Οταν κάποια από τα –όχι πολυάριθμα– υπαίθρια κολυμβητήρια της πόλης κλείνουν έξαφνα τους θερμότερους μήνες του χρόνου, η δυσλειτουργούν ενοχλητικά, όπως έγινε φέτος στην Αθήνα, το κολύμπι από ευχάριστη και ευεργετική για την υγεία δραστηριότητα καταντά πηγή δυσφορίας η ακόμα και περιπέτεια. Τότε οι κολυμβητές, αντί για το κολύμπι, επιδίδονται σε ένα νέο τυχερό παιχνίδι: το «Ανοικτό – Κλειστό», με στόχο την ανακάλυψη μιας πισίνας που λειτουργεί.
Ετσι, αναδύεται ένα νέο είδος υδραθλητών, οι κολυμβητικοί νομάδες. Εξοπλισμένοι με πετσέτες, μαγιό, σαγιονάρες και βατραχοπέδιλα, περιπλανιούνται στο στεγνό Λεκανοπέδιο αναζητώντας ένα δημόσιο κολυμβητήριο που να λειτουργεί τώρα και να λειτουργεί σωστά.
Ανοίγματα-κλεισίματα: το νέο τυχερό παιχνίδι
Οι κολυμβητικοί νομάδες έχουν προσαρμοστεί εξελικτικά στο νέο παιχνίδι, το οποίο περιλαμβάνει και το υπαίθριο κολυμβητήριο όπου σύχναζαν. Το παιχνίδι εμφανίζεται ως ακανόνιστο και απροειδοποίητο «άνοιγμα/κλείσιμο» του κολυμβητηρίου. Αυτό σήμερα ανοίγει, αύριο κλείνει, μεθαύριο παραμένει κλειστό παρότι θα άνοιγε –καθώς βρίσκεται έξαφνα «σε συντήρηση»– αλλά και όταν ξανανοίξει ανέλπιστα, μπορεί να ξανακλείσει εξίσου αιφνιδιαστικά, επειδή κάτι ξαναχάλασε ή δεν φτιάχτηκε ολοκληρωτικά, παρότι έτσι είχε ανακοινωθεί καθησυχαστικά.
Οι κολυμβητικοί νομάδες, όμως, έχουν εξοπλιστεί με βουδιστική υπομονή και αναμένουν να ξαναφτιαχτεί οτιδήποτε ξαναχαλασμένο στην φθαρμένη πισίνα. Αρκεί αυτό να μην ξαναξαναχαλάσει, τουλάχιστον μέχρι τα πρώτα χιόνια, όταν ελάχιστοι θα την επισκέπτονται.
Αναπόφευκτα, οι κολυμβητικοί νομάδες αφιερώνουν πολύ από τον ελεύθερο χρόνο τους σε «δελφινιστικά σπριντ» εκτός νερού, αναζητώντας μια πισίνα ανοιχτή και φιλική, η οποία δεν πρόκειται να κλείσει απροειδοποίητα, τουλάχιστον την ώρα που κολυμπούν. Αυτοί έχουν αναπτύξει αντανακλαστικά τύπου καταδρομέα.
Παραμένουν διαρκώς σε ετοιμότητα, προσανατολισμένοι από ένστικτο προς το υγρό (χλωριωμένο) στοιχείο και εξοπλισμένοι με πετσέτα, σαγιονάρες, μαγιό, γυαλιά και σκουφάκι, ώστε να εξαπολυθούν ακάθεκτοι στο άθλημα της πισιναναζήτησης μόλις βρεθούν απροειδοποίητα μπροστά στην επιγραφή πάνω σε μια κλειδωμένη εξώπορτα: «Το κολυμβητήριο παραμένει κλειστό για λόγους…». Μια τέτοια ανακοίνωση δεν τους σοκάρει πια. Με ένα στωικό ανασήκωμα των ώμων, απλώς σπεύδουν χωρίς χρονοτριβή στην επόμενη διαθέσιμη πισίνα που υπάρχει στη μικρή λίστα τους, κάνοντας ήδη νοερές βουτιές σε αυτήν.
Υπάρχει και το πιο δυσάρεστο σενάριο. Οταν, επιτέλους, μετά από ένα κλείσιμο, το κολυμβητήριο ξανανοίγει, οι κολυμβητικοί νομάδες σπεύδουν εκεί πρώτοι. Ας πάρουμε το παράδειγμα των Ιλισίων. Το φθινοπωρινό βοριαδάκι σαρώνει δροσιστικά την επιφάνεια της φρεσκο- εξυγιασμένης πισίνας, όπου η βουτιά θυμίζει κατάδυση σε παγωμένες λίμνες βόρειων χωρών.
