Βρέθηκα στα Χανιά για διακοπές στα τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου (πιθανώς να το διαβάσατε σε ένα κειμενάκι που έγραψα για την εμπειρία του Μουντιάλ εκεί). Και ιδού, ορισμένα από τα μυστικά που ανακάλυψα – αυτή τη φορά – στην Κρήτη. Σε περίπτωση που βρεθείτε στα Χανιά για το υπόλοιπο των διακοπών σας…

• Το “Ταμάμ”, κρυμμένο σε ένα καντούνι στο παλιό λιμάνι των Χανίων. Δεν είναι το μοναδικό μέρος όπου θα δοκιμάσετε αυθεντικές κρητικές γεύσεις, αλλά εδώ κάθε πιάτο είναι “κεντημένο” σε σημείο που να μη μπορείς να βρεις αδύνατο σημείο. Και επιπλέον: αν προτιμήσετε να κατεβείτε τα σκαλιά δεξιά στο δρομάκι – διαλέγοντας το παλιό σπίτι και όχι το καινούριο κομμάτι του εστιατορίου – θα βρεθείτε σε ένα ατμοσφαιρικό χώρο που θυμίζει παλιό καφενείο. Και η τελευταία σημαντική λεπτομέρεια: η μουσική που συνοδεύει το φαγητό κάνει τη διαφορά…

• το “Ναυτικό Μουσείο Κρήτης” στην άλλη άκρη του ενετικού λιμανιού των Χανίων – σε ένα από τα παλιά “αρσενάλια” (ναυπηγεία που άφησαν πίσω τους πριν από αιώνες οι Βενετσιάνοι). Φιλοξενεί μία μινωική τριήρη και προσφέρει ένα μάθημα ναυπηγικής ιστορίας. Θα σας γοητεύσει – ακόμη και αν δεν έχετε παιδιά.

• Όσοι ξέρουν από Χανιά, πηγαίνουν για φρέσκο παγωτό στον “Ιταλό”. Εννοούν την gelateria “L' Artigiano”, που βρίσκεται στην πλατεία Αθηναγόρα, πριν από το παλιό λιμάνι. Αν δεν την πετύχετε με την πρώτη, ρωτήστε να σας τη δείξουν. Αξίζει τον κόπο, ιδιαίτερα αν είναι να δοκιμάσετε το παγωτό πορτοκάλι και το “fondante” από μαύρη σοκολάτα που έφαγα εγώ!

• Κοπιάστε και κανένα βράδυ για φαγητό στην “Αϊδόνησο”, στον Πλατανιά. Μπορεί εκ πρώτης όψεως να μη σας εντυπωσιάσει, επειδή δε βρίσκεται πάνω στην παραλία αλλά επί της κεντρικής “λεωφόρου”, αλλά είναι όλα φτιαγμένα με μεράκι. Μία αυλή που μοιάζει να φτιάχτηκε για να παίζουν παιδιά. Κρατήστε “χώρο” – οπωσδήποτε – για τα γλυκά.

• Μου έλεγαν εδώ και χρόνια φίλοι Κρητικοί, ότι αν δεν έχω πάει στον “Μπάλο” τότε δεν έχω γνωρίσει την Κρήτη. Πήρα, λοιπόν, ένα πρωί το καραβάκι από το Καστέλι Κισσάμου και ξεκινήσαμε για τον περίφημο “Μπάλο”, μέσω Γραμβούσας. Για τον Μπάλο δε θα σας πώ πολλά, γιατί θα δείτε τις φωτογραφίες: μία εξωτική παραλία με πράσινα νερά και αμμοθίνες, που σώζεται επειδή δεν φτάνεις εύκολα ως εδώ με το αυτοκίνητο. Πρέπει να το “σπάσεις” για κανα-δυο ώρες σε μία σκληρή διαδρομή με πολλές πέτρες. Αλλά η πραγματική αποκάλυψη, για τα δικά μου γούστα, ήταν η Γραμβούσα. Ενα νησάκι που διάλεξαν οι Ενετοί για να φτιάξουν φρούριο, που θυμίζει έντονα παραμύθια με πειρατές. Ανεβαίνεις ένα στενό μονοπάτι από την παραλία και το φρούριο στέκεται στα 300 μέτρα ψηλότερα, σε θέση που δεσπόζει και προσφέρει θέα 360 μοιρών, από την δυτική Κρήτη μέχρι εκεί που ενώνεται η θάλασσα με τον ουρανό. Στο κάστρο, που το υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να έχει φροντίσει περισσότερο, σώζονται τα τείχη, τα γκρεμίσματα από ένα εκκλησάκι και από τα παρατηρητήρια. Στέκεσαι στην άκρη του τείχους, σε χτυπά ο θαλασσινός αέρας και λες, “θα μείνω εδώ για πάντα”…

