Το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής, ευρισκόμενοι στην Κρήτη, είχαμε την έμπνευση να οδηγήσουμε με ένα φιλικό ζευγάρι και με τα παιδιά μας από τα Χανιά μέχρι την Κνωσό. Δε γίνεται, λέγαμε, να βρισκόμαστε μία βδομάδα στα Χανιά και να μην κάνουμε αυτή τη βόλτα, αφού άρχισαν και τα παδιά μας να μαθαίνουν για τον Μινωικό Πολιτισμό στο σχολείο… Κι αφού το καλοσκεφτήκαμε, είπαμε να κάνουμε την επίσκεψή μας το απόγευμα, ώστε να έχει πέσει ο ήλιος και να περπατήσουμε άνετα. Φτάσαμε στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου γύρω στις έξι το απόγευμα.
Πρώτη έκπληξη: εισιτήριο πληρώνουν μόνο οι ενήλικες. Από έξι ευρώ. Τα παιδιά δωρεάν. Ευχάριστη έκπληξη; Όπως το βλέπει κανείς. Άλλος θα σκεφτόταν ότι δεν υπάρχει λόγος να επισκέπτονται δωρεάν την Κνωσό οι μισοί ξένοι τουρίστες που φτάνουν στην Κρήτη κάθε χρόνο (γιατί περίπου οι μισοί – ή κάτι λιγότερο – θα είναι παιδιά). Σχεδόν ποτέ δε μου έχει τύχει να μπω δωρεάν σε αρχαιολογικό χώρο στο εξωτερικό και δεν πολυκατάλαβα, γιατί στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίθετο. Και μάλιστα, την ώρα που παραπονιόμαστε ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να συντηρηθούν οι χώροι και τα μουσεία, για να πληρωθούν ή να προσληφθούν οι συμβασιούχοι αρχαιολόγοι και πάει λέγοντας…
Δεύτερη έκπληξη: αφού μπαίνουμε στο χώρο, αναζητούμε τρόπο να ξεναγηθούμε. Όμως, στην Κνωσό δεν υπάρχει η αυτονόητη υποδομή με τα ακουστικά που λαμβάνει κάποιος έναντι ενός μικρού αντιτίμου, ώστε να περπατήσει παίρνοντας ταυτόχρονα πληροφορίες για όσα βλέπει. Αντίθετα, υπάρχει μία ομάδα ξεναγών, που προφανώς λειτουργεί υπό καθεστώς “μη απελευθερωμένου επαγγέλματος”. Ζητάμε έναν από αυτούς για να μιλήσει σε μεγάλους και μικρούς για την Κνωσό. Μία κυρία εμφανίζεται και δηλώνει ότι θα μας συνοδεύσει και θα μας ξεναγήσει. Φέρει καρτελάκι που γράφει κάτι σαν “ξεναγός Κνωσού”. Ζητά προκαταβολικά 50 ευρώ (χωρίς απόδειξη). Πριν περάσουν πέντε λεπτά, όμως, εμφανίζεται άλλος – μάλλον ηλικιωμένος κύριος – και της ψιθυρίζει κάτι. Εκείνη αποσύρεται και εκείνος μας ανακοινώνει ότι θα είναι αυτός ξεναγός μας, αλλά θα μας εντάξει σε γκρουπ με άλλους αγγλόφωνους τουρίστες! Eπιπλέον, μας ενημερώνει ότι δεν έχουμε δικαίωμα να επιλέξουμε εμείς τον ξεναγό της προτίμησής μας, διότι υπάρχει “σειρά” που ορίζουν εκείνοι μεταξύ τους…Στις διαμαρτυρίες μας, επειδή έχουμε παιδιά μαζί μας και δεν έχουμε καμία διάθεση να ακούμε σε δύο γλώσσες την ξενάγηση, μας απαντά πως αυτό είναι το σύστημα και ότι “κανονικά, η τιμή για το γκρουπ είναι 120 ευρώ!”
Τρίτη έκπληξη: Ο κύριος ξεναγός, χωρίς να θέλω να τον προσβάλω, δεν ήταν και ο καλύτερος που έχω δει στη ζωή μου. Πέρα από την μάλλον προχωρημένη ηλικία και την ελλειπή οδοντοστοιχία του, μιλά το ίδιο μέτρια – να μην πω μετριότατα – ελληνικά και αγγλικά. Βιάζεται και “τα μασάει”. Τα μπερδεύει από δω κι από κει, αγνοώντας την παρουσία παιδιών. Η 9χρονη κόρη μου και οι φίλες της ομολόγησαν αμέσως μετά στο αυτοκίνητο ότι δεν κατάλαβαν σχεδόν τίποτα και ο κρητικής καταγωγής φίλος μου προσφέρθηκε να τους ξαναπεί από την αρχή τα βασικά από την ιστορία της Κνωσού.
Τέταρτη έκπληξη – σοκ: Έχοντας ξεκινήσει την επίσκεψη στην Κνωσό γύρω στις έξι το απόγευμα και ολοκληρώσει την ξενάγηση λίγο πριν από τις οκτώ, τα παιδιά μας ζητούν να βγάλουν μερικές φωτογραφίες στο χώρο, στο χρόνο που απομένει. Μέγα σφάλμα! Δέκα λεπτά πριν από τις οκτώ (αυτή την ώρα κλείνει ο αρχαιολογικός χώρος) μας “περικυκλώνουν” – καθόλου διακριτικά – τρεις, τέσσερις υπάλληλοι. Δεν επιτρέπουν στα παιδιά να κινηθούν γύρω για να βγάλουν φωτογραφίες, επειδή πλησιάζει η ώρα να σχολάσουν. Στέκονται γύρω μας με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος. Πώς είναι οι μπράβοι έξω από τα νυχτερινά κέντρα; Kάπως έτσι… Στην διαμαρτυρία μας, ότι απομένουν δέκα λεπτά μέχρι τις οκτώ, ένας από τους υπαλλήλους απαντά ότι είναι οκτώ παρά πέντε και ότι το δικό του ρολόι είναι συντονισμένο με εκείνο της εισόδου. Και ακόμη, ότι δεν προτίθενται να μας περιμένουν ούτε λεπτό παραπάνω, γιατί οι υπερωρίες κόπηκαν! Για τους ξένους τουρίστες δίπλα μας, που δεν καταλαβαίνουν και ελληνικά, οι διαδικασίες είναι περισσότερο συνοπτικές. Ουσιαστικά, τους πάνε “καροτσάκι” μέχρι την έξοδο.
Κάπως έτσι ολοκληρώνεται άδοξα και άκομψα μία φιλόδοξη επίσκεψη στον σημαντικότερο με διαφορά αρχαιολογικό χώρο της Κρήτης. Ο Μινώταυρος τρώει την Ελλάδα και τον τουρισμό της, που κατά τα άλλα ελπίζουμε ότι θα ανακάμψει αυτό το καλοκαίρι.
Όχι μόνο εμείς, αλλά και ο καθ' ύλην αρμόδιος υπουργός του, ο κύριος Γερουλάνος.
Αν δεν του βγει το σχέδιο, ας ψάξει καλύτερα για τις αιτίες. Μπορεί να ξεκινήσει από την Κνωσό…