Απόψεις

Mπορεί ο Τραμπ να γίνει πρόεδρος;

Αν το 2008 ήταν ο Ομπάμα το καινούργιο, το 2016 είναι ο Τραμπ που έρχεται να θυμίσει στον υπόλοιπο πλανήτη ότι δεν υπάρχει μόνο μία Αμερική. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο...
Κώστας Γιαννακίδης

Αν υπάρχει μία κοιτίδα του gay ακτιβισμού, είναι το μπαρ Stonewall Inn στο Γκρίνουιτς Βίλατζ της Νέας Υόρκης. Στις 18 Ιουνίου 1969 η Αστυνομία της Νέας Υόρκης, επικαλούμενη την παράνομη πώληση αλκοόλ, έστειλε στο μπαρ δύο ντουζίνες αστυνομικούς που σάπισαν στο ξύλο τους θαμώνες.

Ηταν η πρώτη φορά που η αμερικανική κοινή γνώμη ασχολήθηκε στα σοβαρά με τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Ο ακτιβισμός που γεννήθηκε εκείνες τις μέρες εξελίχθηκε σε κίνημα που, μισό αιώνα αργότερα, κατέληξε στις αίθουσες των δημαρχείων για τους γάμους ανθρώπων του ιδίου φύλου.

Ο Μπαράκ Ομπάμα σκοπεύει, μέχρι το τέλος της θητείας του, να ανακοινώσει την ανέγερση ενός μνημείου, στο Γκρίνουιτς Βίλατζ, που θα θυμίζει και θα τιμά τους αγώνες της gay κοινότητας. Αν μη τι άλλο, δικαιούται να χαράξει και το όνομά του εκεί πάνω. Στην παγκόσμια ιστορία δεν έχει καταγραφεί ηγέτης με αντίστοιχη προσφορά στην κατοχύρωση δικαιωμάτων των gay.

Καμιά πενηνταριά τετράγωνα βορειότερα του Γκρίνουιτς Βίλατζ, είναι το Μέγαρο Τραμπ. Τη μέρα που θα αποκαλυφθεί το μνημείο, εκεί πάνω θα κάνουν πάρτι. Όχι πώς τους απασχολούν τα δικαιώματα και η μνήμη της gay κοινότητας –κάθε άλλο. Απλώς ξέρουν ότι όσο παίζουν αυτές οι εικόνες στην τηλεόραση χιλιάδες συντηρητικά, χριστιανικά και ομοφοβικά ψαράκια, θα πηδήσουν στην εκλογική δεξαμενή του Ντόναλντ Τραμπ.

Στις 4 Νοεμβρίου 2008 ο Μπαράκ Ομπάμα κέρδισε για πρώτη φορά τις προεδρικές εκλογές.  Όταν ανέβηκε στην εξέδρα των πανηγυρισμών, στο Σικάγο, είπε πως πλέον δεν πρέπει να έχει μείνει άνθρωπος στον κόσμο που να μην πιστεύει ότι σε αυτή τη χώρα μπορούν να συμβούν τα πάντα. Μαύρος πρόεδρος, με επίθετο που παραπέμπει στον Οσάμα και μεσαίο όνομα το «Χουσεϊν». Tο απίθανο είχε γίνει αληθινό.  Και τώρα ο Τραμπ. Γιατί να μη γίνει και το αστείο, σοβαρό;

Δεν θα γίνει. Ο Ομπάμα συνηθίζει να δηλώνει ότι ο Τραμπ δεν πρόκειται να γίνει πρόεδρος. «Και το λέω επειδή έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στον αμερικανικό λαό. Είναι σκληρή η δουλειά του προέδρου. Δεν είναι talk show ή ριάλιτι.» Στο δείπνο των ανταποκριτών ο Ομπάμα έκανε, για πολλοστή φορά, πλάκα στον Τραμπ :«Οι διεθνείς ηγέτες που έχει συναντήσει είναι η Μις Σουηδία, η Μις Αργεντινή και η Μις Αζερμπαϊτζάν.» Ο Τραμπ θύμωσε και είπε πως, ως επιχειρηματίας, έχει δουλειές και deals με ηγέτες σε όλον τον κόσμο. Το πρόβλημα, για τις ΗΠΑ και τον πλανήτη, είναι πως μαζί με τον Τραμπ, θυμώνουν και αρκετοί άλλοι.

