχετικά με την Ουκρανία. Το απαραβίαστο των συνόρων είναι πολύτιμο και δεν είναι διαπραγματεύσιμο».
Ο Αντριου Γουάις, ειδικός στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας στη δεξαμενή σκέψης του Ιδρύματος Κάρνεγκι για την Παγκόσμια Ειρήνη, δήλωσε ότι υπάρχουν «κραυγαλέες διαφορές μεταξύ των σχολίων του κ. Σολτς και του τρόπου με τον οποίο τοποθετείται ο Πρόεδρος Νιινίστο όσον αφορά το ρωσικό πρόβλημα».
Το Σάββατο η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι ένας στρατιώτης της σκοτώθηκε σε συμπλοκή με φιλο-ρώσους αυτονομιστές, μία ημέρα πριν ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μιλήσει με τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία υποσχέθηκε να λάβει «όλα τα μέτρα» για να προστατεύσει τα συμφέροντά της.
«Δεν θα επιτρέψουμε οι πρωτοβουλίες μας να πνιγούν σε ατελείωτες συζητήσεις», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA-Novosti. «Εάν δεν υπάρξει εποικοδομητική απάντηση σε εύλογο χρονικό διάστημα και η Δύση συνεχίσει την επιθετική της πορεία, η Ρωσία θα πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διατηρήσει τη στρατηγική ισορροπία και να απομακρύνει απαράδεκτες απειλές για την ασφάλειά μας».