Τα μαλλιά, όπως πολύ σοφά είχε πει η Χίλαρι Κλίντον πριν από 15 χρόνια, στέλνουν σημαντικά μηνύματα στους γύρω μας. «Δώστε προσοχή στα μαλλιά σας, γιατί όλοι οι άλλοι το κάνουν» είχε τονίσει η πρώτη γυναίκα υποψήφια πρόεδρος των ΗΠΑ στους απόφοιτους της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέιλ, όταν ακόμη ήταν γερουσιαστής της Νέας Υόρκης. Και μάλλον έχει δίκιο (αν και προσωπικά πιστεύω ότι μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δίνουμε στα φρύδια μας). Τι καταλαβαίνουν όμως οι άλλοι; Πιάνουν για παράδειγμα το μήνυμα που εκπέμπει μια ατίθαση γκρίζα τούφα;

Σήμερα βλέπεις γύρω σου όλο και πιο συχνά τούφες σε πενήντα και βάλε αποχρώσεις του γκρι. Γιατί υπάρχουν γυναίκες, εδώ και αλλού, όπως η Τάνια Τσανακλίδου, η Μελίνα Κανά, η σιδηρά κυρία του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, η φωτογράφος – μοντέλο Γιασμίνα Ρόσι και άλλες όχι διάσημες, που είναι μεν πιθανό να διακατέχονται από χίλια δυο άγχη αλλά όχι από το άγχος του γκρι και του λευκού.  Δεν φοβούνται τα σημάδια του χρόνου που περνάει ούτε νιώθουν γριές στα 20, στα 30 ή τα 40 τους.  Απλά αποφασίζουν να τα εντάξουν στο στυλ τους. Αποτέλεσμα;  Στα 50 και στα 60 κανείς δεν ασχολείται με την ηλικία τους. Μόνο με το στυλ τους.

Το 2001, δηλαδή την ίδια χρονιά που η Χίλαρι έκανε δηλώσεις περί τριχών στο Γέιλ,  η αντίδραση του περιπτερά της πλατείας Πλαστήρα στο μήνυμα που έστελναν τα δικά μου μαλλιά (τότε ακόμη δεν είχαν ασπρίσει εντελώς) με έκανε πάντως να καταλάβω ότι δεν αντιλαμβάνονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο τα μηνύματα που εκπέμπει το κεφάλι μας. Απομακρυνόμουν από το περίπτερο με τις κυριακάτικες εφημερίδες στην αγκαλιά όταν άκουσα τον περιπτερά να φωνάζει: «Γιαγιά, γιαγιά τα ρέστα σου». Κοιτάζω αριστερά, κοιτάζω δεξιά, τίποτα. Καμιά γιαγιά. Μια πλατεία έρημη, εγώ και το περίπτερο.

Του ρίχνω μια άγρια ματιά, γυρνάω, παίρνω τα ρέστα μου και απομακρύνομαι. Για πάντα. Γιατί καταλαβαίνω ότι δεν μιλάμε την ίδια γλώσσα. Εκείνος νομίζει ότι τα άσπρα μαλλιά είναι αποκλειστικότητα των γιαγιάδων, εγώ πάλι όχι. Αλλά δεν είναι ο μόνος. Η Λίντα Εβαγκελίστα, το σούπερ μόντελ που κάποτε άναβε φωτιές στις πασαρέλες και στα εξώφυλλα των περιοδικών μόδας ήταν η πρώτη που τόλμησε να βάψει τα μαλλιά της ασημί τη δεκαετία του 1990, πράγμα που έγινε τελικά της μόδας αν και χρειάστηκε να περάσουν δύο δεκαετίες.

Τώρα τελευταία νεαρές (αλλά και μεγαλύτερες) γυναίκες βάφουν τα μαλλιά τους με μανία και με άλλη τόση μανία ποστάρουν τις φωτογραφίες τους στα σόσιαλ μίντια, τονίζοντας όμως το στερεότυπο που έχει πλέον και το hashtag του. Πληκτρολογήστε #grannyhair και θα καταλάβετε τι εννοώ. Βέβαια άλλο πράγμα τα βαμμένα μαλλιά και άλλο αυτά που γκριζάρουν φυσικά.

