Λέτε; Μπα… Αλλά, έτσι λέγαμε και για την Ελλάδα του 2004: Μπα… Ακόμη κι όταν είχε φτάσει στους προημιτελικούς. Εδώ που, σήμερα, βρίσκεται η Ισλανδία. Εμείς οι Ελληνες έχουμε κάθε λόγο να το πιστεύουμε, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον: στο ποδόσφαιρο, τίποτε δεν είναι απίθανο. Πόσω μάλλον, κάτι που έχει (ξανα)συμβεί στο παρελθόν.
Δεν είναι μόνον η εκπληκτική πορεία των Ισλανδών. Είναι και η εικόνα της ομάδας τους. Το πάθος και η αυτοπεποίθησή τους. Ο τρόπος του παιχνιδιού τους. Η τύχη, που είναι με το μέρος τους. Το γεγονός οτι -όπως η Εθνική Ελλάδος στην Πορτογαλία- έχουν γίνει «η δεύτερη ομάδα» όλων των φιλάθλων. Είναι κι αυτές οι σατανικές συμπτώσεις, για όσους παίρνουν τους οιωνούς στα σοβαρά…
Οι Γάλλοι -οι επόμενοι αντίπαλοί τους (την προσεχή Κυριακή στις 22.00)- έχουν αρχίσει να θορυβούνται. Αυτό το απροσδόκητο ραντεβού (ήταν βέβαιοι οτι θα αντιμετωπίσουν την Αγγλία), τους ξύπνησε μνήμες εφιαλτικές. Στα πάνελ των αθλητικών εκπομπών τους, οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από τις ομοιότητες της εθνικής ομάδας της Ισλανδίας με την Εθνική Ελλάδος που τους είχε αποκλείσει πριν από 12 χρόνια. Μέχρι και το κοινό χρώμα των δυο ομάδων -το μπλε- αναφέρουν ως κακό σημάδι, αν και η Ελλάδα τους είχε νικήσει ντυμένη στα λευκά.
Δεν το λένε ξεκάθαρα, όμως είναι φανερό οτι «τρέμουν», μήπως εκείνο το φιάσκο επαναληφθεί. Αυτή τη φορά παίζουν μπροστά στο κοινό τους και είναι το απόλυτο φαβορί για μια θέση στον τελικό. Αντιλαμβάνονται τι θα συμβεί, αν αποκλειστούν μέσα στο σπίτι τους -στο Παρίσι- από τους Ισλανδούς.
Η L’ Equipe έγραψε οτι ο παραλληλισμός είναι αναπόφευκτος, και δημοσίευσε ένα άρθρο για το πόσο μοιάζουν οι δυο ομάδες. Οπως η Ελλάδα το 2004, η Ισλανδία προκρίθηκε για πρώτη φορά από τους ομίλους σε τελική φάση Euro. Μάλιστα, και οι δύο τα κατάφεραν καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση. Τότε η Ελλάδα βρισκόταν στην 30η θέση της βαθμολογικής κατάταξης της FIFA. Τώρα η Ισλανδία είναι κάπου εκεί κοντά, στην 34η.
Ο μέσος όρος ηλικίας των ελλήνων διεθνών ήταν τα 27,1 έτη. Ο αντίστοιχος των Ισλανδών, σήμερα, είναι ακριβώς ο ίδιος. Και οι δυο εθνικές ομάδες αντιμετώπισαν τους αντιπάλους τους με αμυντική τακτική. Η Ελλάδα είχε ποσοστό κατοχής μπάλας μόλις 37%. Η Ισλανδία έχει 35%. Και οι δυο είναι αποτελεσματικές με ελάχιστες ευκαιρίες για γκολ: οι Ελληνες σκόραραν στο 15% των προσπαθειών τους, ενώ οι Ισλανδοί το κάνουν στο 20%.
Ο ίδιος ο αρχιτέκτονας του ισλανδικού έπους, ο σουηδός τεχνικός Λαρς Λάγκερμπακ, είχε ενδώσει στον πειρασμό αυτής της σύγκρισης, δυο ημέρες πριν από τη σέντρα του Euro: «Ελπίζουμε να μείνουμε έναν ολόκληρο μήνα στη Γαλλία. Αφού η Ελλάδα κατόρθωσε να κατακτήσει το τρόπαιο το 2004, μπορεί να το πετύχει και η Ισλανδία. Υπάρχει πάντα μια τέτοια πιθανότητα». Να, άλλο ένα κοινό σημείο: ένας ξένος προπονητής κατάφερε ν’ αλλάξει την ποδοσφαιρική μοίρα των Ισλανδών, όπως ακριβώς συνέβη σε μας με τον Οτο Ρεχάγκελ.
