Η Εμα Μοράνο όταν γιόρτασε τα 117α γενέθλιά της στο σπίτι της στη Βερμπάνια, τον περασμένο Νοέμβριο | REUTERS/Alessandro Garofalo/File Photo
Επικαιρότητα

Η ανθρωπότητα αποχαιρετά τον τελευταίο σύνδεσμο με τον 19ο αιώνα

Η Εμα Μορένο έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 117 ετών, είχε γεννηθεί το 1899. Το μυστικό της; Τα πολλά αβγά. Και ότι είχε διώξει τον άνδρα της από το σπίτι της πολύ νωρίς...
Protagon Team

H Εμα Μοράνο ήταν ο τελευταίος ζωντανός σύνδεσμός μας με τον 19ο αιώνα. Η ζωή της διέτρεξε τρεις αιώνες, δύο Παγκόσμιους Πολέμους, 90 ιταλικές κυβερνήσεις, ουσιαστικά τα πάντα. Η Εμα Μοράνο, που γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1899 στο Πεδεμόντιο στην Ιταλία πέθανε, όπως ανέφεραν ιταλικά μέσα ενημέρωσης και μετέδωσε το BBC. Ηταν με βάση τα επίσημα στοιχεία η γηραιότερη άνθρωπος του κόσμου.

Οταν την είχαν ρωτήσει το μυστικό της μακροζωΐας της, είχε αναφέρει δύο παράγοντες.

Ο πρώτος ήταν γονιδιακός. Η μητέρα της είχε φτάσει τα 91 της σε μια εποχή (μιλάμε για μέσα του 19ου αιώνα και αρχές του 20ου) που τέτοιες ηλικίες θεωρούνταν εξωπραγματικές λόγω της υποβαθμισμένης δημόσιας υγείας. Πολλές από τις αδελφές της είχαν φτάσει τα 100.

Ο δεύτερος ήταν τα αβγά. Ετρωγε τρία αβγά -τα δύο ωμά- καθημερινά. Αυτά για τα περί χοληστερίνης κλπ. Ο γιατρός της τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ανέφερε ότι σπάνια την είδε να τρώει φρούτα ή λαχανικά. Τα αβγά τα είχε εντάξει στο διαιτολόγιό της όταν της είχαν διαγνώσει με αναιμία λίγο μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Οταν τη γνώρισα, έτρωγε τρία αβγά τη μέρα. Δύο ωμά για πρωινό και έπειτα ένα σε ομελέτα το μεσημέρι. Και κοτόπουλο το βράδυ» είπε στο AFP ο Κάρλο Μπάβα, γιατρός της από το 1990. Εκοψε το τρίτο αβγό τελευταία. Το αντικατέστησε με μπισκότα.

Η Εμα Μορένο με μια φωτογραφία της από την εποχή της νιότης της

Υπήρχε και ένας τρίτος παράγοντας για τη μακροζωΐα της. Τον είχε αναφέρει επίσης η ίδια. Ηταν η απόφασή της να διώξει από το σπίτι τον άνδρα της, όταν εκείνη ήταν 39 ετών. Είχε περάσει ένας χρόνος αφότου ο νεογέννητος γιος της είχε πεθάνει σε ηλικία έξι μηνών.

Η αλήθεια είναι ότι δεν αγαπούσε τον άνδρα της. Τον είχε παντρευτεί μάλλον από ανάγκη, για λόγους κοινωνικούς. Η ίδια είχε διηγηθεί ότι ήταν ερωτευμένη με ένα αγόρι που είχε σκοτωθεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έκτοτε δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να αγαπήσει άλλον άνδρα.

Η Εμα Μοράνο σβήνει τα κεράκια των 117 χρόνων της στις 29 του περασμένου Νοεμβρίου (REUTERS/Alessandro Garofalo/File Photo)

Εκείνη την εποχή, στα 26 της πια, δεν είχε και πολλές επιλογές. «Μου είπε ότι ή θα τον παντρευτώ ή θα με σκοτώσει» είχε διηγηθεί στη La Stampa. Μολονότι τον έδιωξε το 1938, τυπικά ήταν παντρεμένοι μέχρι που εκείνος πέθανε το 1975. «Δεν ήθελα ποτέ να με θιαφεντεύουν» είχε πει πρόπερσι στους New York Times, όταν είχε φτάσει στα 115. Δούλευε μέχρι τα 75 της για να τα βγάλει πέρα.

Με βάση αυτήν την αφήγηση, χάσαμε και την πρώτη χειραφετημένη γυναίκα που ζούσε ακόμα. Η Εμα Μοράνο πέθανε στη Βερμπάνια, στον ιταλικό βορρά. Είχε γεννηθεί στις 29 Νοεμβρίου 1899. Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, τότε βασίλισσα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας ήταν η Βικτωρία. Εκείνη τη χρονιά είχαν γεννηθεί ο Φρεντ Αστέρ, η Γκλόρια Σουάνσον, ο Ντιουκ Ελιγκτον, ο Αλφρεντ Χίτσκοκ, ο Τζέιμς Γκάγκνεϊ, ο Βλάντιμιρ Ναμπόκοφ. Α, και η Ελλάδα είχε μόλις τεθεί υπό καθεστώς Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου εξαιτίας της χρεοκοπίας του 1897. Ορισμένα πράγματα, βλέπετε, δεν αλλάζουν ποτέ…