Το ξημέρωμα της Δευτέρας τα βρήκε όλα έτοιμα στην Κωνσταντινούπολη για την επανεκκίνηση του διαλόγου Ελλάδος – Τουρκίας, έπειτα από πέντε χρόνια «παγώματος» της 20ετούς διαδικασίας των διερευνητικών επαφών και ύστερα από ένα 2020 γεμάτο ένταση –από τον Εβρο, ως τα ταραγμένα νερά της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε μια επιστροφή σε μια κάποια «ομαλότητα» των Ελληνοτουρκικών, ο 61ος κύκλος των συνομιλιών ξεκίνησε στις 11.00 με τον πρέσβη Παύλο Αποστολίδη, επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, να κάθεται στο ίδιο τραπέζι ενώπιος ενωπίω με τον τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ (δείτε κάτω το βίντεο από την άφιξη της ελληνικής αποστολής).

Το παρών -μεταξύ των μελών της τουρκικής αντιπροσωπείας- έδωσε και ο Ιμπραχήμ Καλίν – σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογαν,  ο οποίος και υποδέχτηκε την ελληνική αποστολή στο Ντολμά Μπαχτσέ- σε μια εμφανή προσπάθεια της Αγκυρας να αναβαθμίσει τις συνομιλίες.

Το μήνυμα της ελληνικής κυβέρνησης πάντως ήταν σαφές. Η Ελλάδα προσέρχεται στις διερευνητικές «με συγκρατημένη αισιοδοξία αλλά μηδενική… αφέλεια».

Ο κ. Αποστολίδης περιγράφεται ως ο άνθρωπος του Κυριάκου Μητσοτάκη για να βάλει τα ελληνοτουρκικά ξανά σε ράγες συνεννόησης. Δεν είναι απλή δουλειά, αλλά ούτε και ο κ. Αποστολίδης είναι μια συνηθισμένη περίπτωση διπλωμάτη: είχε θητεύσει στην ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα τη δύσκολη εποχή της ελληνοτουρκικής καχυποψίας στα 80s, ενώ αργότερα διετέλεσε επί χρόνια διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στην πλέον πολυσύνθετη περίοδο, την εποχή αμέσως μετά το φιάσκο Οτσαλάν, αλλά και αυτή των Διδύμων Πύργων, της αμερικανοβρετανικής εισβολής στο Ιράκ και της προετοιμασίας της χώρας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα ελληνοτουρκικά υπήρξαν μόνιμος καμβάς τόσο για τον διπλωμάτη, όσο και τον «αρχικατάσκοπο» κ. Αποστολίδη, ο οποίος μεταξύ άλλων είχε οργανώσει την πρώτη συνάντηση της ΕΥΠ με τη ΜΙΤ.

Τι μπορούμε να περιμένουμε όμως;

Στις περίπου δύο δεκαετίες που έχουν περάσει από την πρώτη συνάντηση, έχουν διεξαχθεί 60 γύροι επαφών, χωρίς ωστόσο η περιοδικότητά τους να είναι δεδομένη. Υπήρξαν χρονιές κατά τις οποίες έγιναν περισσότεροι από δέκα γύροι επαφών και άλλες που έγινε μόνον ένας, ενώ την τελευταία πενταετία δεν υπήρξε κανένας. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα πρώτα χρόνια ήταν εντατικές, έως το τέλος του 2004 είχαν πραγματοποιηθεί 27 γύροι επαφών, στα τέλη του 2010 ανέρχονταν στους 48 και έφτασαν τους 60 την 1η Μαρτίου του 2016. Έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια, σήμερα πραγματοποιείται στην Κωνσταντινούπολη ο 61oς γύρος των διερευνητικών επαφών.

• Διαβάστε: Τι (δεν) είναι οι διερευνητικές

Το σύνθημα της Αγκυρας για τις διερευνητικές είναι εξαρχής «όλα στο τραπέζι» και παρόλο που φαίνεται ότι δεν υπάρχει συμφωνία για το τι τελικά θα είναι στο τραπέζι, οι δύο πλευρές προχωρούν.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, πρόθεση είναι να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι στην πρώτη αυτή συνάντηση, με μία «αναγνωριστική» συνάντηση που θα δώσει χώρο για τις επόμενες.

