Αχιλλέας Θεοφίλου: Ο παραγωγός πίσω από τα «χρυσά» άλμπουμ
| Αρχείο Αχιλλέα Θεοφίλου/CreativeProtagon
Επικαιρότητα

Αχιλλέας Θεοφίλου: Ο παραγωγός πίσω από τα «χρυσά» άλμπουμ

Δεν ήταν απλώς ένας από τους παράγοντες πίσω από την παραγωγή δίσκων. Ηταν ο άνθρωπος που έζησε από κοντά τους μεγάλους συνθέτες και ερμηνευτές, έγινε φίλος τους και γνώριζε τα μυστικά των μεγάλων επιτυχιών
Protagon Team

Από τη δεκαετία του 1970, με την επιστροφή του στην Ελλάδα από το Παρίσι όπου σπούδασε Κοινωνιολογία, έως και το 2006, οργανώνει την παραγωγή ορισμένων από τους σημαντικότερους δίσκους της ελληνικής μουσικής. Ο Αχιλλέας Θεοφίλου, που έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία 85 ετών, υπήρξε ο ισχυρός κρίκος στη μεγάλη αλυσίδα που έδινε επιτυχίες και άφηνε ορόσημα για την ελληνική δισκογραφία. Από το «Υπάρχω» των Νικολόπουλου – Πυθαγόρα, έως τα πρώτα δείγματα των Νταλάρα και Πάριου, αλλά και τη δεύτερη καριέρα των Στράτου Διονυσίου και Μαρινέλλας. Ακολουθούν ορισμένα από τα πιο σημαντικά άλμπουμ που φέρουν την υπογραφή του στη διεύθυνση παραγωγής.

«Καλημέρα ήλιε», 1973

Ηδη στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Θεοφίλου ξεκινάει να εργάζεται στη Minos. Από τα πρώτα άλμπουμ όπου αναφέρεται το όνομά του στη διεύθυνση παραγωγής είναι το «Καλημέρα ήλιε» του Μάνου Λοΐζου, με τη Χαρούλα Αλεξίου (με την οποία θα παντρευτούν αργότερα), τον Κώστα Σμοκοβίτη και την Αλέκα Αλιμπέρτη. «Ο,τι θυμάμαι πιο έντονα είναι τον Δημήτρη Χριστοδούλου να γράφει και να ξαναγράφει τους στίχους. Αρχικά ο Μάνος θέλει να κάνει τα πιο πολλά τραγούδια με χορωδίες. Κάποια στιγμή πείθεται ότι δεν πρέπει να γίνει έτσι και αρχίζει να σκέφτεται έναν δίσκο με καινούργιους τραγουδιστές» θα πει αργότερα ο Θεοφίλου στον δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Γιώργο Τσάμπρα. Η συνεργασία με τον Λοΐζο θα γίνει φιλία και θα επαναληφθεί την επόμενη χρονιά με τα «Τραγούδια του δρόμου», αλλά και το 1975, στα «Νέγρικα».

Ο Θεοφίλου με τη Χαρούλα Αλεξίου και τον Μάνο Λοΐζο (Αρχείο Χαρούλας Αλεξίου)

«18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», 1974

Ο δίσκος κυκλοφορεί στη Μεταπολίτευση, αλλά η ηχογράφηση γίνεται τον Νοέμβριο του 1973, πριν από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (φαίνεται και από τον αριθμό της άδειας που καταλήγει σε ’73). Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης αφηγείται αργότερα: «Θα πρέπει να ήταν μέσα του 1972 όταν έρχονται στο Παρίσι  ο Γιώργος Νταλάρας και ο παραγωγός Αχιλλέας Θεοφίλου». Ακούγοντας από τον Μίκη τα τραγούδια, πήραν την απόφαση να τα ηχογραφήσουν στην Αθήνα, όπου συμμετείχε και η Αννα Βίσση. Την ώρα της πρόβας, πάντως, ο Νταλάρας ψιθυρίζει μάλλον τα λόγια παρά τα τραγουδά. Οπότε ο Θεοδωράκης –συνηθισμένος από τη φωνή του Μπιθικώτση– στρέφεται στον Θεοφίλου και του λέει πώς θα τα αποδώσει ο «μικρός», για να πάρει την καθησυχαστική απάντηση του παραγωγού.

