Η σημασία που δίνεται στην ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας αυξάνεται. Ως έχει, πολλοί εργοδότες παγκοσμίως έχουν λάβει μέτρα για να επενδύσουν στην ευημερία στον χώρο εργασίας. Μόνο στην Ασία, οι επενδύσεις στην ευημερία έχουν αυξηθεί κατά 27% από το 2020, με το 50% των εργοδοτών να διαθέτουν το 4% των συνολικών παροχών για την ευημερία των εργαζομένων.

Παρά τις προσπάθειες αυτές, όμως, η κατάσταση επιδεινώνεται. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 38% των εργαζομένων κινδυνεύει από προβλήματα ψυχικής υγείας, με άνω του 65% να υποφέρουν ήδη από εργασιακή εξουθένωση. Ερευνα διαπίστωσε ότι το 45% των ανθρώπων σε 31 χώρες ανέφεραν την ψυχική υγεία ως κορυφαία ανησυχία για την υγεία, πάνω από τον καρκίνο, την παχυσαρκία και το στρες.

Διαισθητικά, τα διοικητικά συμβούλια και οι διευθύνοντες σύμβουλοι κατανοούν ότι η εταιρική κουλτούρα και η ευημερία των εργαζομένων είναι αυτές που διαφοροποιούν έναν οργανισμό, την οικονομική του απόδοση, την εμπειρία του πελάτη, καθώς και την πρόσληψη και διατήρηση κορυφαίων ταλέντων. Η ψυχική υγεία ήταν η κύρια ανησυχία μεταξύ των ενηλίκων το 2024.

Σύμφωνα με τη McKinsey & Company, η βελτίωση της παγκόσμιας ευημερίας των εργαζομένων θα μπορούσε να αποφέρει, σε οικονομική αξία, έως και 11,7 τρισ. δολάρια παγκοσμίως. Καθώς η ευημερία των εργαζομένων δεν δείχνει σημάδια ανάκαμψης, τίθεται το ερώτημα: βλέπουν οι εργοδότες την ευημερία των υπαλλήλων τους ως επένδυση για την ανάπτυξη της επιχείρησης ή απλώς –αν και καλοπροαίρετα– ως μειωμένο κόστος;

Η ευημερία σε έναν οργανισμό ξεκινά βέβαια από τους ηγέτες. Τα προγράμματα ευημερίας στον χώρο εργασίας έχουν επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό σε ατομικούς μηχανισμούς υποστήριξης, συμβουλευτικές υπηρεσίες σκέψης, δίκτυα υποστήριξης συνομηλίκων, εκπαίδευση διαχείρισης του άγχους, πρακτικές γιόγκα/ενσυνειδητότητας και ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας (υπόλοιπη εξέλιξη από τους περιορισμούς της πανδημίας).

Αν και αυτές οι πρωτοβουλίες είναι καλοπροαίρετες, φαίνεται ότι εξακολουθούν να υστερούν σε αυτό που πραγματικά χρειάζονται οι εργαζόμενοι. Μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο με τη συμμετοχή 46.000 υπαλλήλων αποκάλυψε ότι αυτές οι μεμονωμένες παρεμβάσεις υποστήριξης δεν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα συνολικά αποτελέσματα της ψυχικής ευεξίας.

Προγράμματα ευημερίας που υποστηρίζουν άτομα, ενώ είναι σημαντικά ως βασική γραμμή, παραδοσιακά λειτουργούν στο παρασκήνιο των οργανισμών ως κάθετη προσφορά. Αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι τις αιτίες, δεν επηρεάζουν το συνολικό περιβάλλον εργασίας και έχουν περιορισμένη αποδοχή από τους εργαζόμενους.

Χρειάζεται αλλαγή προσέγγισης με έμφαση στον μετασχηματισμό της κουλτούρας σε επίπεδο οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των δεξιοτήτων και συμπεριφορών ηγεσίας και μάνατζερ, του ρυθμού εργασίας και του σχεδιασμού εργασίας, της ομαδικότητας και της δημιουργίας αίσθησης του ανήκειν.

Αυτό ξεκινά από την ηγεσία και σε ορισμένους οργανισμούς είναι ήδη σε εξέλιξη. Κάποιες εταιρείες έχουν κάνει βήματα για να δώσουν προτεραιότητα στην ευημερία μέσω της δέσμευσης από την κορυφή προς τη βάση και τις πρωτοβουλίες από κάτω προς τα πάνω από τις ομάδες. Τα μεσαία στελέχη συμμετείχαν σε ισχυρά προγράμματα κατάρτισης για την προώθηση της συμπερίληψης και οι ηγέτες ξεκίνησαν συνεδρίες για να δημιουργήσουν μια ακμάζουσα κουλτούρα “ομιλίας”. Τα αποτελέσματα περιλάμβαναν σημαντική μείωση εθελοντικής αποχώρησης στελεχών και μεγάλη αύξηση στη χρήση του Προγράμματος Βοήθειας Εργαζομένων.

