Απόψεις

Το θέρος της κολάσεως

Ησουν βέβαιος ότι αυτό το καλοκαίρι όλα θα θυμίζουν καρτ ποστάλ της δεκαετίας του '70: ηλιοβασίλεμα, κύμα, έρωτας, ανεμελιά. Και όμως ενέσκηψαν «μεικτοί χώροι», καύσωνες και άλλες πληγές του Φαραώ
Λένα Παπαδημητρίου

Το ξέρεις καλά. Εν έτει 2021 η προσδοκία της ξεγνοιασιάς κάτω από τον ήλιο και δίπλα στο κύμα είναι υψηλή αλλά χωλαίνουσα. Αυτό δεν θα είναι το καλοκαίρι των bains-mixtes, αλλά των μεικτών χώρων. Δεν θα μετράς μπάνια και παγωτά, αλλά τους εμβολιασμένους της χώρας και τις μέρες «ελευθερίας» που θα σου αφήσει η Μετάλλαξη Δέλτα (και η απλή και η plus). 

Οπως μου έλεγε λίαν γλαφυρά κάποιος γνωστός, το φετινό καλοκαίρι νιώθεις διαρκώς σαν να βρίσκεσαι έξω από το πλοίο που είναι έτοιμο να σαλπάρει. Μόνο που η μπουκαπόρτα παραμένει, για κάποιο μυστηριώδη λόγο, κλειστή.  

Σχεδόν έχεις φτάσει στο σημείο να αναπολείς το καλοκαίρι του 2015 και των 60 ευρώ ημερησίως (έξι χρόνια αισίως από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου). Eίναι το καλοκαίρι που ενώ θα έπρεπε να σφύζεις από όρεξη για τη ζωή και την αναπλήρωση των τόσων χαμένων στιγμών της, αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να πάρεις τα πόδια σου. 

Είναι το burnout (εξάντληση σωματική και ψυχική) από τον χειμώνα και την άνοιξη του 2021. Είναι ο φόβος για το φθινόπωρο που θα έρθει. Είναι η οκνηρία που έχει εναποθέσει στους μυς και στα εγκεφαλικά σου κύτταρα ο εγκλεισμός 16 μηνών. Είναι ο παρατεταμένος καύσωνας που ενέσκηψε δριμύτερος μετά από καιρό.   

Καμίνι και burnout

Εντάξει ο καύσωνας ήταν περαστικός. Και δεν συνιστά προνόμιο αυτού του κατηραμένου θέρους, το επιβεβαιώνω εγώ που έδωσα Πανελλαδικές τον Ιούνιο του 1987. Οι ανοχές όμως φέτος ήταν κατά τι πεσμένες· ακόμα και φίλη που χρόνια τώρα λατρεύει να περπατάει ντάλα μεσημέρι στην καυτή Αθήνα, φέτος παραδέχτηκε ότι δυσφορεί. 

Το δε air condition κατά τι δαιμονοποιημένο και αυτό. Παρ’ όλα αυτά, είδα κόσμο να μπαίνει μέσα στο σουπερμάρκετ να πάρει ανάσα (μόνο που για να μπεις φέτος να πάρεις ανάσα, πρέπει προηγουμένως να φορέσεις μάσκα). Δεν μπορώ να περιγράψω δε πώς ένιωσα προχθές που φτερνίστηκα μέσα σε φούρνο· το «ντους» παγωμένου αέρα πάνω από το ταμείο ήταν πάνω από τις δυνάμεις μου.

Πρωτίστως, είναι βέβαια η υπενθύμιση ότι η φύση είναι πλέον αποφασισμένη (μόνο οι ακρίδες δεν έχουν αφιχθεί). Δεν μπορείς να μη σκιαχτείς με τους 48 βαθμούς Κελσίου στο Βερχογιάνσκ (είχα δει, θυμάμαι, ένα ντοκιμαντέρ για την «Παγωμένη Πόλη» της Σιβηρίας σε κάποιο σκληρό λοκντάουν) και τους 49,6 στον καναδικό χωριό Λάιτον. 

Εν ολίγοις, είμαστε υποφήφιοι ήρωες για κάποιο επόμενο μυθιστόρημα της νορβηγίδας γκουρού της climate fiction Μάγια Λούντε. Το 2041 δεν αποκλείεται να είμαστε και εμείς «πρόσφυγες του κλίματος» από την πληττόμενη από ξηρασία Νότια Ευρώπη, που θα ταξιδεύουμε ρακένδυτοι προς αναζήτησιν νερού.  

FOMO και φούμαρα

Είναι και, σύμφωνα με το New York Magazine, η επιστροφή της διαταραχής FOMO, του φόβου δηλαδή μήπως χάσεις κάτι «που συμβαίνει στην πόλη». Στη διάρκεια της καραντίνας κανείς δεν θα σ’ την «έλεγε» που έχασες την τάδε παράσταση ή έκθεση. Ακριβώς διότι η κοινωνική σου ζωή περιοριζόταν στο να κάθεσαι στον καναπέ σου να βλέπεις ντοκιμαντέρ για το (προανεφερθέν) Βερχογιάνσκ.

Τώρα εγκαινιάστηκε η παλιά εκείνη χαμένη πίεση «αυτού που χάνω». «Βγαίνουμε» έλεγε θριαμβευτικά το κατακίτρινο εξώφυλλο του «Αθηνοράματος» (πανηγυρικά ξανά στα περίπτερα από τις 27/5). Την προσδοκούσες τόσους μήνες είναι η αλήθεια. Ωστόσο, σε βρίσκει παντελώς απροπόνητο, με τις κοινωνικές δεξιότητες διαβόλου της Τασμανίας. 

