Συνηθισμένη εικόνα από τις πύρινες νύχτες των Εξαρχείων | Nick Paleologos / SOOC
Απόψεις

Τι ακριβώς είναι οι σημερινοί αναρχικοί;

Οι παλιοί ήσαν ευγενείς, διαβασμένοι και το κυριότερο αδιαπραγμάτευτα πασιφιστές. Η σύγχρονη εκδοχή των αντιεξουσιαστών, η εκδοχή της βίας, του μηδενισμού, της πυρπόλησης κάθε κοινωνικού αγώνα έχει πολύ περισσότερο ομοιότητα με τον γηπεδικό χουλιγκανισμό παρά με την αναρχική ιδεολογία
Ανδρέας Πετρουλάκης

Πριν από τριάντα χρόνια ήξερα αρκετούς αναρχικούς. Από τότε μου φαίνονταν ουτοπικές οι ιδέες τους αλλά στην πλειοψηφία τους είχαν ευγένεια, ήσαν μορφωμένοι και διαπνέονταν από γνήσιες ουμανιστικές προθέσεις. Η άρνησή τους προς κάθε εξουσία είχε αφετηρία την αγάπη τους για τον άνθρωπο και την αποστροφή τους προς την καταπίεσή του – οι ανησυχίες τους ήσαν αυθεντικές υπέρ της κοινωνίας και όχι του εαυτού τους. Το κυριότερο, ήσαν αδιαπραγμάτευτα πασιφιστές. Αποστρέφονταν κάθε μορφή βίας – γνώριζαν ότι η βία εγκαθιδρύει μία νέα μορφή εξουσίας που τους αυτοακύρωνε. Όπως δεν σκέφτηκαν ποτέ να φιμώσουν την αντίθετη άποψη γιατί ακριβώς θα γίνονταν η αυθεντία που μισούσαν. Ήσαν πραγματικοί αλληλέγγυοι χωρίς να το γνωρίζουν γιατί δεν υπήρχε η λέξη τότε, ενώ η συλλογικότητα, που τότε ήταν ανθρώπινη ιδιότητα και όχι κοινωνική ομάδα, ήταν για αυτούς όρος ύπαρξης.

Το σύμπαν τους ήταν και τότε τα Εξάρχεια. Αλλά ήταν σύμπαν και όποιας άλλης ομάδας ήθελε, γιατί κανείς τότε δεν σκεφτόταν να εμποδίσει την ελευθερία και την αυτοδιάθεση του άλλου – κυρίως οι αναρχικοί, τι αναρχικοί θα ήσαν; Δεν ξέρω πού βρίσκονται τώρα αυτοί, αλλά νομίζω ότι θα ήσαν οι πρώτοι που θα έφευγαν, αν δεν τους έδιωχναν, από τα σημερινά Εξάρχεια. Γιατί αυτό που σήμερα ονομάζουμε ομάδες αναρχικών, αντιεξουσιαστών, μπαχαλάκηδων ή οτιδήποτε άλλο απλώς ανήκουν σε έναν άλλον κόσμο από εκείνο.

Τι σχέση έχουν με την αναρχία αυτά τα βίαια αντικοινωνικά στοιχεία που καταστρέφουν περιουσίες ανθρώπων, κάνουν πλιάτσικο στα σπασμένα καταστήματα, καίνε τα μέσα μαζικής μεταφοράς των φτωχών πολιτών, τραμπουκίζουν άγρια όποιους αντιπαθούν, φιμώνουν κάθε αντίθετη φωνή, κάνουν face control στους επισκέπτες μιας περιοχής της Αθήνας και κρατούν σε ομηρία τους κατοίκους της;

Τι σχέση έχουν με την ελευθεριάζουσα φιλοσοφία του αναρχισμού αυτοί που έχουν στήσει κράτος βίας στα Πανεπιστήμια και το μονοπώλιο διακίνησης ανθρώπων και ιδεών; Πώς συνδέεται ο ανθρωπισμός των αναρχικών με τον τραμπουκισμό σε έναν άνθρωπο με ειδικές ανάγκες πριν από λίγες μέρες, γιατί διαφωνούσαν με την έννοια του εθελοντισμού για την οποία θα μιλούσε στην ΑΣΟΕΕ;

Αυτή η εκδοχή των αντιεξουσιαστών, η εκδοχή της βίας, της αυθεντίας, της αλαζονείας, του ναρκισσισμού, της αυτοαναφορικότητας, του μηδενισμού, του αυτοαποκλεισμού από οποιαδήποτε κοινωνική διεργασία, της πυρπόλησης κάθε κοινωνικού αγώνα και της αποσύνδεσης από την κανονική ζωή των πολιτών έχει πολύ περισσότερο ομοιότητα με τον γηπεδικό χουλιγκανισμό παρά με την αναρχική ιδεολογία.

Ακόμα όμως και η οργανωμένη εκδοχή των αντιεξουσιαστών, οι Ρουβίκωνες, που δεν ξέρω αν και σε ποιο βαθμό ταυτίζονται με τους προηγούμενους, κάνουν πράγματα ακατανόητα. Αν παραμερίσεις την παραβατικότητα, περισσότερο εντυπωσιάζουν οι επιλογές των παρεμβάσεών τους.

Επιτίθενται στην ισπανική πρεσβεία για να υπερασπιστούν τους πλούσιους εθνικιστές Καταλανούς που δεν θέλουν να πληρώνουν φόρους – τι αριστερό ή αναρχικό έχει αυτό; Τα σπάνε για τον ΕΝΦΙΑ, δηλαδή για το φόρο περιουσίας (όχι εισοδήματος) – διαφωνούν δηλαδή με τη φορολόγηση του πλούτου; Εισβάλλουν στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών – θέλουν δηλαδή οι εργοδότες να μην πληρώνουν τις εισφορές ασφάλισης των εργαζομένων; (Δεν τους καταλογίζω την βίαιη αποτροπή πλειστηριασμών ακινήτων για χρέη εκατομμυρίων γιατί δεν ξέρω αν συμμετείχαν).

Οι παλιοί αναρχικοί διάβαζαν και ήξεραν τι είναι αναρχικό, τι είναι αριστερό. Διάβαζαν Κροπότκιν, που έλεγε «προτού βρεις αυτό που θα αντικαταστήσει μια κοινωνία κάνοντάς την καλύτερη, μην την καταστρέφεις, υπάρχει ο κίνδυνος να φέρεις μία εξουσία χειρότερη από αυτή που ήδη υπάρχει».