Ολοκληρώνοντας το κάθε εκατοστάρι, οι νομάδες μεταμορφώνονται σε πολικούς νομάδες. Η χαμηλή θερμοκρασία του νερού «τσιμπάει» τους μύες και κάνει τα κορμιά να σφίγγονται. Κάποιοι από αυτούς που κατέφυγαν εδώ –επειδή το κολυμβητήριο στου Γουδή δεν ανοιγοκλείνει πια, αλλά έκλεισε απλώς– κολυμπούν ηρωικά στο παγωμένο πια, δηλαδή μη θερμαινόμενο, νερό (ευτυχώς υπάρχει και αυτό ακόμα, άρα και το κολυμβητήριο, αυτοπαρηγορούνται). Και τα ντους μετατρέπονται σε τεστ αντοχής , αφού και εδώ το νερό ρέει παγωμένο, ενώ τα σώματα τρεμουλιάζουν από κάτω του.
Τελικά, η μη θερμαινόμενη πια πισίνα ξαποστέλνει κάποιους από τους κολυμβητικούς νομάδες σε αναζήτηση μιας άλλης, φιλικότερης και θερμότερης. Κάποιοι πιο ανθεκτικοί, όμως, παραμένουν, προτιμώντας να αντιμετωπίσουν τις κακουχίες σε ένα βασανιστικό αλλά υπαρκτό κολυμβητήριο, από τη σφραγισμένη είσοδο σε ένα ανώδυνα ανύπαρκτο.
Η αυτοδιοικητική ομάδα ευθυνοσφαίρισης
Δεν είναι όμως μόνο το παιχνίδι «άνοιγμα/κλείσιμο» στο οποίο συμμετέχουν οι κολυμβητικοί νομάδες. Η τοπική αυτοδιοίκηση τούς ανταγωνίζεται επιδέξια με ένα νέο άθλημα, που απαιτεί υπεράνθρωπη ευελιξία: αυτό της ευθυνοσφαίρισης. Οι δήμοι και η Περιφέρεια έχουν στο DNA τους την απαιτούμενη ευελιξία. Αντί να λύσουν τα προβλήματα των κολυμβητηρίων, που γιγαντώθηκαν με την ολιγωρία τους, τα πετάνε σαν «ευθυνόμπαλα» μεταξύ τους. Η μπάλα των ευθυνών, ιδιαιτέρως γλιστερή, αλλάζει συνεχώς χέρια, ενώ εκσφενδονίζεται ακατάπαυστα από δήμο σε Περιφέρεια, χωρίς κανείς να σκοράρει.
Μοναδικές δεξιότητες
Σταδιακά όλα φαίνονται καλύτερα. Και αυτό γιατί οι κολυμβητικοί νομάδες αποκτούν μοναδικές δεξιότητες όταν βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στο παιχνίδι «ανοιχτό/κλειστό». Τέτοιες δεξιότητες τούς αναβαθμίζουν βιολογικά και ψυχολογικά, κάνοντάς τους να ξεχωρίζουν από τους απλούς κολυμβητές, αλλά και τους μετατρέπουν σε πρότυπα υγιούς νομαδικότητας, τα οποία θα μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο μας προς το καλύτερο.
Πρωταρχική δεξιότητα είναι η αντοχή στο κρύο νερό και σε κάθε φυσική κακουχία. Οι νομάδες, επιπλέον, δείχνουν απεριόριστη ανεκτικότητα απέναντι στις ατέλειες του κάθε ανοιχτού κολυμβητηρίου που ανακαλύπτουν ανέλπιστα. Δεν παραπονιούνται για μουχλιασμένα ταβάνια αποδυτηρίων, χαλασμένα καζανάκια στις τουαλέτες, απαίσιες οσμές, βρώμικα δάπεδα, ούτε για τον χλοερό βυθό μιας ασυντήρητης πισίνας.
Ολα αυτά τους φαίνονται αδιάφορα, ακόμα και συμπαθητικά, καθώς υπάρχουν επειδή παραμένει ανοιχτό το συγκεκριμένο κολυμβητήριο, λειτουργώντας έστω και έτσι. Εξάλλου η τελειότητα είναι βαρετή. Αντί, λοιπόν, να κλαίγονται για τέτοιες ασημαντότητες, αυξάνουν τη δελφινίσια ευελιξία τους αποφεύγοντας τα ουσιώδη, δηλαδή τα λουκέτα των κολυμβητηρίων, και προλαβαίνοντας τα ποθητά, δηλαδή τα έκτακτα ανοίγματα.
