Οι ψήφοι των απόδημων τούρκων αντιπροσωπεύουν, περίπου, το 10% του εκλογικού σώματος. Και το συνολικό αποτέλεσμα αποτυπώθηκε, σχεδόν με τον ίδιο τρόπο και στις κάλπες που στήθηκαν εκτός Τουρκίας: ο Ερντογάν κέρδισε στις μεγάλες κοινότητες Γερμανίας, Βελγίου και Γαλλίας και έχασε στον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Είναι ένα λογικό αποτέλεσμα: το τουρκικό κράτος διατηρεί ασφαλείς προσβάσεις στους μεγάλους πληθυσμούς της Ευρώπης οι οποίοι, εκτός των άλλων, ψήφισαν υπέρ του Ερντογάν στέλνοντας μήνυμα διαμαρτυρίας προς τις κυβερνήσεις των χωρών που τους φιλοξενούν. Οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη, ο Ερντογάν χάνει με κάτω τα χέρια.
Τώρα δοκιμάστε μία υπόθεση εργασίας και αναρωτηθείτε πώς θα είχαν διαμορφωθεί τα αποτελέσματα του δικού μας δημοψηφίσματος έτσι και είχαν συμμετοχή οι Ελληνες του εξωτερικού. Θα έβγαιναν και αυτοί στις πλατείες για να χορέψουν δημοτικά ή θα ζητούσαν από τον Τσίπρα να σοβαρευτεί; Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι δεν θα έδιναν μία αντιευρωπαϊκή ψήφο για λόγους που μπορούμε να αντιληφθούμε. Τα δε ποσοστά του «Ναι» σε περιοχές όπως η Αμερική ή η Αυστραλία θα ήταν αντίστοιχα του τουρκικού «Οχι»: πάνω από 70%. Ομως εντάξει, πρόκειται για υπόθεση εργασίας που επιτρέπει στον καθένα να διατυπώσει τις δικές του εκτιμήσεις. Ωστόσο το τουρκικό δημοψήφισμα μας βάζει στον πειρασμό να αναρωτηθούμε, για άλλη μία φορά, πόσο θα άλλαζαν τα πολιτικά μας πράγματα έτσι και οι Ελληνες της Διασποράς μπορούσαν να βρουν μία κάλπη για να εκφράσουν τη γνώμη τους.
Πρώτα να τελειώνουμε με τα αυτονόητα. Φυσικά και δεν έχει βάση το επιχείρημα «δεν μπορούν να εκφράζουν άποψη για τα πράγματα της χώρας αφού δεν ζουν εδώ». Ε, αν είναι έτσι, τότε ας αφαιρέσουμε το δικαίωμα ψήφου από τους Ελληνες της Διασποράς. Από τη στιγμή που, αν έρθει με το τσάρτερ της χαράς, δέχεσαι τη ψήφο του, τότε του αναγνωρίζεις το δικαίωμα παρέμβασης. Εκτός των άλλων, η Πολιτεία οφείλει να διευκολύνει με κάθε δυνατό τρόπο την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από όλους τους εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης δεν υπάρχει τρόπος να περιγραφεί με νομικούς όρους το «ένας τρίτης γενιάς ομογενής δεν έχει καμία σχέση με όσα συμβαίνουν στην πατρίδα». Διότι με την ίδια λογική -και όπως δείχνει η ιστορία- μπορείς να ισχυριστείς ακριβώς το ίδιο για μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος. Ψηφίζουν σαν να μη ξέρουν τι συμβαίνει στη χώρα. Αν μάλιστα μπούμε βαθιά σε αυτήν την κουβέντα, αναζητώντας ποιοτικά χαρακτηριστικά στο εκλογικό σώμα, τότε είναι εξαιρετικά πιθανό να συμφωνήσουμε πώς καλόν είναι να ψηφίζουν μόνοι οι απόδημοι -αλλά αυτές είναι χαριτωμένες σκέψεις που δεν έχουν πραγματική βάση.
Μην κοροϊδευόμαστε, ο λόγος για τον οποίο δεν ψηφίζουν οι απόδημοι είναι επειδή θα αποτελούσαν ένα απρόβλεπτο εκλογικό σώμα που δεν επιδέχεται χειραγώγηση. Επιπροσθέτως θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν και όλα τα φριχτά που πάντα μας απασχολούν σε αυτές τις περιπτώσεις, περί ενδεχόμενης νοθείας, λαδιάς κ.λ.π. Ανοησίες. Τα πρακτικά θα λυθούν εύκολα αν αποφασίσουμε να μπολιάσουμε το εκλογικό σώμα με ένα υγιές, εξωστρεφές κομμάτι ψηφοφόρων το οποίο δεν αντανακλά τις εγχώριες παθογένειες. Και για τι θα ψηφίζουν όλοι αυτοί; Για βουλευτές που θα εκπροσωπούν τον απόδημο ελληνισμό. Οπως, ας πούμε, κάνουν οι Γάλλοι που εκλέγουν βουλευτές οι οποίοι αντιπροσωπεύουν γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη. Εμείς, αλήθεια, πόσες έδρες θα διαθέταμε στους απόδημους;