«Υπάρχω», 1975

Ολα τα ονόματα του άλμπουμ είναι το καθένα και μια «κορυφή», οπότε το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για τον άνθρωπο που ενορχήστρωσε την παραγωγή και όλες τις εργασίες που χρειάστηκαν στο στούντιο. Με τον τρόπο αυτόν ο Θεοφίλου συμμετείχε σε ένα από τα κορυφαία άλμπουμ λαϊκής μουσικής, όπου ο Στέλιος Καζαντζίδης έφτανε στα ανώτατα στρώματα ερμηνείας, ο Χρήστος Νικολόπουλος πρότεινε ουσιαστικά έναν νέο ήχο και ο Πυθαγόρας υπέγραφε το ένα κλασικό κομμάτι μετά το άλλο («Κάτω απ’ το πουκάμισό μου», «Ποια είσαι εσύ», «Μετάνιωσες», «Οι αισθηματίες» κ.ά).

Θεοφίλου – Καζαντζίδης (Αρχείο Αχιλλέα Θεοφίλου – MINOS EMI)

«50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι»

Ο Γιώργος Νταλάρας θέλει να στρέψει αλλού το ενδιαφέρον των ακροατών που το 1975 κατακλύζουν τα στάδια διψώντας για πολιτικό τραγούδι. Η εταιρεία Μίνως πάντως δεν πιστεύει ότι η στροφή στα ρεμπέτικα –που πολλοί θεωρούν περιθωριοποιημένα– μπορεί να αποδώσει. Πιστεύει, όμως στη δουλειά ο Αχιλλέας Θεοφίλου, για τον οποίο ο Γ. Νταλάρας γράφει, ανάμεσα σε άλλους, στο ένθετο του δίσκου: «Για να βρεθούνε τα τραγούδια και να φτάσει ο δίσκος μέχρι το τελικό τύπωμά του, βοηθήσανε πολλοί φίλοι και συνεργάτες που θέλω να τους ευχαριστήσω με όλη μου την καρδιά… Ο Αχιλλέας Θεοφίλου που εκτός από φίλος μου αγάπησε τη δουλειά αυτή όσο και εγώ». Οι δυο τους θα συνεργαστούν επίσης στα «Ψηλά τα παραθύρια», «Τα τραγούδια μας» (Λοΐζου – Φώντα Λάδη), το «Οι Μάηδες οι ήλιοι μου», «Τα ρεμπέτικα της Κατοχής».

Με τον Γιώργο Νταλάρα (georgedalaras.com)

«Τα αγροτικά», 1975

Απολύτως εναρμονισμένος στο πνεύμα της εποχής ο δίσκος του Θωμά Μπακαλάκου (δικοί του οι στίχοι στον «Γερο-αγρότη», όπως και στο «Οχι, δεν πουλάμε») ήταν αφιερωμένος στις κινητοποιήσεις των αγροτών και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Το 1975, οπότε κυκλοφόρησε με βασικό στιχουργό τον Διονύση Τζεφρώνη («Αυτή είν’ η αγροτιά», «Γεια και χαρά σας βρε πατριώτες», «Απεργία», «Μετανάστευση» κ.ά) ήταν η καλύτερη στιγμή για να «εκφράσει» τα ήθη της Μεταπολίτευσης, έστω και με μια απλουστευτική εκδοχή της υπαίθρου. Και αυτό, ένας παραγωγός όπως ο Α. Θεοφίλου, το γνώριζε καλά.

«Τα τραγούδια της Χαρούλας», 1979

Ο δίσκος του Μάνου Λοΐζου είναι το αποκορύφωνα μιας συνεργασίας που ξεκινάει ανάμεσα στον Θεοφίλου και τη Χαρούλα Αλεξίου ήδη το 1975, με τον πρώτο προσωπικό δίσκο της ερμηνεύτριας, τις «Λαϊκές Κυριακές» σε μουσική Σταύρου Κουγιουμτζή. Είναι η εποχή άλλωστε που αποφασίζουν να μείνουν μαζί στη ζωή, ενώ γρήγορα έρχεται η συνέχεια με τα άλμπουμ «Χάρις Αλεξίου – 2» (1976) και «24 τραγούδια» (1977). Είναι, ωστόσο, ο δίσκος του Λοΐζου που απογειώνει τη φιλία και των τριών, οδηγώντας σε ένα διαχρονικό στάνταρ που δεν έχει χάσει έκτοτε την αξία του. Επόμενη κορυφή το 1986 θα είναι το «Η αγάπη είναι ζάλη» του Θάνου Μικρούτσικου.