Ζήτημα είναι αν είχα κλείσει τα 20 όταν παρατήρησα τις πρώτες άσπρες τρίχες στο κεφάλι μου. Στην αρχή τις μέτραγα, μετά έχασα το λογαριασμό και σταμάτησα. Κάπως έτσι συνήθισα την ασπρόμαυρη εικόνα μου από πολύ νωρίς. Το ίδιο μου είπε και η Εφη Λαζαρίνη, υπάλληλος στα κεντρικά γραφεία του ΟΤΕ . Εκείνη δεν μπορούσε, όμως, να συνηθίσει την εικόνα του εαυτού της.

Οι άσπρες τρίχες φύτρωναν άτσαλα στο κεφάλι της εδώ κι εκεί γι΄αυτό και στα 21 της άρχισε να βάφει τα μαλλιά της. «Η αντίθεση ήταν τόσο μεγάλη που ένιωθα ότι μου προσθέτει χρόνια. Οι άντρες ό,τι κι αν έχουν, κοιλιά, καράφλα, γκριζάρισμα, είναι εντάξει, κάτι τέτοιο όμως δεν επιτρέπεται σε μια γυναίκα. Πρέπει να ντρεπόμαστε που μεγαλώνουμε, μάς επιβάλλεται να δείχνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε. Δεν γίνεσαι αποδεκτή αν δεν είσαι νέα, χαριτωμένη, κομψή» λέει η Έφη. Και λοιπόν; Δεν μπορείς να είσαι όλα αυτά με άσπρα μαλλιά;

Η Έφη έκανε κάτι τολμηρό. Στα 45, όταν πια το κεφάλι της είχε ασπρίσει ομοιόμορφα, σταμάτησε να βάφει τα μαλλιά της. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις στο περιβάλλον της; «Κανένα πρόβλημα. Εκτός από έναν-δύο άντρες όλοι οι άλλοι αντέδρασαν θετικά. Σημασία όμως πιστεύω ότι έχει το στιλ, το χρώμα της επιδερμίδας, το ντύσιμο, το βάψιμο. Να παραμένεις νέα χωρίς να νεανίζεις με γελοίο τρόπο. Το κούρεμα παίζει ίσως τον πιο σημαντικό ρόλο. Τα μακριά μαλλιά είναι πιο δύσκολο να τα αφήσεις γκρίζα ή άσπρα. Σε κάθε περίπτωση είναι ανάγκη να υποστηρίζεις την εμφάνισή σου. Αν δέχεσαι τα άσπρα σου μαλλιά σαν κάτι φυσιολογικό, κατά κάποιο τρόπο τα επιβάλλεις.», λέει.

Τα δικά μου πάλι άσπριζαν ωραία, πρώτα οι κρόταφοι μετά ένα άσπρο στεφάνι γύρω από το πρόσωπο μέχρι που άσπρισε όλο το κεφάλι μου κι έπαψε να με απασχολεί το θέμα, όχι όμως και τους άλλους που με προέτρεπαν με σθένος να γίνω πάλι καστανομάλλα, γιατί όχι και ξανθιά. Βασικά ήταν γυναίκες με βαμμένα μαλλιά, μεταξύ των οποίων και η μαμά μου που δεν είδαμε ποτέ το φυσικό της χρώμα, μέχρι που (πρόσφατα) αποφάσισε ότι γέρασε και βαρέθηκε να πηγαίνει στο κομμωτήριο. Ανάμεσά τους και ο πρώην σύζυγός μου που μάλλον ήθελε να βάψει τα δικά του αλλά δεν τόλμαγε. Αυτό όμως είναι το δράμα των ανδρών. Αν βαφτούν θα κάνουν μπαμ από μακριά, θα τους πουν και «βαψομαλλιάδες». Και δεν είναι καθόλου σικ.

Δεν υπέκυψα στις προτροπές των άλλων και δεν τα έβαψα ποτέ ή μάλλον ναι, μια φορά πριν από πολλά χρόνια. Είχα αρρωστήσει πολύ βαριά και νόμιζα ότι τα άσπρα μαλλιά με μεγαλώνουν. Πράγματι έμοιαζα με γριά, αλλά ήταν σε συνδυασμό με την έλλειψη υγείας που έδειχνε το πρόσωπό μου τόσο γερασμένο. Η εικόνα μου με τα σκούρα καστανά μαλλιά με σόκαρε τόσο πολύ ώστε πριν περάσουν 24 ώρες πήγα πάλι στο κομμωτήριο, αυτή τη φορά για ντεκαπάζ και κούρεμα με την ψιλή. Λίγο τζελ για υγρή εμφάνιση μέχρι να φύγει εντελώς το χρώμα (ιριδίζον ροζ με πρασινωπές ανταύγειες στις άκρες είχε καταλήξει) και μετά από δυο μήνες, φθινόπωρο ήταν θυμάμαι, το πρόβλημα είχε αποκατασταθεί.

