Νομίζετε ότι ένα βραβείο Όσκαρ εξαρτάται μόνο από την ηθοποιία; Λάθος. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Psychology, ο ηθοποιός εκτός από άριστος πρέπει επιπλέον να είναι αμερικανός και να ερμηνεύει ένα ρόλο βγαλμένο από την ιστορία και την κουλτούρα των ΗΠΑ.

Μπορεί η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών να ισχυρίζεται ότι βραβεύει ηθοποιούς από όλο τον κόσμο για τις κορυφαίες ερμηνείες τους, όμως οι αυστραλοί ερευνητές στη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κουίνλαντ που υπογράφουν τη μελέτη, απέδειξαν με αριθμούς που δεν αμφισβητούνται ότι ένας αμερικανός ηθοποιός, που παίζει σε αμερικανική ταινία, έχει περισσότερες πιθανότητες από οποιονδήποτε καλλιτέχνη άλλης εθνικότητας να κερδίσει το πολυπόθητο αγαλματίδιο.

Το ίδιο ισχύει και για τα BAFTA, τα Βραβεία της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, αφού όπως αποδείχτηκε οι βρετανοί ηθοποιοί έχουν περισσότερες πιθανότητες να βραβευτούν στη χώρα τους. Σύμφωνα με τους ερευνητές η τάση αυτή υποδηλώνει ότι οι κριτές είναι πολύ πιο πιθανό να θεωρήσουν μια παράσταση «πραγματικά λαμπρή», αν είναι μέλη της ίδιας κοινωνικής ομάδας, στην οποία ανήκει και ο ηθοποιός.

Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα του Λεονάρντο Ντι Κάπριο, ο οποίος πέρσι κέρδισε τελικά το πολυαναμενόμενο Όσκαρ για το ρόλο του κυνηγού Χιου Γκλας στην καθηλωτική Επιστροφή (The Revenant), ταινία εμπνευσμένη από μια αληθινή ιστορία στην αχαρτογράφητη άγρια φύση της Αμερικής.

Η τάση δεν είναι νέα, ίσα – ίσα επικρατεί όλα τα χρόνια του θεσμού. Το 2014 ο Μάθιου Μακόναχι ήταν ο νικητής του Α΄ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στο «Dallas Buyers Club» όπου υποδύθηκε τον φορέα του AIDS Ρον Γούντρουφ (επίσης αληθινή ιστορία), ένα χρόνο πριν η Τζένιφερ Λόρενς έλαβε το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Οδηγός Αισιοδοξίας» όπου πρωταγωνιστούσε πλάι στους Μπράντλεϊ Κούπερ και Ρόμπερτ ντε Νίρο ενώ το 2008 ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις κέρδισε ένα Όσκαρ για το ρόλο του κτηματία που ψάχνει για πετρέλαιο στο Τέξας στις αρχές του 20^ου αιώνα στην ταινία «Θα χυθεί αίμα».

Ο Δρ Νίκλας Στέφενς και η ομάδα του εξέτασαν τα προφίλ 908 ηθοποιών που θα άξιζε να βραβευτούν. Ανάμεσά τους ήταν 97 νικητές και 383 υποψήφιοι για Όσκαρ, και 97 νικητές και 331 υποψήφιοι για τα Βραβεία BAFTA. Και διαπίστωσαν ότι οι αμερικανοί ηθοποιοί σαρώνουν, αφού μέχρι στιγμής έχουν κερδίσει συνολικά περισσότερα από το 50% των βραβείων Όσκαρ και BAFTA. Διέκριναν επίσης μια κυρίαρχη τάση στις κοινωνικές ομάδες. Όταν οι καλλιτέχνες και οι κριτές ήταν μέλη μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας -για παράδειγμα όταν και οι μεν και οι δε ήταν Αμερικανοί- ο αμερικανός ηθοποιός είχε πολύ περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει.

«Γνωρίζουμε πολλά για τους παράγοντες που αυξάνουν την ικανότητα των ανθρώπων να δείχνουν εξαιρετικές επιδόσεις», δήλωσε στη Daily Mail ο Δρ Νίκλας Κ. Στέφενς, λέκτορας στη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ και επικεφαλής της ομάδας των ερευνητών. Ωστόσο, είναι κάπως διαφορετικό αυτό που κάνει μια δεδομένη δημιουργική ερμηνεία να θεωρείται κορυφαία. «Τα αποτελέσματα [της έρευνας] δείχνουν ότι όταν θεωρούμε μια δεδομένη ερμηνεία εξαιρετική αυτό δεν εξαρτάται απλά και μόνο από την αντικειμενική ποιότητά της. Το πιθανότερο είναι ότι η ερμηνεία κάποιων καλλιτεχνών θεωρείται πραγματικά λαμπρή όταν καλλιτέχνες και κριτές είναι μέλη της ίδιας κοινωνικής ομάδας», είπε.

«Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εθνικότητα έκανε τη διαφορά ανάμεσα στους νικητές. Για παράδειγμα το 67% των υποψηφίων για Όσκαρ  ηθοποιών ήταν Αμερικανοί, οι νικητές των βραβείων όμως ήταν κατά 78% Αμερικανοί. Αντίστοιχα το 31% των υποψηφίων για τα βραβεία BAFTA ήταν Βρετανοί αλλά οι βρετανοί νικητές των βραβείων ήταν το 42%.

Η υπόθεση της ταινίας έπαιξε επίσης ρόλο. Μόνο το 26% των νικητών των βραβείων Όσκαρ ήταν Αμερικανοί που έπαιζαν σε ταινίες που δεν είχαν σχέση με την αμερικανική κουλτούρα. Αντίθετα εκείνοι που συμμετείχαν σε ταινίες με θέμα αμερικανικό αποτελούσαν το 88% των νικητών.

«Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η αντίληψή μας, για το τι κάνει μια δημιουργία να θεωρείται πρωτότυπη και εξαιρετική, προκύπτει από την αντικειμενική της ποιότητα, στην πραγματικότητα όμως επηρεαζόμαστε σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές ομάδες στις οποίες ανήκουμε, που μας παρέχουν επίσης τις βάσεις για το νόημα του κόσμου.» είπε ο Δρ Στέφενς, που επισήμανε ότι τα δύο τρίτα των υποψηφίων για Όσκαρ ήταν αμερικανοί ηθοποιοί αλλά σχεδόν τέσσερα στα πέντε βραβεία Όσκαρ δόθηκαν σε Αμερικανούς.

Όταν μιλούν οι αριθμοί
Σύμφωνα με την έρευνα των Αυστραλών ψυχολόγων

• Αμερικανοί ηθοποιοί έχουν κερδίσει το 52%  του συνόλου των BAFTA και το 69% των Όσκαρ.
• Βρετανοί ηθοποιοί έχουν κερδίσει μόνο το 18% του συνόλου των Όσκαρ, αλλά το 34% των BAFTA.
• Αμερικανοί ηθοποιοί ήταν το 67% των υποψηφίων για Όσκαρ, αλλά κέρδισαν το 78% των βραβείων.
• Βρετανοί ηθοποιοί ήταν το 31% των υποψηφίων για BAFTA, αλλά κέρδισαν το 42% των βραβείων.
• Οι Αμερικανοί που έπαιξαν σε ταινίες που δεν είχαν σχέση με την κουλτούρα των ΗΠΑ ήταν μόνο το 26% των νικητών των βραβείων.
• Οι Αμερικανοί που έπαιζαν σε ταινίες αμερικανικής κουλτούρας ήταν το 88% των νικητών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News