Το δε FOMO εμφανίζεται διανθισμένο με ένα νέο, παντελώς θολό πρωτόκολλο: «Nα φοράω τη μάσκα στη διάρκεια της ταινίας και στην ουρά για μπίρες στο θερινό σινεμά;». «Να πάω να βγάλω εισιτήριο για τους Massive Attack;» (άσ’ το, το πολυαναμενόμενο Release Athens αναβλήθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά). «Ωραία, εμείς οι τρεις έχουμε κάνει το εμβόλιο, ο Κώστας, όμως;». «Θα πηγαίνω για φαγητό σε Covid-free εστιατόρια;». «Πήγα για καφέ στο Κολωνάκι μεσημέρι μέσα στον καύσωνα και μου είπαν ότι μπορούσα να κάτσω μόνο μία ώρα! Μετά ήταν ρεζερβέ».  

Πάγιες θερινές πληγές

Oι δε πάγιες πληγές του καλοκαιριού είναι φέτος ενισχυμένες. Ο βομβαρδισμός από αναρτήσεις στα social media με ειδυλλιακά μέρη και καυτά κορμιά. Τα ιατρικά ραντεβού που ανέβαλες όλη τη χρονιά. Η φορολογική δήλωση και το θερινό μπάτζετ σου (ειδικά τώρα που έμαθες από επίσημα χείλη ότι «Αν έρθει πανδημία τον χειμώνα, τελειώσαμε οικονομικά»). Η δουλειά (για πολλούς εργαζόμενους που «κάθισαν» στη διάρκεια της καραντίνας, αυτό το καλοκαίρι δεν είναι εποχή για ριλάξ, αυτός ο Ιούλιος είναι σαν Σεπτέμβριος).

Επίσης, η απασχόληση των παιδιών μέχρι τις διακοπές (παιδιά εν εξάλλω που έχουν ζήσει έναν ολόκληρο χρόνο μέσα). Η προσαρμογή στο «νέο αναβαθισμένο σχολείο». Και βεβαίως βεβαίως, η ψυχοφθόρα ενορχήστρωση της επόμενης χρονιάς, ιδιαίτερα για την Β΄και την Γ΄Λυκείου. Θα χρειαστούν πάλι τα διαδικτυακά μαθήματα; Αλλάζει η ύλη των Λατινικών; Μια μητέρα μού έλεγε για τη συνάντηση στο σπίτι με έναν καινούργιο «ιδιαιτερά»: «Κάποια στιγμή, βγάλαμε τις μάσκες για να τσεκάρουμε αμφότεροι με τι άνθρωπο είχαμε να κάνουμε». 

Επιπλέον, η θερινή αγωνία και οι απορίες για το πολυαναμενόμενο εθελοντικό εμβόλιο για τους 15-17 ετών, με γονείς αρνητές και ένθερμους υποστηρικτές ήδη να σιγοψήνουν το ντιμπέιτ. Ο Νew Yorker φιλοξένησε τις προάλλες μια συνέντευξη με έναν (ανώνυμο) έφηβο που «κατέδιδε» τους γονείς του που δεν θέλουν να του κάνουν το εμβόλιο, στερώντας του την ελεύθερη κοινωνική ζωή με τους ήδη εμβολιασμένους συνομηλίκους του. O δικός μου, πάντως, 13χρονος γιος ανακοίνωσε ήδη ότι θα το κάνει για…να τσεπώσει «τα 150 ευρώ».  

Και ενώ παλεύεις,  αν μη τι άλλο, να αποσώσεις κάτι από την προσδοκία των διακοπών και να ξεχάσεις οτιδήποτε αφορά την πανδημία, τα χτυπήματα πέφτουν κατά ριπάς. Οι δύο χιλιάδες Σκωτσέζοι που πήγαν να φουρφουλιάσουν το Euro 2020 (που λαμβάνει χώρα το 2021). Οι συνεχείς υπενθυμίσεις από άλλες δύσμοιρες χώρες του πλανήτη. Τις προάλλες, ήρθε στο σπίτι ένας μάστορας και μου έλεγε ότι θα δει σε Zoom την κηδεία του ξαδέλφου του στη Νότια Αφρική: «Πέθανε 68 χρόνων από Covid. Eκεί είναι τώρα χειμώνας και “θερίζει”».

Και εκεί που ήσουν βέβαιος ότι αυτό το καλοκαίρι όλα θα θύμιζαν καρτ ποστάλ της δεκαετίας του ’70 ( ηλιοβασίλεμα, κύμα, έρωτας, φίλτρο), αρχίζεις και ανησυχείς για τις διακοπές per se. Είναι η «αυξητική τάση» στις νησιωτικές περιοχές και η αγωνία μήπως η Μετάλλαξη Δέλτα (και όποια άλλη εμφανιστεί στο μεταξύ) έχει πιάσει θέση στην ξαπλώστρα με το φρέντο ανά χείρας πολύ πριν από εσένα. 

«Εχουν βγει οι άδειες, έχω κλείσει πού θα πάω, αλλά δεν δένω τίποτα κόμπο» μου λέει μια υπάλληλος σε κατάστημα ρούχων, κάθιδρη, πίσω από την εμπριμέ μάσκα της. Ας ελπίσουμε ότι οι κόμποι από τους κάβους που ετοιμάζονται να «δέσουν» φέτος, δεν θα παραμείνουν όνειρο θερινής νυκτός.