Αν τα κοινά στοιχεία που αράδιασε η Equipe εξηγούνται με τη λογική του ποδοσφαίρου, οι συμπτώσεις που εντόπισε το praktoreio-sport μοιάζουν παραφυσικές:
- Η Ισλανδία εφέτος και η Ελλάδα το 2004 αντιμετώπισαν στον πρώτο τους αγώνα την Πορτογαλία.
- Πορτογαλία – Ελλάδα ήταν και ο Τελικός του 2004. Εφέτος, Ισλανδία και Πορτογαλία μπορεί να βρεθούν ξανά αντιμέτωπες μόνο στον Τελικό.
- Τόσο η Ισλανδία όσο και η Ελλάδα, στους προημιτελικούς έπεσαν πάνω στη Γαλλία.
- Οι προπονητές των δυο ομάδων ήταν οι δεύτεροι γηραιότεροι τεχνικοί αυτών των τουρνουά. Ο 67χρονος Λαρς Λάγκερμπακ είναι νεώτερος μόνον του Αγγλου Ρόι Χότζον (68), ενώ ο 66χρονος -τότε- Ρεχάγκελ ήταν μικρότερος, κατά πέντε χρόνια, μόνον από τον Οτο Μπάριτς (της Κροατίας).
- Στους τέσσερις πρώτους αγώνες της Ισλανδίας σκόραραν δύο επιθετικοί (ο Σίγκτορσον και ο Μπόντβαρσον) και δύο μέσοι (ο Μπιάρνασον και ο Τραούστασον). Το ίδιο συνέβη και με την Ελλάδα πριν από 12 χρόνια (Χαριστέας, Βρύζας – Μπασινάς, Καραγκούνης). Για τους Ισλανδούς έχει βάλει γκολ και ένας σέντερ μπακ, ο Ράγκναρ Σίγκουρτσον. Για την Ελλάδα είχε σκοράρει αργότερα, στον ημιτελικό, ο Τραϊανός Δέλλας.
- Πριν από τον προημιτελικό με τη Γαλλία, το 2004, η Ελλάδα δεν είχε σκοράρει με κεφαλιά, ενώ είχε δύο γκολ με το δεξί (το ένα με πέναλτι) και ένα με το αριστερό. Η Ισλανδία μετράει, επίσης, ένα πέναλτι, ένα γκολ με το αριστερό, ενώ δεν έχει σκοράρει με κεφαλιά.
- Οι δύο αναπληρωματικοί τερματοφύλακες της Ισλανδίας έχουν επιλέξει τα νούμερα 12 και 13 στις φανέλες τους. Οπως ακριβώς οι έλληνες αναπληρωματικοί γκολκίπερ, ο Χαλκιάς και ο Κατεργιαννάκης, το 2004.
- Από τους πέντε σκόρερ της Ελλάδας το 2004, τρεις φορούσαν το ίδιο νούμερο με τους σκόρερ της Ισλανδίας: Το «6» ο Μπασινάς και ο Ράγκναρ Σίγκουρτσον, το «9» ο Χαριστέας και ο Σίγκτορσον, και το «15» ο Βρύζας και ο Μπέντβαρσον.
- Στο τουρνουά του 2004, ο Ρεχάγκελ χρησιμοποίησε 17 ποδοσφαιριστές. Εξι από τους 23 της ελληνικής αποστολής δεν έπαιξαν καθόλου (Χαλκιάς, Κατεργιαννάκης, Γκούμας, Νταμπίζας, Γεωργιάδης και Καφές). Στα πρώτα τέσσερα ματς της Ισλανδίας στο εφετινό Euro, έγινε ακριβώς το ίδιο. Δεν έχουν πάρει ούτε λεπτό συμμετοχής, έξι παίκτες: οι Κρίστινσον, Γιάνσον, Χάουκσον, Χέρμανσον, Σιγκούργιανσον και Μάγκνουσον.
- Μετά το Euro του 2004 η Ελλάδα απέτυχε να προκριθεί στο Μουντιάλ του 2006. Στον προκριματικό της όμιλο είχε αντιπάλους, μεταξύ άλλων, την Ουκρανία, την Τουρκία και ένα νεοσύστατο μέλος της UEFA (το Καζακστάν). Τον προσεχή Σεπτέμβριο η Ισλανδία θα αρχίσει την προσπάθειά της να πάει στο Μουντιάλ του 2018, σε έναν όμιλο στον οποίο βρίσκονται η Ουκρανία, η Τουρκία και μία νεοσύστατη εθνική ομάδα (του Κοσόβου).
