Σε τούτη τη χώρα, το πώς περνάμε από την απόλυτη ανεμελιά στον απόλυτο συναγερμό, είναι πραγματικά απορίας άξιο.
Ετσι δεν περάσαμε από το πάρτι των επιδομάτων της εικονικής «αγροτιάς», στα πρόστιμα από τις «μαϊμού» επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ;
Στο απώτερο παρελθόν, το «Λεφτά υπάρχουν» δεν έδωσε τη σκυτάλη στο διάγγελμα της χρεοκοπίας; Ενδιάμεσοι σταθμοί μέσα στα χρόνια, φονικές πυρκαγιές, καταστροφικές πλημμύρες, τραγικά δυστυχήματα. Με συνέπειες δυσβάσταχτες, καθώς δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός προληπτικών μέτρων.
Σε όλα τα παραπάνω η αλληλουχία των γεγονότων έχει αφετηρία την απόλυτη ανεμελιά, αν θέλεις να περιγράψεις εξωραϊστικά την (εγκληματική) αμέλεια, την ανευθυνότητα και την αδιαφορία, σε όλα τα επίπεδα. Και κατάληξη τον «ξαφνικό θάνατο».
Είναι λοιπόν απορίας άξιο το πώς περνάμε από την απόλυτη ανεμελιά στον απόλυτο συναγερμό. Αλλά και πάλι, όχι.
Γιατί σε όλα τα παραπάνω, εκτός από την κοινή νομοτελειακή εξέλιξη που οδηγεί στον κόκκινο συναγερμό, υπάρχει ένα ακόμα κοινό. Η πληροφορία. Η πρότερη γνώση.
Υπάρχουν ενδείξεις, υπάρχουν στοιχεία που χτυπούν μικρά «καμπανάκια». Ασχέτως αν κάποιος επιλέγει να (μην) τα ακούσει ή να (μην) τα δει. Ή, καλύτερα, αν αποφασίσει να (μην) κάνει κάτι.
Λίγες ημέρες μετά το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, με το οποίο όλοι ξαφνιάστηκαν, αλλά και πάλι, όλοι κάτι είχαν ακούσει τόσα χρόνια, προέκυψε ένας ακόμα κόκκινος συναγερμός: το νερό.
Η Ελλάδα είναι 19η στη λίστα επικινδυνότητας παγκοσμίως για λειψυδρία. Αυτή ήταν η αφορμή για την ευρεία σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό την Τετάρτη.
Την ζοφερή κατάταξη είχε ήδη αναφέρει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης στις 11 Ιουνίου, απευθυνόμενος στον τουριστικό κόσμο της χώρας, στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), σχολιάζοντας τις προκλήσεις βιωσιμότητας στον τουρισμό. Ποιον τουρισμό; Την Τετάρτη μάθαμε ότι λαμβάνονται πέντε «κατεπείγουσες δράσεις για τη λειψυδρία»!
Βέβαια η κατάταξη αυτή είναι γνωστή από τα μέσα του 2023 όταν το World Resources Institute δημοσίευσε νέα στοιχεία του Aqueduct Water Risk Atlas με τις 25 χώρες που αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο λειψυδρίας. Οι λόγοι: κλιματική αλλαγή, αύξηση της ζήτησης, κακή διαχείριση.
Εως τώρα εμείς τρέχαμε στα λιβάδια με λυτές πλεξούδες; Από σήμερα όμως «πλακώνουμε τα φρένα». Διαπιστώσαμε τα ιστορικά χαμηλά των φραγμάτων, τη μείωση των αποθεμάτων στην Αττική που ξεπερνά το 50% σε σχέση με τρία χρόνια πριν. Προαναγγέλθηκαν μεταρρυθμίσεις.
Με το καλό να έρθουν. Καιρός ήταν να γίνει πιο σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Στο ενδιάμεσο, τι έγινε; Τόσα χρόνια δεν είχαμε καμία ένδειξη; Δεν βλέπαμε ότι οι βροχές λιγοστεύουν; Μας προβλημάτισε η κλιματική αλλαγή γενικότερα; ‘Η οι παράνομες γεωτρήσεις και οι διαρροές στο δίκτυο; Δεν παρατηρήσαμε τη στάθμη των υδάτινων δεξαμενών να πέφτει; Δεν είδαμε τον Μόρνο, τη Λίμνη Μαραθώνα, την Υλίκη; Νησάκι ξεπρόβαλε 120 μέτρα από τις όχθες της. Δεν παρατηρήσαμε την αύξηση της ζήτησης σε νερό (και την πεσμένη πίεση σε περιοχές με αυξημένη ζήτηση); Στη γεωργία, στον τουρισμό, στη βιομηχανία, στα αστικά κέντρα.
