Η πρόθεση του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης να προχωρήσει στη θέσπιση θέσης Διοικητικών και Αναπληρωτών Διοικητικών Γραμματέων στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στον χώρο της Αυτοδιοίκησης.
Τόσο η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) όσο και η Ενωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) κατήγγειλαν πως η Κυβέρνηση επιδιώκει τη χειραγώγηση, τον έλεγχο και, εν τέλει, την κατάργηση της Αυτοδιοίκησης. Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε την Πέμπτη, 22 Σεπτεμβρίου, η ΚΕΔΕ επισημαίνει ότι «καμία κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν τόλμησε να καταργήσει το θεσμό του Δημάρχου».
Ωστόσο ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γιάννης Μπαλάφας χαρακτήρισε, με ανακοίνωσή του το απόγευμα της Κυριακής, εντελώς αναιτιολόγητο τον θόρυβο που, όπως ανέφερε, έχει προκληθεί τις τελευταίες ημέρες περί κατάργησης της Αυτοδιοίκησης, κατάργησης των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών, τοποθέτηση κυβερνητικών γραμματέων στους ΟΤΑ κλπ, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα.
«Η κυβέρνηση κατανοεί πλήρως τις ανησυχίες όσων ενδιαφέρονται για την πορεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και όσων εξυπηρετούν, εξ αντικειμένου, μικροκομματικές σκοπιμότητες»
Ο κ. Μπαλάφας τόνισε ότι η τοποθέτηση Γενικών Γραμματέων είναι απλώς μια από τις προτάσεις-σκέψεις του Υπουργείου που τίθενται προς συζήτηση με τους αντιπροσωπευτικούς φορείς της Αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της συγκεκριμενοποίησης των διατάξεων του νόμου Βερναρδάκη για τη Δημόσια Διοίκηση. Ο υφυπουργός επεσήμανε ότι η κυβέρνηση κατανοεί πλήρως «τις ανησυχίες όσων ενδιαφέρονται για την πορεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και όσων εξυπηρετούν, εξ αντικειμένου, μικροκομματικές σκοπιμότητες».
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνεδρίασης της Ομάδας Εργασίας του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, και με την παρουσία του κ. Μπαλάφα, συζητήθηκε η τροποποίηση του άρθρου 6 του νόμου Ν.4369/2016 «Εθνικό Μητρώο Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, βαθμολογική διάρθρωση θέσεων, συστήματα αξιολόγησης, προαγωγών και επιλογής Προϊσταμένων (διαφάνεια – αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης) και άλλες διατάξεις».
Σύμφωνα με την πρόταση που κατατέθηκε, «συνιστώνται θέσεις Διοικητικών και Αναπληρωτών Διοικητικών Γραμματέων στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας, οι οποίοι τίθενται επικεφαλής της διοικητικής ιεραρχίας των υπηρεσιών του Δήμου, των οποίων και προΐστανται. Χαρακτηριστικά η πρόταση αναφέρει ότι «αναλαμβάνουν την εκτέλεση και διοικητική εφαρμογή της πολιτικής του αρμόδιου για διορισμό οργάνου». Στην ουσία, αν θεσμοθετηθεί μια τέτοια πρόταση, αφαιρείται η δυνατότητα άσκησης των καθηκόντων του Δημάρχου, των Αντιδημάρχων και των Γενικών Γραμματέων και επιβάλλονται Διοικητικοί Γραμματείς και Αναπληρωτές Διοικητικοί Γραμματείς.
Με το επιχειρούμενο σχέδιο παύει ο Δήμαρχος να είναι και προϊστάμενος και επικεφαλής όλων των υπηρεσιών του δήμου και τίθεται επικεφαλής της διοικητικής ιεραρχίας ο Διοικητικός και Αναπληρωτής Διοικητικός Γραμματέας, ο οποίος δεν είναι αιρετός, ούτε υπόκειται σε έλεγχο από το λαό για τις πράξεις και τις αποφάσεις του.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης υπογράμμισε ότι αν θεσπισθεί μια τέτοια πρόταση «η Ελλάδα γυρίζει πολλά χρόνια πίσω» και λόγω της σοβαρότητας του θέματος συγκαλεί εκτάκτως το ΔΣ της Ενωσης τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου, για να ληφθούν αποφάσεις.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Ενωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), θέτοντας και θέμα μη συμβατότητας της ρύθμισης με το Σύνταγμα (διοικητική αυτοτέλεια ΟΤΑ), «δεδομένου ότι καταργείται ή σε κάθε περίπτωση περιορίζεται η αρμοδιότητα των οργάνων Περιφερειών να οργανώνουν και να ρυθμίζουν μέσω των αρμοδίων οργάνων τους τα θέματα διοίκησης των νομικών προσώπων τα οποία συνιστούν και λειτουργούν με δική τους ευθύνη». Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Κώστας Αγοραστός παρατήρησε ότι η κυβέρνηση φέρνει μια ρύθμιση η οποία «το μόνο που κάνει είναι να γραφειοκρατικοποιεί τη δυναμική της δημοκρατίας».
Το Σάββατο, 24 Σεπτεμβρίου, εξέδωσαν κοινή δήλωση ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης για τα δημοσιεύματα περί διορισμού διοικητικών γραμματέων στους Δήμους. «Η εμφύτευση Γενικών Γραμματέων στους δήμους, μέσω διορισμού τους από την κυβέρνηση, αποτελεί νόθευση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοδιοίκησης των τοπικών κοινωνιών. Είναι, συνεπώς, εκ προοιμίου απαράδεκτη ακόμη και η συζήτηση μιας τέτοιας πρότασης», ανέφερε η δήλωση των δύο δημάρχων.