«Στον 61ο γύρο θα συζητηθούν όλα όσα συζητήθηκαν και στους προηγούμενους 60 γύρους», είπε προ ημερών ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, χωρίς να παραλείψει να αναφέρει το «περίφημο» casus belli για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο (και μάλιστα από ευρωπαϊκό βήμα).

Οπως έχει ξεκαθαρίσει σε κάθε ευκαιρία, η Αθήνα δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει τίποτα πέραν της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, η Αγκυρα όμως έχει θορυβηθεί από την επέκταση των 12 ναυτικών μιλίων στο Αιγαίο, μετά την αντίστοιχη απόφαση στο Ιόνιο, και γι’ αυτό και θέλει να θέσει το θέμα ως βασικό στην ατζέντα.

Θέτει επίσης ως βασικό θέμα πλέον και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, στη βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης, εγείροντας μάλιστα ζήτημα αμφισβήτησης της κυριαρχίας τους, ενόσω η Αθήνα δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της, όπως ισχυρίζεται η τουρκική πλευρά.

Στο τραπέζι των συνομιλιών επιδιώκει επίσης να μπει και θέμα εναέριου χώρου, επικαλούμενη συνεχώς ότι πουθενά στον κόσμο, καμιά χώρα δεν έχει χωρικά ύδατα έξι ναυτικά μίλια και εναέριο χώρο δέκα ναυτικά μίλια.

Πάντως, στην τελευταία του τοποθέτηση κατά τη συνέντευξή Τύπου με τον γερμανό ομόλογό του Χάικο Μάας, ο τούρκος υπ. Εξωτερικών κωδικοποίησε τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας τα οποία πρέπει να τεθούν στο τραπέζι ως εξής: «Αιγαίο, χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, θέματα που σχετίζονται με τη θάλασσα, όπως πεδίο θαλάσσιας δικαιοδοσίας».

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι ελπίζει πως η Τουρκία θα υιοθετήσει μια θετική προσέγγιση στη συνάντηση, με στόχο την αναβίωση των μακροχρόνιων συνομιλιών για αμφισβητούμενα ζητήματα.

«Το μόνο σίγουρο είναι η θετική προσέγγιση της Αθήνας. Ελπίζω ότι η τουρκική πλευρά θα έρθει σε αυτές τις συνομιλίες με το ίδιο πνεύμα […] Θέλω να είμαι σαφής, ότι (θέμα) είναι η οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο βάσει του διεθνούς δικαίου», τόνισε ο κ. Δένδιας.

Στις διερευνητικές επαφές, όπως κατ’ επανάληψη έχει τονίσει η ελληνική πλευρά, δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία. Η θέση της χώρας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας. Εχει καταστήσει σαφές ότι διατηρεί στο ακέραιο το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, οπουδήποτε και οποτεδήποτε διαμηνύεται.

Ενόψει της επανέναρξης των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, η Ελλάδα έχει διαμηνύσει με σαφήνεια ότι προσέρχεται στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών με αυτοπεποίθηση, «καλή τη πίστει», μηδενική αφέλεια, πνεύμα συνεργασίας, εποικοδομητικό κλίμα και την ελπίδα οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και η τουρκική πλευρά να προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα.

Οι δύο αντιπροσωπείες θα πιάσουν το νήμα των συζητήσεων από τον 60ό γύρο των διερευνητικών επαφών που διεξήχθησαν στην Αθήνα την 1η Μαρτίου του 2016.

Σημειώνεται ότι ο 61ος γύρος διεξάγεται σε λιγότερο από δύο μήνες από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ της 25ης-26ης Μαρτίου, κατά την οποία ο ύπατος εκπρόσωπός της Ζοσέπ Μπορέλ θα υποβάλει την έκθεσή του σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και σχετικά μέσα και επιλογές.

Χαιρετίζοντας την επανάληψη των διερευνητικών, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοσέπ Μπορέλ, τόνισε στον Τσαβούσογλου, κατά τη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα, ότι τέτοιες προσπάθειες πρέπει να διατηρηθούν και ότι οι προθέσεις και οι ανακοινώσεις πρέπει να μεταφραστούν σε ενέργειες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News