Υπάρχουν, πάντως, και δυο μεγάλες διαφορές. Η πρώτη έχει να κάνει με την ποδοσφαιρική παράδοση των δυο ομάδων. Η Ισλανδία πρωτογνώρισε το άθλημα το 1996 και, ουσιαστικά, το καλλιεργεί την τελευταία δεκαπενταετία. Ενώ η Ελλάδα μετρούσε δεκαετίες αξιόλογης παρουσίας στον ποδοσφαιρικό χάρτη. Προτού κατακτήσει το τρόπαιο του 2004, είχε πάει σε άλλο ένα ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (που, τότε, το 1980, το έλεγαν Κύπελλο Εθνών) και σε ένα Μουντιάλ, το 1994 στις ΗΠΑ.
Η δεύτερη διαφορά είναι το status των ποδοσφαιριστών. Οι έλληνες διεθνείς και οι προπονητές τους ήταν 100% επαγγελματίες. Οι Ισλανδοί -πλην ελαχίστων, που αγωνίζονται σε ομάδες του εξωτερικού- είναι ημιερασιτέχνες. Για παράδειγμα, ο βασικός τερματοφύλακάς τους -ο Χάνες Χάλντορσον- είναι σκηνοθέτης, και ο δεύτερος προπονητής τους -ο Χέιμιρ Χάλγκριμσον- ορθοδοντικός.
Αν το μέγεθος μετράει και στο ποδόσφαιρο, μια τρίτη διαφορά είναι ο πολύ μικρός πληθυσμός της Ισλανδίας των 332.000 κατοίκων. Αλλά και οι Δανοί, που σήκωσαν την Κούπα το 1992, ήταν – δεν ήταν πέντε εκατομμύρια ψυχές. Μισή Ελλάδα…
Εφόσον η Ισλανδία κατακτήσει το τρόπαιο, η επιτυχία της θα είναι ασφαλώς μεγαλύτερη από τη δική μας. Αλλά, ακόμη κι αν δεν τα καταφέρει, μην αμφιβάλλετε καθόλου οτι θα εξακολουθήσει να μας εκπλήσσει στο μέλλον. Αυτή την παραμυθένια, έτσι κι αλλιώς, πορεία της στο Euro της Γαλλίας θα την κεφαλαιοποιήσει, πράγμα στο οποίο η Ελλάδα απέτυχε παταγωδώς μετά το 2004. Οχι μόνον επειδή οι άνθρωποι αυτοί είναι μεθοδικοί, οργανωμένοι και πειθαρχημένοι, αλλά και διότι -παρά την αντίθετη εντύπωση που έχει ο πολύς κόσμος- λατρεύουν τα σπορ.
Περίπου 118.000 Ισλανδοί, το 36% του πληθυσμού, είναι εγγεγραμμένοι σε κάποιον αθλητικό σύλλογο, οποιουδήποτε αθλήματος. Οι δηλωμένοι ποδοσφαιριστές, άνδρες και γυναίκες, είναι 21.508, σύμφωνα με στοιχεία της FIFA. Δηλαδή, το 6,5% του πληθυσμού. Αλλοι 10.000 παίζουν μπάλα εντελώς ερασιτεχνικά. Σε αυτή τη χώρα των 332.000 ανθρώπων υπάρχουν 847 με δίπλωμα UEFA, κατηγορίας Β’ και πάνω. Ακόμη και στο πιο μικρό ψαροχώρι, όταν ένα παιδί αποφασίσει να μάθει μπάλα, θα τη διδαχθεί από προπονητή με δίπλωμα UEFA. Αντιστοιχεί ένας σε κάθε 400 κατοίκους.
Αν έχετε κάποια έμπνευση οτι η Ισλανδία μπορεί να γίνει η Λέστερ αυτού του Euro, προλαβαίνετε να την εξαργυρώσετε. Μετά την πρόκρισή της επί των Αγγλων, η στοιχηματική της απόδοση για κατάκτηση του τροπαίου βρίσκεται στο 40 προς 1 (από 80 προς 1, που ήταν προτού αρχίσει το τουρνουά). Το ίδιο είχε συμβεί και με την Ελλάδα το 2004.