Eνα μεσημέρι Κυριακής, καμιά εικοσαριά άνθρωποι κάθονταν οκλαδόν σε μία από τις πίστες του Τέμπελχοφ, του ιστορικού βερολινέζικου αεροδρομίου, με τα κεφάλια τους σκυμμένα στους φορητούς υπολογιστές τους. Λίγα λεπτά νωρίτερα είχαν εισαγάγει ένα στικάκι με μια μικρή κεραία στη θύρα USB και στις οθόνες τους είχαν εμφανιστεί χάρτες πάνω στους οποίους διακρίνονταν μικροσκοπικά εικονίδια αεροπλάνων και μια λίστα με αριθμούς. Κανένας, ωστόσο, δεν μπόρεσε να τους ερμηνεύσει. Εως ότου παρενέβη ο δημοσιογράφος Εμάνουελ Φρόιντενταλ, εξηγώντας τους πως «αυτός εδώ είναι ο αριθμός του αεροσκάφους ενώ εκείνος υποδεικνύει το υψόμετρο πτήσης».

Ερωτώμενος στη συνέχεια για ένα συγκεκριμένο εικονίδιο, σημείωσε ότι επρόκειτο απλά για ένα αεροπλάνο της Easyjet.

Ολοι όσοι, όμως, συμμετείχαν (ερευνητές, ακτιβιστές, χάκερ αλλά και απλοί πολίτες) σε αυτό το ιδιότυπο workshop το οποίο διοργανώθηκε στο πλαίσιο της διημερίδας «Citizens of Evidence»  στο Βερολίνο, σίγουρα δεν συγκεντρώθηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν τις πτήσεις των αεροπλάνων της δημοφιλούς αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους. Αυτό άλλωστε μπορεί να το κάνει ο καθένας μέσω μιας επίσκεψης σε γνωστά sites όπως το Flightaware και το Flightradar24.

Αφότου οι συμμετέχοντες κατέγραψαν την πορεία και τα λοιπά στοιχεία συγκεκριμένων αεροσκαφών, μετέβησαν σε μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα και κάθισαν γύρω από δύο μεγάλα τραπέζια για να παρακολουθήσουν τον Εμάνουελ Φρόιντενταλ και έναν χάκερ ονόματι «Sector035» να προσπαθούν να διαπιστώσουν εάν σε κάποιες από τις πτήσεις που κατέγραψαν κρύβονταν ζάπλουτοι δικτάτορες ή διεφθαρμένοι στρατηγοί ύποπτοι για διασπάθιση δημοσίων πόρων ή ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Πώς; Διασταυρώνοντας τα στοιχεία που είχαν συλλέξει με τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται σε ιστοτόπους όπως το Ads-b Exchange που δεν φιλτράρουν τα περιεχόμενά τους και κοινοποιούν πληροφορίες για όλες τις πτήσεις που πραγματοποιούνται από αεροσκάφη κάθε τύπου (επιβατικά, εμπορικά, πολεμικά και ιδιωτικά) στους αιθέρες όλου του κόσμου.

Ο Εμάνουελ Φρόιντενταλ διαχειρίζεται στο Twitter, μαζί με τον συνάδελφό του Φρανσουά Πιλέ, το μποτ Dictator Alert. Καταγράφοντας τα στοιχεία πτήσεων που συνήθως είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστούν και διασταυρώνοντάς τα στη συνέχεια με τα στοιχεία 200 αεροσκαφών που μέσω των δημοσιογραφικών τους ερευνών διαπίστωσαν πως πετούν για λογαριασμό δικτατορικών καθεστώτων, οι δύο ερευνητές δημοσιογράφοι έχουν καταφέρει ήδη να προβούν σε μια σειρά από σημαντικές αποκαλύψεις. «Κάθε ώρα το μποτ συγκρίνει τα στοιχεία που συλλέγουμε μέσω μιας ειδικής κεραίας που βρίσκεται κοντά στο αεροδρόμιο της Γενεύης, με τα αρχεία ιστοτόπων που συχνά διαχειρίζονται λάτρεις της αεροπορίας όπως το Ads-b Exchange. Οταν κάποιος από τους κωδικούς αντιστοιχεί σε κάποιο από τα αεροσκάφη των αυταρχικών καθεστώτων, η πληροφορία κοινοποιείται μέσω του Dictator Alert στο Twitter» ανέφερε ο ίδιος μιλώντας στην ιταλική «Ρεπούμπλικα».

Χάρη στο σύστημά τους αποκαλύφθηκε, για παράδειγμα, πως ο επί σχεδόν 45 χρόνια δικτάτορας του Καμερούν Πολ Μπιγιά αρεσκόταν να περνάει μήνες ολόκληρους στη Γενεύη, ξοδεύοντας αλόγιστα δημόσιο χρήμα. «Διέμενε σε ένα ξενοδοχείο πέντε αστέρων με μια συνοδεία 40 ατόμων, μιλάμε για τουλάχιστον 40.000 ευρώ την ημέρα» πρόσθεσε ο Φρόιντενταλ. Μία από τις πιο σημαντικές εφημερίδες της αφρικανικής χώρας έκανε λόγο για απόπειρα δυσφήμισης του προέδρου της αλλά αποτελεί γεγονός πως μετά την αποκάλυψη ο Μπιγιά περιόρισε σημαντικά τα ταξίδια του στην Ευρώπη.

Πριν από μια τριετία αξιοποιώντας στοιχεία που κοινοποιήθηκαν μέσω του Dictator Alert η εισαγγελία της Γενεύης άρχισε να ερευνά τις συναλλαγές του αντιπροέδρου της Ισημερινής Γουινέας Τεόντορο Νγκουεμά Ομπιανέ Μανγκούε καθώς κρίθηκε ύποπτος για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και διαφθορά. Μάλιστα τον Νοέμβριο του 2016 οι ελβετοί εισαγγελείς προέβησαν στην κατάσχεση 11 λιμουζινών από το αεροδρόμιο της Γενεύης που χρησιμοποιούσαν ο αφρικανός πολιτικός και οι παρατρεχάμενοι του κάθε φορά που μετέβαιναν στην πόλη.

Μέχρι και το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης αναγνώρισε πως χρησιμοποίησε στοιχεία από το Dictator Alert στο πλαίσιο των ερευνών του με στόχο την πάταξη της διαφθοράς ανά τον κόσμο, γεγονός που εξηγεί γιατί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας πρόκειται να αρχίσει η επέκταση του δικτύου των δύο δημοσιογράφων μέσω της εγκατάστασης των ειδικών κεραιών τους σε διάφορα αεροδρόμια ανά την υφήλιο, κυρίως στην Αφρική.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News