Το σουρεαλιστικό χιούμορ των Μόντι Πάιθον έχει καταφέρει πολλές φορές μέχρι τώρα να περιγράψει με ενάργεια και καλύτερα από πολλές σοβαρές αναλύσεις διάφορες καταστάσεις από τον χώρο της πολιτικής, της κοινωνίας και της οικονομίας. Ετσι, ο Economist είχε χρησιμοποιήσει το σκετς με τον ψόφιο παπαγάλο για την οικονομική πολιτική που επέβαλε τότε η Μέρκελ στην Ευρωπαϊκή Ενωση (βλ. και το άρθρο μου Η Μέρκελ και ο ψόφιος παπαγάλος), οι αυστριακοί Πράσινοι είχαν χρησιμοποιήσει ένα σημείο από την ταινία «The Life of Brian», όπου ο επικεφαλής μιας ομάδας που θέλει να ανατρέψει τους ρωμαίους κατακτητές της Παλαιστίνης κάνει την ερώτηση «και τι έχουν κάνει ποτέ οι Ρωμαίοι για μας;» μετατρέποντάς το σε «τι έχει κάνει ποτέ η ΕΕ για μας;», οι φιλοευρωπαϊστές Βρετανοί ξαναπήραν το ίδιο θέμα μεταφέροντάς το στο βρετανικό Κοινοβούλιο, και τόσα άλλα.

Και η Ελλάδα;

Υπάρχει βέβαια το καταπληκτικό σκετς με τον τελικό ποδοσφαίρου φιλοσοφίας, όπου παίζουν οι εθνικές ομάδες φιλοσόφων Ελλάδας και Γερμανίας (που, βέβαια, συσχετίζεται και με το επίπεδο των σπουδών που είχαν κάνει τα μέλη του βρετανικού θιάσου των Μόντι Πάιθον). Ομως έλειπε κάποιος συσχετισμός με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα… μέχρι που ξέσπασε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου επί σειρά ετών οι ενισχύσεις που έδινε η ΕΕ στη χώρα μας διοχετεύονταν μέσω επίσημων κρατικών μηχανισμών σε ανύπαρκτα βοσκοτόπια. Ταιριαστή αναλογία με το Yπουργείο των Χαζών Περπατημάτων (Ministry of Silly Walks) που εμπνεύσθηκαν οι Μόντι Πάιθον!

Μάλιστα, μπορούμε να συσχετίσουμε τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ με το (φανταστικό) υπουργείο Χαζών Περπατημάτων με δύο αντίθετες αναγνώσεις, μία ως αναλογία και μία ως αντιστροφή. Σύμφωνα με την πρώτη, όπως στο σκετς, έχουμε ένα κράτος που με σοβαρότητα δίνει κονδύλια για το χαζό περπάτημα, όπως για την Υγεία την Αμυνα και την Παιδεία, έτσι και στη χώρα μας κατευθύνονταν οι επιδοτήσεις της ΕΕ σε ανύπαρκτα βοσκοτόπια.

Υπάρχει όμως και η άλλη ανάγνωση. Οπως βλέπουμε στο σκετς, με δεδομένο τον ρόλο του υπουργείου Χαζών Περπατημάτων, ο κρατικός υπεύθυνος (Τζον Κλιζ) αξιολογεί το περπάτημα του πολίτη που θέλει επιδότηση ως μη άξιο επιδότησης – ακόμη και στο πλαίσιο του χαζού περπατήματος μπορεί, λοιπόν, να υπάρχει αξιοκρατία! Κάτι μονίμως ζητούμενο στην ελληνική δημόσια διοίκηση.

Και πάλι το πολιτικό κενό…

Καθώς σταδιακά πληθαίνουν οι αναλύσεις που παρατηρούν το πολιτικό κενό (μεταξύ των οποίων και το «Δημοσκοπήσεις, θαύματα και το πολιτικό κενό»), η ιστορία με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δείχνει πως αυτό (το πολιτικό κενό) έχει δύο όψεις: η πρώτη είναι αυτό που φαίνεται και στις δημοσκοπήσεις, δηλαδή ότι υπάρχει σημαντικό μέρος του κόσμου που δεν εμπιστεύεται τους υπάρχοντες πολιτικούς σχηματισμούς.

Υπάρχει όμως και η δεύτερη όψη: Αναζητείται πολιτικός σχηματισμός που θα μπορέσει να αναδιαρθρώσει τη δημόσια διοίκηση, αντιμετωπίζοντας τις μακροχρόνιες παθογένειες που, όπως τονίζεται και στο άρθρο του Αργύρη Παπαστάθη (ΟΠΕΚΕΠΕ σαν να μην πέρασε μία μέρα), διατηρούνται ακόμη, με την ελληνική διοίκηση να «παραμένει δέσμια της παραδοσιακής εξουσίας… ένα μέρος της οποίας αποτελεί μέσο για την εξυπηρέτηση πελατειακών δικτύων».

Μάλιστα, η ιστορία με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει δύο όψεις. Η πρώτη αφορά την απάτη, ενώ η δεύτερη αφορά την κατασπατάληση σημαντικών πόρων που βρίσκονται σε στενότητα, βάζοντας εμπόδια στην ανάπτυξη. Και αυτή είναι μία μόνο από τις παθογένειες και τα πελατειακά δίκτυα που έχουν πολλαπλές αρνητικές επιδράσεις στην πορεία της χώρας, και γι’ αυτό εμποδίζεται ο εξορθολογισμός τόσων διαδικασιών και δεν γίνεται εφαρμογή τόσων «καλών πρακτικών».

Ετσι, ενώ η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι από τις πιο σημαντικές προκλήσεις για να μπορέσει η χώρα να σταθεί με αξιώσεις στο μέλλον, το πράγμα μπλοκάρει ακριβώς στο πώς μπορεί να αναδειχθεί σε ηγεμονική μια πολιτική δύναμη που θα κινηθεί αντίθετα προς τις πελατειακές σχέσεις που διαβρώνουν κάθε αναπτυξιακή πορεία, όταν αυτές (φαίνεται ότι) παίζουν ακόμα σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη των πολιτικών σχηματισμών που διοικεί τη χώρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News