Δεν είναι πάντα κληρονομικό

Η κληρονομικότητα δεν ευθύνεται σε όλες τις περιπτώσεις για το άσπρισμα των τριχών. Η Αννα Χρισκιώτη, φαρμακοποιός που προτίμησε τελικά το επάγγελμα του σομελιέ,  σε ηλικία 15 χρονών είδε τα μαλλιά της να ασπρίζουν μέσα σε μια νύχτα: «Η μαμά μου είχε αρρωστήσει σοβαρά και περιμέναμε να βγουν οι εξετάσεις που είχε κάνει. Όλη τη νύχτα στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού μου ένιωθα κάτι σαν μυρμήγκιασμα. Την άλλη μέρα το πρωί ξύπνησα με μια κάτασπρη τούφα στο σημείο αυτό».

Την ακούω και ανατριχιάζω. Το ίδιο ακριβώς είχε συμβεί και σε δυο ξαδέρφια μου όταν είμαστε 15 χρονών. Μια μέρα ξύπνησαν με άσπρα μαλλιά. Η μαμά τους είχε αρρωστήσει πολύ σοβαρά εκείνο τον καιρό και στο σπίτι τους όλα είχαν ανατραπεί. Το δικό μου γκριζάρισμα πάλι, αν και άρχισε πολύ νωρίς ήταν μάλλον φυσιολογικό, χρωματικά όμως  κι εγώ «άλλαξα πίστα» δύο φορές όταν συνέβησαν στη ζωή μου κάποια πολύ σοβαρά γεγονότα.

Πράγματι το άγχος ευθύνεται για το πρώιμο άσπρισμα των μαλλιών, είναι κάτι που έχει επιβεβαιωθεί και επιστημονικά. Ο δόκτωρ Μαγιούμι Ίτο και η ερευνητική ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ανακάλυψαν ότι το στρες προκαλεί την εξαφάνιση των μελανοκυττάρων (βλαστικά κύτταρα που ελέγχουν το χρώμα των μαλλιών και του δέρματος) που βρίσκονται στη βάση των θυλάκων των τριχών, και η διαδικασία αυτή είναι μη αναστρέψιμη. Απαξ και οι τρίχες ασπρίσουν, λένε οι ερευνητές, δεν ξαναμαυρίζουν. Οπότε τι κάνουμε;  Όταν είμαστε αγχωμένοι αλλά δεν θέλουμε να γίνουμε σαν το μπαμπάκι, παίρνουμε βαθιές ανάσες.

«Όταν τέλειωσα το σχολείο άρχισα να τα βάφω. Πέρασα απ’ όλα τα χρώματα, από το κόκκινο που ήταν το φυσικό μου, στο μαύρο και το ξανθό. Τα έκανα και ασημί αλλά ήταν μουντά και άχαρα. Ήμουν 27 χρονών τότε. Τα άφησα λοιπόν και από τότε δεν τα ξανάβαψα ποτέ.» λέει η  Άννα. Σήμερα η  Άννα είναι 44 χρονών, η Έφη έχει κλείσει τα 50 (κι εγώ, για να μη λέτε όσοι δεν με ξέρετε ότι κρύβω την ηλικία μου, έχω περάσει τα 60). Και οι δύο έχουν τόσο ξεχωριστά, ωραία και περιποιημένα κεφάλια που είναι δύσκολο να μη γυρίσει να τις κοιτάξει κανείς.

Το πέρασμα του χρόνου δεν τις απασχολεί. Καμμιά γκριζομάλλα ή ασπρομάλλα δεν νοιάζεται για την ηλικία της ούτε έχει πρόθεση να την κρύψει. «Το θέμα είναι να περνάς καλά» λέει η Άννα και συμπληρώνει: «Και αν θέλεις άσε τα μαλλιά σου άσπρα. Μόνο που ένα καλό κούρεμα και ένα διακριτικό μακιγιάζ είναι απαραίτητα». Συμφωνούμε, αν και το τελευταίο το ξεχνάω συστηματικά κάθε πρωί που φεύγω για τη δουλειά. Εγώ, πάλι, ένα έχω να πω. Αν έχεις γκριζάρει, το φρύδι θέλει οπωσδήποτε βάψιμο, εντάξει;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News