Ο τίτλος της έκδοσης «Μέ λογισμό καί μ’ όνειρο» αποτελεί απόσπασμα από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διονυσίου Σολωμού. Μία φράση που είχε χρησιμοποιήσει ο εκτελεστικός πρόεδρος Γιάννης Σ. Κωστόπουλος μιλώντας το 1987 στα εγκαίνια του κεντρικού κτιρίου της τράπεζας, προκειμένου να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι της Alpha Bank, την είχαν οδηγήσει στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Η ιστορία ξεκινά από τα πρώτα εμπορικά εγχειρήματα του Ιωάννη Φ. Κωστοπούλου, ο οποίος γεννήθηκε το 1856 στη Σπερχογεία της Μεσσηνίας. Ενα χωριό με μόλις 650 κατοίκους. «Στις πηγές μας μπορούμε να συναντήσουμε πολλούς Κωστόπουλους, που αμέσως ή εμμέσως έχουν σχέση συγγένειας με τον Ι. Φ. Κωστόπουλο. Στο μητρώο αρρένων του χωριού εμφανίζονται ως αδέρφια του ο Αθανάσιος, που γεννήθηκε το 1859 και ο Γεώργιος με έτος γέννησης το 1866. Δεν συναντάμε βέβαια την αδερφή του Σταυρούλα…», αναφέρει το λεύκωμα.

Πατέρας και των τεσσάρων ήταν ο Φώτης Κωστόπουλος, ο οποίος ήταν παντρεμένος με τη Ρουμπίνη Χωραΐτου. Το σόι ήταν πολύ μεγάλο και με συγγενικές σχέσεις να δικτυώνονται σε όλη την επαρχία. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, κάτι τέτοιο ήταν μεγάλο πλεονέκτημα για τον ίδιο και προφανώς διευκόλυνε σημαντικά τη σταδιοδρομία του, καθώς η συγγενική υποστήριξη διαδραμάτισε θεμελιώδη ρόλο στο να μπορέσει να αναδειχθεί σε σημαντικό έμπορο της Καλαμάτας.

Καταλύτης φέρεται να ήταν και μία περίεργη χρονική σύμπτωση. Η καταστροφή των γαλλικών αμπελιών από τη φυλλοξήρα, προσέφερε σημαντική ανάπτυξη στη σταφιδοκαλλιέργεια της Μεσσηνίας. Συνέπεια αυτής ήταν η συγκέντρωση πληθυσμού στην περιοχή της Καλαμάτας. Πέρα όμως από την αύξηση του πληθυσμού, νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως η παραγωγή λαδιού, σύκων και μεταξιού, έδωσε ιδιαίτερη οικονομική ώθηση στην περιοχή και επίσης δημιούργησε ένα καταπληκτικό περιβάλλον για τον εκείνους που γνώριζαν πώς να το αξιοποιήσουν, όπως έκανε ο Ι. Φ. Κωστόπουλος.

Η πρώτη εμποροεταιρεία

Ολα όμως άρχισαν στις 13 Αυγούστου του 1879 στην Καλαμάτα, με τον Ιωάννη Κωστόπουλο και τον Δημήτριο Πιεράκο. Οι δύο άνδρες αποφάσισαν να συνεργαστούν και να ιδρύσουν «ομόρρυθμη εμποροεταιρεία» με κεφάλαιο 4.000 δραχμές ο καθένας.

Τρία χρόνια αργότερα η συνεργασία λύεται και ο Κωστόπουλος αναδέχεται όλες τις υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις. Η πρωτοβουλία του αυτή, σε μία Ελλάδα που προσπαθούσε την εποχή εκείνη να βρει τον δρόμο της στην Ευρώπη, έδωσε στις 14 Μαρτίου του 1918 σάρκα και οστά στην Τράπεζα Καλαμών. Το 1924, η τράπεζα μετονομάστηκε σε Τράπεζα Ελληνικής Εμπορικής Πίστεως και έκανε έδρα της την Αθήνα.