Εστιάζοντας στην ουσία, οι κολυμβητικοί νομάδες παραμερίζουν γενναία τα σωματικά ή και ψυχολογικά προβλήματα που τους ώθησαν να επιδοθούν στο κολύμπι. Αλλοτε τα υποβαθμίζουν ως δευτερεύοντα και άλλοτε αναπτύσσουν αυτοθεραπευτικές ικανότητες, ώστε ξαναβρίσκουν την υγεία τους, ενώ εκτοξεύονται από κολυμβητήριο σε κολυμβητήριο με αστείρευτη αντοχή. Η εφευρετικότητα των κολυμβητικών νομάδων τούς βοηθά –μαζί με το μαύρο νομαδικό χιούμορ– να επιβιώσουν στα κολυμβητηριακά σύμπαντα.
Κουβαλώντας μπουκάλια με καυτό νερό στα ντους, αποφεύγουν την υποθερμία. Τελικά αρχίζουν να το διασκεδάζουν, καθώς μεταξύ τους αναπτύσσεται κάποια συλλογικότητα, όπως όταν κουβεντιάζουν για τις νομαδικές περιπέτειές τους στα αποδυτήρια, εκτός πισίνας, κάτω από τον προθερμαντικό ήλιο ή και στα social media.
Πάνω απ’ όλα , η φιλοσοφία της ζωής τους εμπλουτίζεται με μια δόση καρτεσιανής αμφιβολίας. Μέχρι τώρα πίστευαν αφελώς «Κολυμπώ, άρα υπάρχω». Από εδώ και πέρα αυτή η βεβαιότητα αλλάζει στο «Υπήρχα επειδή κολυμπούσα. Αύριο ίσως δεν κολυμπώ… Αρα;»
Σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα τούς απαντούν σιωπηλά κάποιες νομαδικές αντι-κολυμβητικές γάτες, οι οποίες περιφέρονται γύρω από τα επίμαχα κολυμβητήρια. Αυτές ατενίζουν αινιγματικά, σαν δασκάλες του ζεν, τους νομάδες που πηγαινοέρχονται αμφιβάλλοντας. Με βλέμμα γεμάτο αρχέγονη σοφία, τους μεταδίνουν το μήνυμα: Αυτή η πισίνα υπάρχει και λειτουργεί μόνο στο παρόν. Βούτα τώρα, αύριο ίσως να μην υπάρχει.
Ετσι, το νόημα του κολυμβητηρίου αλλάζει. Οπως και οι αεικίνητοι κολυμβητικοί νομάδες, έτσι και αυτό δεν είναι πια κάτι γειωμένο, δεδομένο, επικεντρωμένο γύρω από μια γεμάτη πισίνα, αλλά κάτι εξαιρετικά ρευστό, πιθανότατα με άδεια πισίνα ή και γεμάτη με βατραχοπρασινόχρωμο νερό, η οποία σύντομα θα εκκενωθεί. Ενα τέτοιο κολυμβητήριο γίνεται απροσδιόριστο, μυστηριώδες με εκνευριστικό τρόπο και, τελικά, πιο επιθυμητό και συνάμα πιο ανεπιθύμητο – κάτι παράδοξο.
Αλλά αυτή η επιμονή των κολυμβητικών νομάδων κάνει αισθητό με δραματικό τρόπο κάτι που συχνά διαφεύγει από την προσοχή μας, έτσι όπως χανόμαστε στους ψηφιακούς κόσμους: όταν οι αστικοί δημόσιοι χώροι αναψυχής –όπως ένα κολυμβητήριο– παραμένουν φιλικοί, ελκυστικοί, προσιτοί και άρα δημοκρατικοί, λειτουργούν σαν οάσεις χαράς και ευεξίας μέσα σε μια συμφορημένη μεγαλούπολη όπως η Αθήνα. Γι’ αυτό και προσελκύουν τους νομάδες, οι οποίοι τους αποζητούν, όχι ως πολυτέλεια, αλλά ως αναγκαίους για μια καλή ζωή.
Ευθυνοσφαίριση παντού;
Η κοινότητα των κολυμβητικών νομάδων ίσως εμπνεύσει την αυτοδιοικητική ομάδα Ευθυνοσφαίρισης να τους μονιμοποιήσει. Αυτό θα μπορούσε να το πετύχει αν καθιέρωνε επίσημα και δίχως ενοχές το παιχνίδι «ανοιχτό/κλειστό» για όλα τα κολυμβητήρια του Λεκανοπεδίου. Ετσι θα μπορεί να εξασκείται και η ίδια περισσότερο στην ευθυνοσφαίριση, ώστε να διεκδικήσει προσεχώς και κανένα μετάλλιο.
Αλλωστε, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης στη χώρα μας είναι ο συνδυασμός του κατακερματισμού και της επικάλυψης αρμοδιοτήτων σχεδόν για τα πάντα, συνδυασμός που γενικεύει το άθλημα της ευθυνοσφαίρισης.