Δέκα χρόνια έχουν περάσει από την υπογραφή της Συμφωνίας των Παρισίων, αυτής της Magna Carta του αγώνα κατά της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, όμως η ατμόσφαιρα στην COP30, που διεξάγεται στο Μπελέμ της Βραζιλίας, χώρας-μέλους των BRICS, δεν είναι πια η ίδια. Η απουσία των ΗΠΑ, η προτεραιότητα στη γεωπολιτική και η αποδυνάμωση της πολυμέρειας προμηνύουν ανηφορική μάχη για τους 50.000 συνέδρους. Ωστόσο απέχουμε πολύ από την πλήρη αποτυχία που προβλέπουν οι σκεπτικιστές. Τα παραπάνω έγραψε η Corriere della Sera.
Με εξαίρεση τις ΗΠΑ, ανέφερε το ιταλικό ρεπορτάζ, οι χώρες παρέμειναν προσηλωμένες στη Συμφωνία, αν και πλέον ορισμένες από αυτές, όπως η Αργεντινή, το Ελ Σαλβαδόρ και ο Ισημερινός, απειλούν να ακολουθήσουν τη γραμμή MAGA. Πάντως κανένας από τους Μεγάλους Ρυπαντές – ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση, Κίνα και Ινδία – δεν έχει τηρήσει τις υποσχέσεις του. Ταυτόχρονα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) συνεχίζουν να αυξάνονται, αν και με λιγότερο γρήγορους ρυθμούς από ό,τι στο παρελθόν, κάτι που έστρεψε προς τα κάτω την καμπύλη της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας. Με τις τρέχουσες πολιτικές, όμως, θα υπάρξει αύξηση 2,5-2,9 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Δεν δικαιώθηκαν οι Κασσάνδρες
Η απεσταλμένη της Corriere παρατήρησε ότι βρισκόμαστε πάνω από το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου, το οποίο τα κράτη είχαν δεσμευτεί να μην υπερβούν, ωστόσο η κατάσταση δεν είναι τόσο τρομακτική όσο είχαν προφητεύσει προ δεκαετίας οι επιστήμονες, διαβεβαιώνοντας την ανθρωπότητα ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα πλησίαζε τους 3,8 βαθμούς Κελσίου. Δεν υπήρξε κλιματικός Αρμαγεδδών, λοιπόν, αν και τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί. Συνεπώς υπάρχουν ελπίδες ότι μπορεί να αναστραφεί η τάση αύξησης της θερμοκρασίας, σημείωσε η ρεπόρτερ παραθέτοντας τις προόδους που έγιναν στην ενέργεια.
Εφέτος η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ξεπέρασε αυτή των ορυκτών καυσίμων. Η εγκατεστημένη ηλιακή ισχύς είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές υψηλότερη από την πρόβλεψη του 2015, ενώ το κόστος των «πράσινων» τεχνολογιών έχει μειωθεί πιο γρήγορα απ’ όσο αναμενόταν χάρις στις τεράστιες επενδύσεις της Κίνας. Με την ευκαιρία η Corriere προέβαλε το κινεζικό παράδοξο, όπως το χαρακτήρισε: η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός «πράσινης» τεχνολογίας και ηλεκτρικών οχημάτων, συγχρόνως όμως είναι και η χώρα που εκπέμπει τα περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου, πάνω από το 30% του παγκόσμιου συνόλου.
Παράλληλα, τα ηλεκτρικά οχήματα εξαπλώνονται παγκοσμίως. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των φτωχών χωρών για την ενεργειακή μετάβαση και την προσαρμογή στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, οι βιομηχανικές χώρες δεν επενδύουν επαρκώς. Στην COP29 συμφωνήθηκε ότι χρειάζονται 1,3 τρισ. δολάρια έως το 2035, κεφάλαια δημόσια και ιδιωτικά. Προς το παρόν αυτή η δέσμευση έχει «κολλήσει» στα 300 δισ. δολάρια.
Εφέτος η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πιέσει ορισμένες χώρες, την Κίνα, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, να αποδεσμεύσουν κονδύλια. «Αν εκείνοι που διεξάγουν πολέμους ήταν εδώ», δήλωσε τη Δευτέρα ο βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα ντα Σίλβα χωρίς να κατονομάσει τους απόντες, «θα συνειδητοποιούσαν ότι είναι πολύ φθηνότερο να επενδύσουν 1,3 τρισ. δολάρια για να τερματίσουν ένα πρόβλημα που σκοτώνει, παρά 2,7 τρισ. δολάρια για να διεξάγουν πόλεμο».
Από τη θεωρία στην πράξη
Σε ένα οδοιπορικό στην πόλη όπου διεξάγεται η Διάσκεψη για το Κλίμα η Corriere έγραψε: «Στο Μπελέμ η επίσημη θερμοκρασία είναι 30 βαθμοί Κελσίου, αλλά νιώθεις τη ζέστη σαν σαραντάρι, αφού η υγρασία είναι 80%. Βρισκόμαστε στην πύλη του Αμαζονίου, αλλά για να βρεις δένδρο πρέπει να διασχίσεις τον ποταμό Παρά προς ένα από τα πολλά μικρά νησιά που βρίσκονται στις τεράστιες εκβολές του Αμαζονίου. Βορειότερα υπάρχουν οι γεωτρήσεις της Petrobras, της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας, οι οποίες σύντομα θα πιάσουν δουλειά αναζητώντας μαύρο χρυσό, Διότι όπως είπε ο Λούλα, η Βραζιλία δεν μπορεί να εγκαταλείψει τον πλούτο της.
»Γύρω από το υπόστεγο όπου συνεδριάζει η COP30 υπάρχει μόνο μπετόν. Οι ουρανοξύστες στη γειτονιά Umarizal είναι για τους πλουσίους, οι τενεκεδομαχαλάδες στις φαβέλες Baixadas είναι για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Ο Λούλα υπόσχεται ότι οι συνθήκες ζωής τους θα βελτιωθούν χάρις στο νέο πετρέλαιο. Αυτό το πετρέλαιο που η COP θέλει να καταργήσει σταδιακά μαζί με άλλα ορυκτά καύσιμα…
»Στην COP30 επικρατεί ανοργανωσιά, με τους VIP προσκεκλημένους και τους δημοσιογράφους να είναι κατά 1/3 λιγότεροι σε σύγκριση με άλλα χρόνια. Η κύρια ανησυχία των ρεπόρτερ είναι να βρουν κάποιον που μπορεί να ψελλίσει μια λέξη στα αγγλικά, ώστε να μπορούν να κυκλοφορήσουν στον χώρο όπου τα κλιματιστικά βουίζουν χειρότερα και από αεροπλάνα. Λόγω της επίσημης απόσυρσης των ΗΠΑ, οι εργασίες ενδέχεται να προχωρήσουν πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.
»Οι περισσότεροι , όμως, φοβούνται ότι ο Τραμπ θα υπονομεύσει το τελικό αποτέλεσμα απειλώντας τις πιο αδύναμες χώρες με δασμούς ή με άλλα αντίποινα. Μάλλον βασίζεται ήδη στις χώρες όπου κυβερνούν ομοϊδεάτες του και είναι έτοιμοι να τον ακολουθήσουν στο μονοπάτι της πλήρους άρνησης της κλιματικής αλλαγής».