Από το 1885 υπάρχουν στοιχεία ότι ο Ι. Φ. Κωστόπουλος είχε αρχίσει τις τραπεζικές εργασίες, δηλαδή τον δανεισμό. Στα έτη που ακολούθησαν, η τράπεζα σταθεροποίησε την παρουσία της στην ελληνική αγορά και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1947, μετονομάσθηκε σε Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως. Βασική δραστηριότητά της ήσαν η ανάπτυξη ενός εθνικού δικτύου υποκαταστημάτων σε μία Ελλάδα που γνώριζε μεν ανάπτυξη, αλλά με πολλά προβλήματα και στρεβλώσεις.

Πέρα από τα επιχειρηματικά, το 1887 υπήρξε σημαντική χρονιά για τον Ι. Φ. Κωστόπουλο, καθώς σε ηλικία 31 ετών, παντρεύτηκε την 18χροη Ευσταθία Σταθάκου – Μελενίκου. Μάλιστα, είχε λάβει και προίκα, την οποία όριζε ιδιωτικό συμφωνητικό: ενδύματα, έπιπλα και σκεύη αξίας 1.500 δραχμών, τρία ακίνητα αξίας 30.000 δραχμών, εκ των οποίων το ένα λεμονοπορτοκαλεοπερίβολος.

Δύο χρόνια αργότερα, ανοίγει το πρώτο δικό του κατάστημα, στο οποίο εργάζονται και τα αδέλφια του. Την ίδια χρονιά αποκτά το πρώτο του παιδί με την Ευσταθία, τον Δημήτριο. Ακολούθησαν ακόμη τέσσερις γιοι, ο Πάνος, ο Φώτης ο Σπύρος και ο Σταύρος, και τελευταία, το 1902 γεννήθηκε η Λίνα.

Ο Ι. Φ. Κωστόπουλος, τέσσερα χρόνια αργότερα, αποκαλείται πλέον στην Καλαμάτα «πρύτανης των υφασματεμπόρων». Στις αρχές του 20ού αιώνα εξάλλου, έχουν αλλάξει και τα δεδομένα της πόλης, καθώς είχε αποκτήσει λιμάνι που ανταποκρινόταν στις εμπορικές ανάγκες της, ενώ είχε δοθεί και στο κοινό η σιδηροδρομική γραμμή που της παρείχε έμμεση σύνδεση με την Αθήνα.

Το 1916 αναλαμβάνει μία επιχειρηματική πρωτοβουλία, η οποία αποδείχθηκε στο μέλλον αποφασιστική για το μέλλον της οικογένειάς του. Ιδρύει την Τράπεζα Ι. Φ. Κωστόπουλου και Σία, υπό τη νομική μορφή ετερόρρυθμης εταιρείας.

Στις 15 Μαρτίου 1918 και σε ηλικία 62 ετών ο Ι. Φ. Κωστόπουλος πεθαίνει. Ο μεγαλύτερος γιός του, ο Μίμης, δεν είχε φτάσει ούτε 30 ετών, αλλά έπρεπε να αναλάβει τον συντονισμό των οικογενειακών επιχειρήσεων.

Με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρατηρείται λόγω αισιοδοξίας, ένα μαζικό κύματα ιδρύσεως τραπεζών. Μεταξύ αυτών, ιδρύεται και η Γενικά Τράπεζα της Ελλάδος και ο Μίμης (Δημήτριος) Κωστόπουλος είναι μέλος στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο. Η κατανομή των μετοχών στην  πρώτη γενική συνέλευση της τράπεζας, φανερώνει ότι τα τέσσερα αδέλφια, ο Μίμης, ο Πάνος, ο Σπύρος και ο Σταύρος εκπροσωπούσαν 800 μετοχές που δηλώνονταν ως «ιδίαι». Δηλαδή οι οικογενειακές μετοχές της τράπεζας, είχαν κατανεμηθεί εξίσου, ενώ ο Φώτης που θεωρητικά θα έπρεπε να διαθέτει ακόμη 200 μετοχές, απουσίαζε.

To 1921 o Πάνος Κωστόπουλος αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Τράπεζας Καλαμών και την ίδια χρονιά ξεκινά η επέκτασή της και η λειτουργία του πρώτου υποκαταστήματος στην Τρίπολη. Ενα χρόνο μετά, δημιουργείται τραπεζικό τμήμα του οίκου Ι. Φ. Κωστόπουλου στην Αθήνα, τη διεύθυνση του οποίου αναλαμβάνει ο Μίμης, ο οποίος το 1924 αναλαμβάνει και τη διεύθυνση του υποκαταστήματος της Τράπεζας Καλαμών που ιδρύεται στην πρωτεύουσα.

