Για φαντάσου. Την ίδια μέρα που ο Γιαν Φαμπρ με 2.900 λέξεις πρόβαλλε το δοξαστικό εγώ του, την τελειότητα του προγράμματος που επιμελήθηκε για το Ελληνικό Φεστιβάλ, την απόλυτη γύμνια του υπουργείου Πολιτισμού, κατηγορώντας τους έλληνες καλλιτέχνες ως προπέτες και αγενείς, οι New York Times αφιέρωναν μία ολόκληρη σελίδα στη σύγχρονη ελληνική δημιουργία όπως ανθεί από τις 10 Μαρτίου στο «AS ONE» των ΝΕΟΝ και ΜΑΙ. Η αντίστιξη είναι εκτυφλωτική και δηλωτική μιας και μόνο αλήθειας: Η πολιτεία απονευρώνει και συρρικνώνει τους καλλιτέχνες, ενώ η ιδιωτική πρωτοβουλία τους δίνει πλατφόρμα για δημιουργία, ηχεία για να ακουστούν σε όλο τον κόσμο.
Δεν ανήκω σε αυτούς που ντράπηκαν ή που μπήκαν σε μια περιδίνηση ενδοσκόπησης και αυτοκριτικής από την επιστολή του Φαμπρ. Οχι επειδή έχει άδικο παντού (ας πρόσεχε όμως, όταν σειόταν ο τόπος έπρεπε να βγει να μιλήσει. Επρεπε οι έλληνες συνεργάτες του να τον προστατεύσουν). Αλλά επειδή εξαρχής επιτίθεται με ύφος αυθεντίας στους καλλιτέχνες ως «περισσότερο καλλιτέχνης, περισσότερο ειδικός» από αυτούς, ενώ μέσα από το κείμενό του αποδεικνύεται πως και αυτοί και ο ίδιος ήταν έρμαια της ατυχούς επικοινωνιακής πολιτικής, της ανύπαρκτης στρατηγικής της πολιτείας για τη δημιουργία του νέου Φεστιβάλ.
Με την ορμή του οικείου προβακότορικου τρόπου του ο Φαμπρ εκθέτει ξανά τους έλληνες δημιουργούς σε διεθνές επίπεδο. Και πυροδοτεί το γνωστό ενοχικό σύνδρομο των Ελλήνων που ξαφνικά από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής αισθάνονται πως αδίκησαν τον Φαμπρ, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού εξακολουθεί να κρύβεται πίσω από τις λέξεις, πίσω από κάθε αιχμή και βολή του αιρετικού φλαμανδού. Και παρακολουθεί το φιάσκο που μόνο του πυροδότησε με την απομάκρυνση του Γιώργου Λούκου να ξεσκίζει την αξιοπιστία των ελλήνων καλλιτεχνών.
Η Ελλάδα είναι «κακή είδηση» εδώ και χρόνια. Εξαιρέσεις αποτελούσαν οι ορμητικοί δημιουργοί μας που σάρωναν τις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου,σπουδαίοι Ελληνες του σύγχρονου πολιτισμού. Τώρα μια κηλίδα πέφτει πάνω τους μετά το τόσο μακρύ ζεϊμπέκικο-κατηγορητήριο του Γιαν Φαμπρ.
Οπως τα πισωγυρίσματα και οι ασάφειες για το ΕΜΣΤ το απαξιώνουν στην συνείδηση του έλληνα πολίτη, έτσι το υπουργείο Πολιτισμού κατόρθωσε με όλη αυτή την περιπέτεια Φαμπρ να δημιουργήσει σκιές απαξίωσης και στο Ελληνικό Φεστιβάλ
Οσο όμως οι καλλιτέχνες μας θα συνεχίζουν να τραυματίζονται ηθικά, όλο και πιο βαθιά, ακριβώς δίπλα τους θα στήνονται όμως πλατφόρμες εκτόξευσης. Απαλλαγμένες από την παραμικρή κρατική παρέμβαση. Οπως έκανε ο οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ που σε συνεργασία με το ΜΑΙ της Μαρίνα Αμπράμοβιτς ανέθεσαν τη δημιουργία έργου σε 27 έλληνες καλλιτέχνες. Και άνοιξαν ολόκληρο το Μουσείο Μπενάκη, έξι μέρες την εβδομάδα, με δωρεάν είσοδο για να έρθει το ελληνικό αλλά και παγκόσμιο κοινό να δει καλλιτέχνες από τον χώρο των εικαστικών, του θεάτρου, του χορού να ασκούνται και ταυτόχρονα να εξελίσσουν την άυλη τέχνη της performance.
Aυτό είδε η Ρέιτσελ Ντονάντιο στο εκτενές άρθρο της τόσο στην έντυπη όσο και στην διαδικτυακή έκδοση των New York Times. Αυτή η είδηση έγινε ολοσέλιδο, όσο η επίθεση Φαμπρ στα διεθνή μέσα περνά σε μονόστηλα και blogs. Και όσο εδώ, εμείς στραβοκαταπίνουμε και σκύβουμε το κεφάλι στην προτροπή Φαμπρ «σκεφτείτε διεξοδικά ποιο είναι το μακρόπνοο όραμά σας για τον ελληνικό πολιτισμό και την πολιτιστική πολιτική».
Γράφει επίσης ο φλαμανδός «ελπίζουμε ότι κανένας καλλιτέχνης, πουθενά στον κόσμο, δεν θα χαρακτηριστεί ποτέ “Persona Non Grata”». Χωρίς να συνειδητοποιεί ότι persona non grata ένιωσαν οι έλληνες καλλιτέχνες. Μένω με την πικρή διαπίστωση ότι όπως τα πισωγυρίσματα και οι ασάφειες για το ΕΜΣΤ το απαξιώνουν στην συνείδηση του έλληνα πολίτη, έτσι το υπουργείο Πολιτισμού κατόρθωσε με όλη αυτή την περιπέτεια Φαμπρ να δημιουργήσει σκιές απαξίωσης και στο Ελληνικό Φεστιβάλ. Εν τέλει σε όλο τον ελληνικό Πολιτισμό. Ευτυχώς, θα έχουμε για πάντα τους New York Times…