«Νησιώτικα», 1982

Ενας από τους δίσκους με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην Ελλάδα (ο αριθμός χάνεται πλέον επειδή επρόκειτο για διπλό δίσκο, με τις εκτιμήσεις να ξεπερνούν το 1,5 εκατομμύριο). Πρόκειται, όμως, και για έναν μεγάλο σταθμό στη φιλία του Θεοφίλου με τον Γιάννη Πάριο, στο ερμηνευτικό προφίλ του οποίου συνέβαλε –μαζί με τον Γιώργο Κατσαρό– όσο λίγοι. Η συνεργασία ξεκίνησε με το «Έρχονται στιγμές» το 1975 και συνεχίστηκε επί 35 χρόνια. Οι δυο τους θα συνεργαστούν σε πολλά άλμπουμ με τον Θεοφίλου να βρίσκει πολύ συχνά τη συνταγή της επιτυχίας. Ο ίδιος θυμόταν σε τηλεοπτική εκπομπή ότι τη δεύτερη ημέρα κυκλοφορίας του «Τώρα πια» του 1976 ο δίσκος είχε πουλήσει 84.000, «όταν όλοι ήθελαν να το παίζουν ποιοτικοί αφήνοντας τον Πάριο να πουλάει». Η επιτυχία έρχεται και όταν προτείνει να «ελληνοποιηθεί» το ξένο κομμάτι «Mon coeur pour te garder» των J.P. Lang-B. Bergman-F. Bernheim για να γίνει το «Να γιατί σ’ αγάπησα το 1978.

Με τον Γιάννη Πάριο (Αρχείο Αχιλλέα Θεοφίλου – MINOS EMI)

«Φοβάμαι», 1982

Μαγικό θα αποδειχθεί το άγγιγμά του και στην περίπτωση του Βασίλη Παπακωνσταντίνου ο οποίος το 1982 αφήνει ορισμένα από τα καλύτερα κομμάτια της δισκογραφίας του στον δίσκο «Φοβάμαι»: τον «Κουρσάρο» (Π. Μάτεσι – Λ. Παπαδόπουλου), «Πρώτη Μαΐου» και «Σ’ ακολουθώ» (Μ .Λοΐζου), «Στέλλα» (Γ. Ζουγανέλη – Γ. Οικονομίδη) και το ομότιτλο του δίσκου (Α. Πανταζής – Γ. Ζουγανέλης). Θα ακολουθήσουν τα «Χαιρετίσματα» το 1987.

Από αριστερά, Θάνος Μικρούτσικος, αδελφοί Κατσιμίχα, Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μάκης Μάτσας και Αχιλλέας Θεοφίλου (Αρχείο Αχιλλέα Θεοφίλου – MINOS EMI)

«Εγώ ο ξένος», 1988

Η πρώτη τους συνεργασία με τον Στράτο Διονυσίου είναι στον δίσκο «Θυμήσου» του 1982, αλλά ο «Ξένος» θα αποκτήσει μια απογειωτική δυναμική με ορισμένα τραγούδια-στάμπες στην καριέρα του μεγάλου λαϊκού ερμηνευτή: εκτός από το ομότιτλο του άλμπουμ, υπάρχουν εδώ τα: «Και του λιμανιού –και του σαλονιού», «Κύριος ήρθα, κύριος φεύγω», «Λέγε με παλιόπαιδο», «Εγώ να δεις». Θα ακολουθήσουν και άλλες μεγάλες συνεργασίες τους την ίδια και την επόμενη δεκαετία.

«Τολμώ», 1988

Με το άλμπουμ αυτό η Μαρινέλλα προσθέτει ένα μεγάλο τραγούδι στις ζωντανές εμφανίσεις της και έναν ακόμη χρυσό δίσκο στο ενεργητικό της (πάνω από 50.000 πωλήσεις εκείνη την εποχή). Η παραγωγή ανήκε στον Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο «Polysound» με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Από εκεί και πέρα και τα επόμενα στούντιο άλμπουμ της Μαρινέλλας –«Είσαι μια θύελλα», «Λέγε μου σ’ αγαπώ»– φέρουν την υπογραφή του Θεοφίλου στην παραγωγή.

«Οι γραμμές των οριζόντων», 1991

Είναι η χρονιά που ο Θάνος Μικρούτσικος επανασυστήνει τη μελοποιημένη ποίηση του Νίκου Καββαδία, δώδεκα χρόνια μετά το πολύ πετυχημένο άλμπουμ «Ο σταυρός του Νότου». Στην παραγωγή της Minos –που έγινε χρυσός δίσκος με πάνω από 80.000 πωλήσεις– συμμετέχουν ερμηνευτικά οι Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρης και Πάνος; Κατσιμίχας και ο ίδιος ο συνθέτης (με το περίφημο «Εφτά νάνοι», το «Ενα μαχαίρι» και άλλα δύο τραγούδια).

Exit mobile version