Οταν οι ηγέτες δεσμεύονται με τόλμη και δημόσια για την ευημερία της ομάδας τους, δημιουργείται υπευθυνότητα που συμβάλλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Είναι επίσης ένα σημαντικό μήνυμα ότι η ψυχική ευεξία δεν είναι θέμα ταμπού και μπορεί να συζητηθεί ανοιχτά. Η αντιμετώπιση της ευημερίας των εργαζομένων ως οριζόντια επιχειρηματική στρατηγική επηρεάζει βασικά σημεία επαφής της καθημερινής εμπειρίας των εργαζομένων.

Ολοένα και περισσότερες εταιρείες υλοποιούν μια σειρά από προγράμματα για την υποστήριξη της ευημερίας κάθε εργαζομένου ολιστικά – από ψυχικές, σωματικές, οικογενειακές και οικονομικές ανάγκες. Τα προγράμματα των εργαζομένων σχεδιάζονται για να καλλιεργούν μια ισχυρή αίσθηση του ανήκειν, να τους δίνουν τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν αποτελεσματική εργασία, υποστηρίζοντας παράλληλα την επαγγελματική και προσωπική τους ανάπτυξη και προάγοντας τη διαφορετικότητα.

Πιστεύεται ότι δημιουργώντας ένα τόσο θετικό περιβάλλον, οι εργαζόμενοι μπορούν να φέρουν τον καλύτερό τους εαυτό στη δουλειά όχι μόνο για να συνεισφέρουν στην επιχείρηση, αλλά και στις κοινότητες που υποστηρίζονται από τις εταιρείες. Στον πυρήνα του, ένα θετικό εργασιακό περιβάλλον είναι αυτό που δημιουργεί ψυχολογική ασφάλεια στο χώρο εργασίας. Το Project Aristotle, μια θεμελιώδης μελέτη από την Google, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ψυχολογική ασφάλεια, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι κρίσιμη για να λειτουργήσει μια ομάδα. Το διετές έργο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πιο επιτυχημένοι ηγέτες ήταν αυτοί που κατανοούσαν και επηρέασαν τους κανόνες της ομάδας και προώθησαν το αίσθημα εμπιστοσύνης. Αυτό δεν επιτεύχθηκε από  μονομερείς οραματιστές, αλλά μάλλον από εκείνους που ενθάρρυναν την ανοιχτή επικοινωνία, αγκάλιασαν την ατομικότητα και ενθάρρυναν την ανάληψη κινδύνων μέσα σε μια κουλτούρα αποδοχής.

Η ευημερία των εργαζομένων ως επιχειρηματικός κίνδυνος

Πέρα από τα προφανή οφέλη για την απόδοση της επιχείρησης, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την παραμέληση της ευημερίας των εργαζομένων. Με αυξανόμενους κανονισμούς, όπως τα πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης 45003 και 45004 που επικεντρώνονται στην ψυχολογική υγεία και ασφάλεια στην εργασία, πολλοί ενδιαφερόμενοι θεωρούν πλέον την ευημερία των εργαζομένων ως κρίσιμο επιχειρηματικό κίνδυνο. Η Πρωτοβουλία Healthy Workforces του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στοχεύει στη βελτίωση της ολιστικής υγείας και ευημερίας των εργαζομένων, των οικογενειών τους και της κοινωνίας γενικότερα, αξιοποιώντας το περιβάλλον εργασίας για την προώθηση της προληπτικής υγείας. Αναγνωρίζοντας όχι μόνο τα πλεονεκτήματα της απόδοσης αλλά και τους πραγματικούς κινδύνους που σχετίζονται με την κακή ευημερία των εργαζομένων, η WorkWell Leaders, μια συλλογικότητα περισσότερων από 75 CEO στη Σιγκαπούρη, επικεντρώνεται στο να καταστήσει την ευημερία στο χώρο εργασίας στρατηγική προτεραιότητα για βιώσιμη ανάπτυξη. Επίσης, ηγείται ενός συνασπισμού εταίρων για τη διεξαγωγή αξιολόγησης προγραμμάτων ευημερίας σχετικά με τις επιχειρηματικές επιδόσεις και τους κινδύνους. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα δημοσιευθούν αργότερα φέτος.

Η επισήμανση του πλαισίου για την ευημερία των εργαζομένων σύντομα δεν θα είναι απλώς προαιρετική, επομένως ας σταματήσουμε να τη βλέπουμε ως έξοδο, αλλά μάλλον ως διαλειτουργική επιχειρηματική επιταγή για τους υπαλλήλους μας για την προώθηση της ανάπτυξης και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεών μας.

---

Ο Γ. Κατοστάρης είναι επενδυτής κεφαλαίων, με MBA, MSc in International Business

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News