Σοκ; Εξαρτάται από ποια πλευρά βρίσκεται κανείς. «Το έθνος είχε εκείνη την ανοικτή και έντιμη συζήτηση που του οφειλόταν πάνω στα θέματα της εθνικής του κυριαρχίας, της ταυτότητάς του, των σχέσεών του με τον υπόλοιπο κόσμο και φυσικά της μετανάστευσης. Αυτό το δημοψήφισμα πρέπει να είναι πηγή υπερηφάνειας» γράφει η Telegraph, η οποία ήταν μία από τις εφημερίδες που υποστήριξαν όσο λίγες το Brexit.

Αντίθετα, οι Financial Times δεν κρύβουν την ανησυχία τους. «Από πού να ξεκινήσει κανείς;» διερωτάται ο Φίλιπ Στίβενς που συμπυκνώνει σε έξι λέξεις την ουσία: «Αυτή η ψήφος άλλαξε τα πάντα». «Πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις που είχαν ληφθεί στη διάρκεια πενήντα ετών, ανατράπηκαν μέσα σε μία και μόνο νύχτα. Το πολιτικό σύστημα συγκλονίζεται από μια εξέγερση εναντίον των ελίτ, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι διχασμένο, το αποτέλεσμα αποδυναμώνει την Ευρώπη και τη Δύση», σημειώνει ο ίδιος. Και προσθέτει: «Η ψήφος εναντίον της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορεί να αποδειχθεί μια ψήφος εναντίον της ίδιας της Βρετανίας. Γιατί εκείνοι που ήθελαν το Brexit ήταν οι βρετανοί εθνικιστές, ενώ η Σκοτία και η Ιρλανδία, όπως και το Σίτι, ήθελαν να παραμείνουν στην ΕΕ».

Ο Guardian από την πλευρά του αναλύει τους λόγους που οδήγησαν τους Βρετανούς σε μια τέτοια απόφαση. Και είναι πολλοί: Οι δεκαετίες ευρωσκεπτικισμού, η μετανάστευση, ο βρετανοί εθνικιστές, το ρίσκο που πήρε ο Ντέιβιντ Κάμερον πέρα από τις δυνατότητές του. «Η επιχείρηση εξόδου από την ΕΕ άρχισε από την ημέρα της ένταξης της Βρετανίας στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά το 1973» γράφει η εφημερίδα. «Αυτοί που ήθελαν την έξοδο τότε ήταν οι Εργατικοί. Αλλά ο καθοριστικός παράγοντας για το σημερινό αποτέλεσμα ήταν η μετανάστευση. Κι όσα έκανε ο Κάμερον ήταν “too little, too late” – “πολύ λίγα, πολύ αργά”».

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι New York Times εντοπίζουν την αιτία του Brexit στην αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να απαντήσει σε μια σειρά από κρίσεις – από την οικονομική του 2008 έως την προσφυγική του 2015. Η αμερικανική εφημερίδα προβλέπει ότι το αποτέλεσμα θα επιφέρει μια αταξία στην ευρωπαϊκή τάξη που θα επεκταθεί σε ένα βάθος τουλάχιστον δυο χρόνων. Και θα προκαλέσει ένα λαϊκιστικό κύμα, τις διαστάσεις του οποίου δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια τώρα. Θα επηρεαστούν και οι αμερικανικές εκλογές από το σημερινό αποτέλεσμα; Προς το παρόν να γίνουν μόνο υποθέσεις. Αλλά και για τις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή είναι μια ημέρα φόβου.