• Αλλά για όσους λατρεύουν τη θάλασσα και το βυθό (με μάσκα για να ξεχάσεις τον υπόλοιπο κόσμο) υπάρχει το Ελαφονήσι. Οδηγείς για μία ώρα περίπου στο δρόμο για την Παλαιόχωρα, που έχει αρκετές στροφές, αλλά ο προορισμός σε αποζημιώνει. Παρκάρεις κοντά στην παραλία και ανοίγεται μπροστά σου ένα γαλαζοπράσινο τοπίο. Βγάζεις τις σαγιονάρες και περπατάς – περπατάς μέσα στην άμμο και μετά…μέσα στο υπέροχο νερό που σου φτάνει μέχρι το γόνατο, μέχρι το νησάκι. Γύρω-γύρω είναι μόνο τέλειες παραλίες, που δεν ξέρεις ποιά να πρωτοδιαλέξεις. Αν προτιμάτε την απομόνωση, πάρτε μαζί σας βιβλίο, νερό, μπύρα, κανένα καρπούζι. Η καλύτερη ώρα είναι το σούρουπο και αξίζει να περιμένετε. Ο κόσμος αραιώνει, οι γλάροι πλησιάζουν στα βραχάκια και αισθάνεσαι ότι τα άφησες όλα πίσω σου. Σχεδόν συγκινητικό ηλιοβασίλεμα, που σου θυμίζει ότι αυτό είναι το νησί του Νίκου Καζαντζάκη.

• Το καλύτερό μου ήταν στην Κρήτη οι βόλτες στην ενδοχώρα. Σε μία από αυτές οι καλός φίλος που με φιλοξένησε, μου αποκάλυψε την Αργυρούπολη. Στα όρια του νομού Χανίων με το Ρέθυμνο, ανηφορίζεις μέχρι που φτάνεις σε ένα μικρό χωριό που “κολυμπά” στα νερά των πηγών. Πέφτουν από παντού γύρω σου, σε καταρράκτες, λιμνούλες, ρυάκια και κελαϊδούν. Και σε μία σπηλιά έχουν την εικόνα του Αη-Γιάννη του Πρόδρομου. Από εκεί, λένε, αναβλύζουν τα νερά. Καθίσαμε στο τέρμα του χωριού, σε μία από τις ταβέρνες που μας τράβηξε το μάτι επειδή έψηνε “αντικρυστό” κατσικάκι στη θράκα, τις “Αθυβολές” . Αλλά ακόμη καλύτερος ήταν ο οξύρυγχος και η πέστροφα που δοκιμάσαμε, αφού τους ψάρεψε ο ιδιοκτήτης από το μινι-ιχθυοτροφείο του, στα νερά της πηγής.

• Ηπια παντού στα Χανιά τσικουδιά, αλλά την καλύτερη μου την πρόσφερε ο Μένης στο καφενείο-ταβερνάκι του στην πλατεία στο Γαβαλομούρι. Αν έχετε χρόνο, υπολογίστε μισή ώρα από τα Χανιά, προς τον Κίσσαμο. Βρείτε το Γαβαλομούρι στο δρόμο για την Παλαιόχωρα και κάντε τη μικρή παράκαμψη, γιατί αξίζει τον κόπο. Εδώ δε θα βρείτε εξεζητημένες συνταγές και πολυτέλειες, αλλά θα βρείτε όλη την ουσία της Κρήτης να σας περιμένει. Δεν έχει σημασία αν θα σας σερβίρουν απλώς καφέ, ή αν θα καλοπιάσετε τον Μένη για να σας μαγειρέψει. Ο,τι σας δώσει, θα είναι από την καρδιά του. Ρωτήστε τον και θα σας δείξει από ποιό χωράφι κόβει τις ντομάτες και τα αγγούρια του, σε ποιό τυροκομείο φτιάχνουν τη φέτα και τα δέντρα που κόβει τις ελιές του. Αν είστε τυχεροί θα βρείτε και πιλάφι, τσιγαριαστό, ή θα ανάψει κάρβουνα για μπριζόλες. Πατάτες τηγανητές “αληθινές”, αλατσολιές και τσικουδιά “δική του”. Επειτα από δέκα ημέρες, ο Μένης με φώναζε κουμπάρο και του υποσχέθηκα ότι θα επιστρέψω…

• Αφού φτάσατε μέχρι εδώ, συνεχίστε ακόμη ψηλότερα στο βουνό μέχρι τις Βούβες. Στην κεντρική πλατεία τους θα δείτε μία σπάνια ελιά, χιλιάδων ετών σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο. Και ελπίζω μέχρι τότε να έχουν φτιάξει το μουσείο ελαιολάδου που σχεδιάζουν, με γεωργικά μηχανήματα άλλων εποχών που προσφέρουν διαφορετική οπτική της τελετουργίας παραγωγής του καλύτερου προϊόντος της Ελλάδας.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News