Από την 1^η Οκτωβρίου του 1924 ξεκινά η λειτουργία της Τράπεζας Εμπορικής Πίστεως και η διαφορά σε σύγκριση με την Τράπεζα Καλαμών είναι 10 εκατομμύρια δραχμές. Η οικογένεια Κωστόπουλου θα διατηρήσει τον απόλυτο έλεγχο της τράπεζας.

Η επέκταση συνεχίζεται και το 1926, όταν ανοίγουν δύο νέα υποκαταστήματα στη Μεγαλόπολη και στον Μελιγαλά Μεσσηνίας. Ο Σπύρος Κωστόπουλος αναλαμβάνει χρέη διευθυντής της τράπεζας, όπως επίσης και ο Ανδρέας Γαβαλάς.

Από την πλευρά του, ο Μίμης παραιτείται από τη διεύθυνση του καταστήματος της Τράπεζας Καλαμών, για να αναλάβει μέλος στο πρώτο Γενικό Συμβούλιο της της Τραπέζης της Ελλάδας. Τη θέση του αναλαμβάνει ο αδερφός του ο Πάνος. Την ίδια χρονιά, ο άλλος ο αδερφός τους, ο Σταύρος, εκλέγεται Βουλευτής Μεσσηνίας με το κόμμα των Φιλελευθέρων.

Το 1936 χάνει αιφνίδιος τη ζωή του ο Μίμης σε ηλικία μόλις 47 ετών. Τη θέση του στο ΔΣ παίρνει ο Σταύρος Κωστόπουλος, ο οποίος γίνεται ταυτόχρονα και διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΕ Κωστόπουλος. Η τράπεζα σε συνεργασία με τον Παύλο Λαζάρ, αναλαμβάνει την αποκλειστική αντιπροσωπεία για την Ελλάδα των αυστριακών και ουγγρικών σιδηροδρόμων καθώς επίσης και των ατμόπλοιων του Δούναβη.

Το 1944 στη θέση του προέδρου του ΔΣ της Τραπέζης Ελληνικής Εμπορικής Πίστεως τοποθετείται ο Σταύρος, ο οποίος καθ’ όλη την περίοδο της κατοχής, εκτελούσε χρέη εντεταλμένου συμβούλου.

Η τράπεζα χορηγεί το πρώτο βιομηχανικό δάνειο έξι χρόνια μετά, ενώ ένα έτος αργότερα, ο Σταύρος Κωστόπουλος διορίζεται Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, αφού πρώτα παραιτηθεί από το ΔΣ της Εμπορικής Πίστεως.

Το 1961 τα οικονομικά στοιχεία είναι τόσο καλά, που η τράπεζα παρέχει πρόσθετη αμοιβή από αυτή της συλλογικής σύμβασης εργασίας στους εργαζομένους. Το 1962 η οικογένεια Κωστόπουλου διατηρεί το 46% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, το 11% έχει η Εθνική Τράπεζα, ακόμη 11% ο Βασίλης Κοντολέων, 10% ο Δημήτριος Ζωγράφος, 7% ο Κωνσταντίνος Οικονόμου, και διάφοροι άλλοι μέτοχοι 7%.

Ο Πάνος Ι. Κωστόπουλος φεύγει από τη ζωή το 1965 και ο Δημήτριος Χέλμης εκλέγεται μέλος και αντιπρόεδρος του ΔΣ.

Το 1967 το καταστατικό της τράπεζας τροποποιείται και αυξάνεται ο αριθμός των μελών του διοικητικού συμβουλίου από εννέα σε έντεκα. Δύο χρόνια αργότερα, ο γιός του Σταύρου, Γιάννης Κωστόπουλος, αναλαμβάνει τα ηνία της αποκαλούμενης πλέον Τράπεζας Πίστεως. Την ίδια χρονιά πεθαίνει ο πατέρας του.