Η ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων χρεώνει στον Ομπάμα ένα μερίδιο ευθύνης για το φαινόμενο Τραμπ. Η στάση του, λένε, ευνόησε την πόλωση στην πολιτική ζωή.  Και ο Ομπάμα ανταπαντά θυμίζοντας ότι πάντα, μα πάντα, τους είχε απέναντι. Ωστόσο παραδέχεται πώς ναι, ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύτηκε συντήρησε την ένταση. Φταίει, λοιπόν, ο Ομπάμα για τον Τραμπ; Όχι ακριβώς, αλλά αν θέλεις να δώσεις πρόσωπο στις κύριες αιτίες, θα πάρεις τη μορφή του Ομπάμα, έστω και για συμβολικούς λόγους. Με την εκλογή του Ομπάμα το εκκρεμές μετακινήθηκε προς τη μία πλευρά και για αυτό απέκτησε δυναμική και φορά για να φτάσει ως την άλλη.

Ποιοι είναι, λοιπόν, οι βασικοί λόγοι που μετατρέπουν τον Τραμπ από καρικατούρα σε υποψήφιο; Είναι χαριτωμένο να ακούς αυτήν την κουβέντα στα ελληνικά τηλεοπτικά πάνελ με προσέγγιση αντίστοιχη της τομογραφίας που κάνουν στο εγχώριο εκλογικό σώμα –ας πούμε όπου Αλαμπάμα βάζουμε Λάρισα. Παρεμπιπτόντως, είναι ελαφρώς γελοίο να αναφέρεσαι σε «Αμερικανάκια», όταν έχεις ψηφίσει κυβέρνηση που έλεγε ότι θα καταργήσει τα μνημόνια και θα αλλάξει την Ευρώπη. Τουλάχιστον εκεί, δεν ψηφίζουν έχοντας ως μέτρο και κριτήριο το ρουσφέτι.

«Κανένας δεν ασχολείται πλέον με το μέσο λευκό άνδρα»
Ω, ναι. Είναι η άλλη άκρη του εκκρεμούς που λέγαμε. Για ένα κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας, ειδικά εκείνο που ζει στις μεσοδυτικές πολιτείες, η κυβέρνηση ενδιαφέρεται περισσότερο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των μαύρων και των gay, αγνοώντας πλέον τις ανάγκες των απλών λευκών ανθρώπων. Ο Τραμπ σπεκουλάρει σε ένα κοινό που ψάχνει να «νομιμοποιήσει» θέσεις και απόψεις ελεγχόμενες για την πολιτική τους ορθότητα. Είναι εξωφρενικά μεγάλο το ποσοστό των λευκών (47%) που δηλώνουν στις μετρήσεις ότι υπάρχουν διακρίσεις υπέρ μαύρων και ισπανόφωνων. Και όταν ο Τραμπ υπόσχεται ότι θα τραβήξει από το αυτί τον επιχειρηματία που βυθίζει  μία πόλη στην ανεργία, το κοινό ακούει κάτι που δεν τόλμησε να πει ο Ομπάμα ή η Χίλαρι. Αλλωστε αυτοί, θεωρούνται πολιτικοί της Wall Street. Ο Τραμπ δεν έχει ανάγκη κανέναν. Είναι δισεκατομμυριούχος. Ξέρει να κάνει λεφτά. Θα φτιάξει για όλους.

