Η μόδα έχει ένα χαρακτηριστικό – πιάνει πάντα τον παλμό της εποχής. Όταν τα πράγματα στον κόσμο και στην κοινωνία αλλάζουν, η μόδα είναι εκεί για να απεικονίσει την αλλαγή στον τρόπο που ντυνόμαστε.

Όταν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο οι γυναίκες που πλέον εργάζονταν, δεν μπορούσαν να φοράνε κρινολίνα, ήρθε η Γκαμπριέλ Κοκό Σανέλ, σχεδίασε το μικρό μαύρο ζέρσεϊ φόρεμα και όπως το διατύπωσε ο Ζαν Πολ Γκοτιέ: «έντυσε τις μοντέρνες κυρίες του μεσοπολέμου σαν υπηρέτριες».

Όταν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο έπεσαν στην κατεστραμμένη Ευρώπη τα λεφτά της Αμερικής για στήριξη και ανάπτυξη ως προστασία από τον σοβιετικό κίνδυνο, και όταν η ευρωπαϊκή ιδέα είχε αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά στα μεγάλα τραπέζια των πολιτικών διαπραγματεύσεων, ο Κριστιάν Ντιόρ δημιούργησε το New Look, της δυτικής ευωχίας. Φαρδιές πλούσιες φούστες, μακριές και φουσκωτές, μαρτυρούσαν από μακριά την καλή οικονομική κατάσταση των δυτικοευρωπαίων γυναικών που τις φορούσαν.

Όταν τη δεκαετία του 1960 η νέα γενιά αμφισβήτησε την προηγούμενη, όταν οι χίπις μαστούρωναν βρώμικοι στα πάρκα κι όταν οι αμερικανοί φοιτητές συγκεντρώνονταν έξω από τον λευκό οίκο ζητώντας να σταματήσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η Μαίρη Κουάντ έκοβε τη φούστα μίνι και ο Υβ Σεν Λοράν εκδημοκράτιζε τη μόδα, δημιουργώντας το prêt-à-porter.

Όταν τη δεκαετία του 1980 οι baby boomers των ΗΠΑ μάζευαν λεφτά με το τσουβάλι, το χρηματιστήριο έχτιζε περιουσίες και… στην Ελλάδα το ΠαΣοΚ δημιουργούσε τη μεσαία τάξη, ο Αρμάνι έφτιαξε το ασφαλές λουκ για τους νεόπλουτους. Γήινα χρώματα ton sur ton, που μπορείς να συνδυάσεις ακόμα κι αν είσαι εντελώς κακόγουστος, δίχως να κάνεις λάθος. Απαλές, άνετες φόρμες κοψίματος και ραφής, που ταιριάζουν σε όλα τα σώματα και κρύβουν την αγαρμποσύνη στις κινήσεις του νεόπλουτου που μέχρι χθες ήταν άτσαλος μεροκαματιάρης.

Όταν τη δεκαετία του 1990 τα παιδιά των νεόπλουτων σάπιζαν στα ναρκωτικά με τα λεφτά των γονιών τους και μπεκρόπιναν για τους αμφισβητήσουν, δημιουργήθηκε το grunge – το χύμα λουκ που ήταν σαν να δηλώνει: «δεν με νοιάζει», «φοράω ό,τι βρω μπροστά μου». Φαρδιά τζιν με δύο μακό μπλουζάκια, ένα μακρυκάνικο και ένα κοντομάνικο φορεμένα το ένα πάνω από το άλλο για τα αγόρια. Φαρδιά μακριά φορέματα με τιράντες, συνδυασμένα με μακό μπλουζάκια από μέσα για τα κορίτσια. Μαλλιά που έμοιαζαν λιγδιασμένα και για τα δύο φύλα.

Όταν τη δεκαετία του 2000 ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος κήρυττε τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, και οι βιομηχανίες κατασκεύασαν πολύ στρατιωτικό ύφασμα, οι σχεδιαστές μόδας λανσάρισαν το στρατιωτικό λουκ. Παντελόνια κάργκο και βερμούδες με άπειρες τσέπες, για τους άντρες. Στρατιωτικά μπουφάν για τις γυναίκες, ακόμα και σφιγμένα με ζώνη στη μέση ή σε συνδυασμό με τακούνια και κομψές φούστες.

Η μόδα, πάντα εκφράζει την εποχή, πάντα ακολουθεί και αναπαράγει τη γενικότερη τάση στην κοινωνία, στον κόσμο

Ποια είναι λοιπόν η μόδα σήμερα; Τα αποφόρια. Ρίξτε μια ματιά στα μαγαζιά, κοιτάξτε τα περιοδικά, δείτε τις κολεξιόν των πιο trendy σχεδιαστών. Τα ρούχα δείχνουν σαν παλιά, σαν ρούχα προηγούμενων δεκαετιών και συνδυάζονται μεταξύ τους με τρόπο πρόχειρο αλλά αναπάντεχο. Αυτή είναι η νέα κομψότητα. Το μεταμοντέρνο στιλ.