Το νερό παραμένει δημόσιο αγαθό, διαμηνύει η κυβέρνηση. Καλώς παραμένει. Αλλά τι να το κάνεις αν το δημόσιο αγαθό εξατμιστεί; Αν γίνει δυσεύρετο ή εξαιρετικά κοστοβόρο, μετά από χρόνια κακής διαχείρισης και ασύδοτης σπατάλης; Αυτό το δημόσιο αγαθό δεν θα έπρεπε να έχει αντιμετωπιστεί με τη σημασία και των δύο λέξεων που το περιβάλλουν: «Δημόσιο» και «αγαθό»; Αρα σημαντικό και απαραίτητο για όλους;
Αν δε η άρδευση ευθύνεται κατά κύριο λόγο για την σπατάλη του πολύτιμου φυσικού πόρου, ή οι διαρροές στο δίκτυο, ή οι παράνομες γεωτρήσεις, ή η κακοδιαχείριση στις δημοτικές εταιρίες ύδρευσης και αποχέτευσης (739 τον αριθμό), εμείς τόσα χρόνια τι κάνουμε; Ποιος είναι ο σχεδιασμός, τα προληπτικά μέτρα, ο ελεγκτικός μηχανισμός; Πάλι ξαφνιαστήκαμε;
Ποια είναι η κεντρική καθοδήγηση για σύγχρονους τρόπους και είδη καλλιέργειας, με θρεπτική αξία, εξαγωγική ζήτηση και πρακτικές βιωσιμότητας; Μόνο επιδοτήσεις έχει το μενού; Μέχρι πρόσφατα είχαμε χιλιάδες εικονικές καλλιέργειες. Οπότε αυτές θα είχαν αυξημένες απαιτήσεις σε νερό.
Τώρα τρέχουμε να προλάβουμε. Αφαλάτωση, διαχείριση και αξιοποίηση υδάτων, διαπίστωση νεροκλοπών και διαρροών στο δίκτυο, έργα υποδομής (που έχουν έναν χρονικό ορίζοντα υλοποίησης), ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ο «χορός της βροχής» μπορεί να βοηθήσει, επίσης. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις infinity πισίνες των μικρών νησιών. Παρότι άνυδρα εδώ και χρόνια. Τα «στοιχεία νερού», κατά τον αποδεκτό πολεοδομικό όρο, είναι αναπόσπαστα στοιχεία στο trending real estate.
Οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις από τον τουρισμό, πώς θα καλυφθούν; Ποιος ο κεντρικός σχεδιασμός για τη βιώσιμη συνέχεια της καίριας εξαγωγικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται σε όλη την επικράτεια;
Ας σημειωθεί ότι η βιωσιμότητα απασχόλησε τα ξενοδοχεία κλαδικά, πριν προκύψει ο κόκκινος συναγερμός. Τα σενάρια της κλιματικής αλλαγής ήταν αρκετά ως ένδειξη. Για δύο χρόνια, από το 2022, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) εργάστηκαν από κοινού για τη δημιουργία ενός συστήματος κριτηρίων βιώσιμων πρακτικών στον τομέα της φιλοξενίας. Στο νέο σύστημα αξιολόγησης ξενοδοχείων που θεσμοθετήθηκε από το υπουργείο Τουρισμού στις αρχές του έτους, η κατανάλωση ενέργειας, νερού, φυσικών πόρων και η διαχείριση αποβλήτων αποτελούν σημαντικά στοιχεία κατάταξης των μονάδων.
Οι πρακτικές υπήρχαν πάντα.
Τον Μάιο του 2024, σε δημοσιογραφική αποστολή στο Ντουμπάι, με αφορμή την επέτειο των 25 χρόνων της Aegean, καθώς το ισχυρά κλιματιζόμενο πούλμαν μάς μετέφερε από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο, παρατηρήσαμε με απορία ότι υπήρχαν σημεία πρασίνου με γκαζόν και λουλούδια σε δημόσιους χώρους, τα οποία διέθεταν και αυτόματο πότισμα. Η εξωτερική θερμοκρασία ξεπερνούσε τους 42°C. Είναι δυνατόν σε μια χώρα που είναι χτισμένη πάνω στην έρημο να περισσεύει νερό για γκαζόν, με αυτές τις θερμοκρασίες; Και όμως. Το νερό της άρδευσης προέρχεται από αυτό που φιλτράρεται από τον βιολογικό καθαρισμό των κτιρίων, όπως μας ενημέρωσε ο ξεναγός. Ετσι προβλέφθηκε εξαρχής. Πέρα από την αφαλάτωση, η οποία είναι η κύρια πηγή υδάτινου πόρου.
Τίποτα δεν ξοδεύεται αλόγιστα. Τίποτα δεν πάει χαμένο. Για νεροκλοπές, ούτε λόγος.
Στο Ντουμπάι.