«Θέλουμε έναν αυθεντικό αμερικανό πρόεδρο»
Ο Τραμπ είχε υψώσει το λάβαρο της εκστρατείας που αμφισβητούσε τη νομιμότητα της εκλογής Ομπάμα, ισχυριζόμενος ότι δεν γεννήθηκε στις ΗΠΑ. Ε, μία καλή θεωρία συνωμοσίας στις ΗΠΑ δεν περιορίζεται στη σφαίρα του γραφικού ή, για την ακρίβεια, ακόμα και το γραφικό είναι ένα μέγεθος που δεν μπορείς να αγνοήσεις. Για το ακραία συντηρητικό ακροατήριο, η εικόνα του Τραμπ είναι ελκυστική. Λευκός, με αμερικανικό look, με σθένος και ύφος που ανταποκρίνεται στο παραδοσιακό πρότυπο.  Όταν ο Τραμπ λέει ότι θα τελειώσει μέσα σε μερικές μέρες με τον ISIS, μπορεί ο Καλιφορνέζος να φρίττει ή να γελάει, όμως ο αγρότης στο Κάνσας θα χειροκροτήσει.

«Η Αμερική χάνει τις αξίες της»
Μεσαία ή εργατική τάξη. Μέλη εκκλησίας, θρησκευόμενοι. Εκατομμύρια. Και βλέπουν ξαφνικά να γίνονται γάμοι ομοφύλων. Με έναν πρόεδρο που ουδέποτε είπε πόσο αγαπά τον Ιησού. Ο Τραμπ είναι χριστιανός και δεν το κρύβει. «Είμαι χριστιανός. Και η θρησκεία μου είναι υπέροχη.»

«Μας φοβίζει το Ισλάμ, οι μετανάστες μας πολιορκούν»
Ο Τραμπ δεν έχει πρόβλημα να βάλει στο λόγο του ρατσισμό και ξενοφοβία. Μάλιστα υπάρχουν αναλυτές που υποψιάζονται ότι ο ίδιος δεν είναι ρατσιστής, αλλά υποκρίνεται πώς είναι. Γιατί; Υπάρχουν πρόθυμα αυτιά να ακούσουν και χέρια να χειροκροτήσουν. Θα καταγράψει, λέει, τους μουσουλμάνους. Θα χτίσει τείχος στα σύνορα με το Μεξικό. Θα θέσει περιορισμούς στην αποστολή μεταναστευτικών εμβασμάτων. Αστειότητες που ανταποκρίνονται, όμως, στο θυμικό πολλών ψηφοφόρων.

«Δεν έχουμε ξαναδεί τέτοιον υποψήφιο»
Ναι, γιατί ο Τραμπ κατάφερε να προσδιοριστεί ως αντισυμβατική επιλογή που παίρνει επάνω του και τη ψήφο διαμαρτυρίας.  Οι Δημοκρατικοί είχαν τον Σάντερς, οι Ρεπουμπλικάνοι τον Τραμπ. Και αν το 2008 ήταν ο Ομπάμα το καινούργιο, το 2016 είναι ο Τραμπ που έρχεται να θυμίσει στον υπόλοιπο πλανήτη ότι δεν υπάρχει μόνο μία Αμερική. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ οδεύει προς το χρίσμα και μένει να δούμε αν θα εκδηλωθούν ως και διαλυτικά φαινόμενα στους Ρεπουμπλικάνους σε περίπτωση που το συνέδριο του Ιουλίου επιχειρήσει να του θέσει εμπόδια.  Η λογική λέει ότι η Χίλαρι θα πάρει τις εκλογές αντιπροσωπεύοντας το μέτωπο της λογικής. Όμως ο πλανήτης μπορεί, όντως, να κάνει μία άσκηση πανικού. Πώς θα είναι τα πράγματα με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο; Και πόσο δίκαιο είναι, τελικά, να μπαίνει δυναμίτης στα θεμέλια της γης αν οι εργάτες του Οχάιο εκλέξουν έναν επικίνδυνο πρόεδρο; Δεν είναι διόλου δίκαιο, αλλά έτσι έγινε ο κόσμος από τότε που μίκρυνε.