Αλήθεια αυτό, το στιλ, με τα αποφόρια, δεν εκφράζει την παγκόσμια επιβολή λιτότητας; Δεν εκφράζει (και εξυπηρετεί) τον νεόπτωχο, που δεν έχει μεν λεφτά να βγει έξω με τους φίλους του, αλλά φοράει τα παλιά καλά του ρούχα και απλώς τα συνδυάζει με νέους τρόπους για να δείχνουν trendy;

Ακόμα και στη μόδα των μαλλιών, έχουν καθιερωθεί την τελευταία πενταετία της λιτότητα τεχνικές βαφής ειδικά σχεδιασμένες για τη νεόπτωχη! Οι πιο δημοφιλείς από αυτές, το ombre και το balayage, αφήνουν τη ρίζα να μακραίνει και την κάνουν στιλ. Τα μαλλιά δείχνουν σαν να έχεις 6-10 μήνες να τα βάψεις, ενώ ο τακτικός ρυθμός κάλυψης της ρίζας είναι κάθε 1-2 μήνες, για όσους δεν γνωρίζουν. Αυτό είναι τυχαίο; Όταν η βαφή κοστίζει 100-150 ευρώ και καθίσεις λίγο να το σκεφτείς, δεν φαίνεται καθόλου τυχαίο. Η μόδα αντιγράφει (και ενίοτε εξυπηρετεί) τη ζωή.

Και φτάνουμε τώρα στο πέδιλο με την κάλτσα. Αυτή η τάση αφορά τους άνδρες, πρωτίστως, οι οποίοι μάλιστα είναι πολύ πιο συντηρητικοί από τις γυναίκες στις μόδες και στις στιλιστικές ανατροπές.

Ο αμερικανός σχεδιαστής Τομ Φορντ, που θεωρείται ο ταγός του σύγχρονου πρωτοκλασάτου στιλ, έδωσε το έναυσμα: «είναι λίγο βαρετό να τηρείς πιστά όλους τους κανόνες κομψότητας». Χμ…

Ενας βασικός κανόνας ανδρικής κομψότητας, είναι ο εξής: «δεν φοράς ποτέ πέδιλο με κάλτσα». Αυτοί που το έκαναν μέχρι τώρα ήταν οι παππούδες με τα πρησμένα πόδια και οι μεσόκοποι γερμανοί που κατηφορίζουν κάθε καλοκαίρι στα νησιά της μεσογείου και που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τη μόδα και το στιλ. Αυτοί οι άνθρωποι απλώς θεωρούν ότι τα ρούχα υπάρχουν για να κρύβει τη γύμνια του ο άνθρωπος και για να μην κρυώνει.

Ξαφνικά όμως, πέρσι το καλοκαίρι, ο ιταλικός οίκος Marni, μοντέρνος και ανατρεπτικός, από τους πλέον χαρακτηριστικούς του νέου ιταλικού στιλ, λανσάρισε  για τους άνδρες κάλτσες με σανδάλια. Την ίδια λογική ακολούθησε και ο οίκος Prada, ο οποίος τρεις δεκαετίες τώρα επιβάλει παγκοσμίως το άσχημο ως ωραίο και οι κολεξιόν του αποτελούν σημεία αναφοράς όσον αφορά το στιλ, κάθε σεζόν.

Από την άλλη τα κακόγουστα γερμανικά σανδάλια Birkenstock, έχουν κατακλύσει τη μόδα εδώ και 3-4 καλοκαίρια, από τότε που τα λανσάρισε ο γαλλικός οίκος Isabel Marant…

Πέρσι, μάλιστα, εμφανίστηκαν στις κολεξιόν μόδας υπέρκομψων οίκων, όπως ο γαλλικός Celine, και τα άλλα γερμανικά «θαύματα» του στιλ, οι παντόφλες-σαγιονάρες του κολυμβητή. Αν ξεφυλλίσετε περσινές Vogue θα δείτε τις παντόφλες συνδυασμένες με βραδινά αέρινα και κομψά ρούχα… Αν κοιτάξετε τις παπαράτσι φωτογραφίες με μοδάτους και μοδάτες σταρ θα εντοπίσετε την επέλαση της γερμανικής κακογουστιάς ακόμα και στις πιο ωραίες εμφανίσεις τους.

Φέτος, λοιπόν, στην εβδομάδα ανδρικής μόδας της Νέας Υόρκης, η επέλαση ολοκληρώθηκε. Ολοι οι ανδρικοί οίκοι αυτόν τον Ιούλιο έδειξαν χοντρή κάλτσα με σανδάλι, χοντρή κάλτσα με πέδιλο αναρρίχησης, χοντρή κάλτσα με παντόφλα θαλάσσης, χοντρή κάλτσα με Birkenstock.

Σε μία σημερινή παρωδία μόδας, όπως ήταν το «Prêt-à-Porter» (1994) του Ρόμπερτ Αλτμαν, θα μπορούσε ενδεχομένως να εμφανίζεται ως ρόλος ένας γερμανός επενδυτής στους παραπαίοντες από την κρίση της λιτότητας γαλλικούς, ιταλικούς, αμερικάνικους σνομπ οίκους μόδας και να λέει στους CEO:

«Εγώ θα επενδύσω τα λεφτά για να σωθούν οι οίκοι αλλά εσείς θα αποκαταστήσετε το παρεξηγημένο γερμανικό στιλ με το πέδιλο και την κάλτσα. Τέλος η κοροϊδία!».

Αν μη τι άλλο, η μόδα έχει αντίληψη και χιούμορ. Αν μη τι άλλο, η γερμανική λογική της πρακτικής λιτότητας, βγάζει μάτι στην Ευρώπη. Μια αναφορά σ΄αυτή τη χώρα θα έπρεπε κάποια στιγμή να γίνει μέσα στη δεκαετία που διανύουμε και στις πασαρέλες. Τι έχει να δείξει όμως αυτή η χώρα όσον αφορά το στιλ; Κάλτσα και πέδιλο. Αυτό είδαν οι σχεδιαστές, αυτό πήραν. Μόνο που προειδοποιούν: μην συνδυάσετε το λουκ με κλασσικά ρούχα γιατί θα είναι καταστροφή – θα δείχνετε σαν γερμανός τουρίστας. Φροντίστε να το κάνετε με στιλ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News