Διορατικός και ευφυής τραπεζίτης ο Γιάννης Κωστόπουλος, με ευρεία μόρφωση, ήξερε ότι η είσοδος της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα άλλαζε εντελώς το τραπεζικό τοπίο, δημιουργώντας προϋποθέσεις μετασχηματισμού ολόκληρης της ελληνικής οικονομίας. Είχε ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές του στο King’s College του Πανεπιστημίου Durham της Αγγλίας, είχε απασχοληθεί ως δόκιμος μηχανικός σε δεξαμενόπλοιο, ενώ στη συνέχεια εργάστηκε σε τράπεζες των ΗΠΑ, αποκτώντας διεθνή κουλτούρα και επαγγελματική εμπειρία. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1963.

Ετσι, από την έναρξη της ευρωπαϊκής πορείας της Ελλάδας, η Τράπεζα Πίστεως υπήρξε πρωτοπόρος σε πολλούς τομείς. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ήταν η πρώτη τράπεζα που εξελίχθηκε τεχνολογικά, τοποθετώντας τότε αυτόματη ταμειολογιστική μηχανή, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο εξυπηρέτησης του κοινού. Η τεχνολογική της εξέλιξη συνεχίστηκε και το 1982, όταν ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα πρώτα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης.

Το 1990 η Τράπεζα καταφέρνει να ξεπεράσει τους στόχους κερδοφορίας που είχε θέσει πέντε χρόνια πριν. Διατίθεται στην αγορά το πρώτο Αμοιβαίο Κεφάλαιο της Αlpha ΑΕ και εγκαινιάζεται το Alphalink, το πρώτο σύστημα πληρωμών και αυτόματης έγκρισης συναλλαγών καρτών μέσω συσκευών της τράπεζας. Η επέκταση του δικτύου συνεχίζεται και καταμετρά πλέον 135 καταστήματα.

Εχοντας ενισχύσει τη θέση και τη συμμετοχή της στην ελληνική τραπεζική αγορά, ο Γιάννης Κωστόπουλος –σήμερα επίτιμος πρόεδρος του ΔΣ της τράπεζας– , το 1994 και στο πλαίσιο του ήδη απελευθερωμένου ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μετονομάζει τη τράπεζα σε Alpha Πίστεως.

Το 1999 εξαγοράζει το 51% των μετοχών της Ιονικής και Λαϊκής Τράπεζας, πραγματοποιώντας έτσι τη μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση που είχε γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Η συγχώνευση των δύο τραπεζικών ιδρυμάτων ολοκληρώθηκε έναν χρόνο μετά και η διευρυμένη τραπεζική οντότητα που προέκυψε ονομάσθηκε Alpha Bank.

Το 2009 εορτάζεται η επέτειος των 130 ετών από την ίδρυσή της. Η τράπεζα προχωρά σε αλλαγή του οργανωτικού της σχήματος, επιδιώκοντας να προσαρμοστεί στις μεταβολές τους διεθνούς και εγχώριου περιβάλλοντος. Ετσι, μειώνονται οι συνολικές διοικητικές θέσεις και γίνεται πιο ορθολογική οργάνωση και κατανομή διοικητικών επιπέδων.

Το 2015 η Alpha Bank καταγράφει την καλύτερη επίδοση μεταξύ όλων των ελληνικών τραπεζών στο πλαίσιο της αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Διαθέτει πλέον 1.000 σημεία εξυπηρέτησης στην Ελλάδα και περισσότερα από 400 στο εξωτερικό. Οι δραστηριότητές της εκτείνονται από τη λιανική τραπεζική, την τραπεζική μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, τη διαχείριση κεφαλαίων και το private banking, μέχρι τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων, την επενδυτική τραπεζική και τις χρηματιστηριακές εργασίες, ενώ σημαντική είναι η παρουσία της στη χρηματοδότηση της εμπορικής ναυτιλίας.

Info

Το λεύκωμα στα Ελληνικά και στα Αγγλικά θα έχει έκπτωση 40% όλο τον Ιούνιο. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να το αποκτήσουν είτε από τον πολιτιστικό χώρο της Τραπέζας «ALPHA BANK – Πολιτιστικά» (Σταδίου 40, Αθήνα) ή από το ηλεκτρονικό κατάστημα είτε κατόπιν τηλεφωνικής παραγγελίας (τηλ. 2103262465). Για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Βιβλιοθήκη της Alpha Bank στους αριθμούς τηλεφώνου 2103262440 και 2103262446.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News