Ενα τεχνητό νησί στη θάλασσα της Γάζας με αεροδρόμιο, λιμάνι, ξενοδοχεία, εγκαταστάσεις καθαρισμού, αλλά όχι κατοικίες: αυτό είναι το σχέδιο του Ισραήλ, σύμφωνα με την Jerusalem Post, που θα επιτρέψει στα παλαιστινιακά εδάφη θα συνδεθούν με τον υπόλοιπο κόσμο ενώ παράλληλα θα εγγυάται την ασφάλεια του ισραηλινού κράτους. Η πρόταση είναι του υπουργού Μεταφορών Γίσραελ Κατς και όπως φαίνεται αρέσει στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο υπουργός εξήγησε ότι το νησί θα κατασκευαστεί με διεθνή επιτήρηση και διεθνή κεφάλαια, ενώ ενδιαφέρον για την κατασκευή των υποδομών έχουν εκδηλώσει οι Κινέζοι και οι Σαουδάραβες. Στο σχέδιο προβλέπεται κι ένα σημείο ελέγχου, τη διοίκηση του οποίου θα αναλάβουν επί εκατό χρόνια «διεθνείς οργανώσεις». Το Ισραήλ, πάντως, θα εξακολουθήσει να ελέγχει τη θαλάσσια περιοχή μπροστά από τις ακτές της Γάζας. Το σχέδιο δείχνει φιλόδοξο. Κι ασφαλώς αμφιλεγόμενο.

Η επίσημη εκδοχή είναι ότι στον μουσουλμανικό κόσμο οι ομοφυλόφιλοι δεν υπάρχουν. Ασφαλώς υπάρχουν. Αλλά ποια είναι η πραγματικότητα για τους γκέι εκεί σε σχέση με αυτήν που γνωρίζουμε ως πραγματικότητα εδώ στη Δύση; Οπως εξηγεί στον Guardian ο Μπράιαν Γουιτάκερ, πρώην ανταποκριτής της εφημερίδας στη Μέση Ανατολή, η πλειονότητα στον μουσουλμανικό κόσμο δεν γνωρίζει ότι το ουράνιο τόξο είναι το σύμβολο των γκέι. Στο Αφγανιστάν, μάλιστα, πολλοί κολλούσαν αυτοκόλλητα με το ουράνιο τόξο στα αυτοκίνητά τους μέχρι που ένα τοπικό ειδησεογραφικό πρακτορείο εξήγησε ότι αυτή η μόδα θα μπορούσε να παρεξηγηθεί. Στο Διαδίκτυο, έπειτα, κυκλοφορούν αντίτυπα από το «Κοράνι του Ουράνιου Τόξου», το οποίο προτείνεται ως «το ιδανικό δώρο για τους μουσουλμάνους».

Σε πολλές μουσουλμανικές χώρες – σημειώνει ακόμη ο πρώην ανταποκριτής – οι άνδρες είναι πιο εκδηλωτικοί μεταξύ τους απ’ ό,τι στη Δύση. Στην Αίγυπτο περπατούν στον δρόμο πιασμένοι χέρι – χέρι. Στον Λίβανο χαϊδεύουν δημοσίως ο ένας τον άλλον, στο Αφγανιστάν οι πολεμιστές βάφουν τα μάτια τους. Κανένας από αυτούς δεν φοβάται ότι μπορεί να παρεξηγηθεί εάν ακουμπήσει το χέρι του στο πόδι ενός φίλου του ή εάν μιλήσει με θαυμασμό για την ανδρική ομορφιά. Ακόμη κι ένα φιλί ανάμεσα σε άνδρες δεν θεωρείται επιλήψιμο. Γιατί όπως εξηγούσε ο αιγύπτιος ιμάμης Αλ Αζχάρ, (υποτίθεται ότι) δεν υπάρχει το στοιχείο της έλξης.

Το ομοφυλοφιλικό σεξ, πάντως, τιμωρείται. Και τιμωρείται με θάνατο στο Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, το Σουδάν, την Υεμένη, τη Μαυριτανία. Στην Αλγερία, το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, τον Λίβανο, τη Λιβύη, το Μαρόκο, το Ομάν, το Κατάρ, τη Σομαλία, την Τυνησία και τη Συρία η ποινή είναι η φυλάκιση. Τουλάχιστον σε αυτές τις χώρες οι αρχές δεν κυνηγούν τους ομοφυλόφιλους, γράφει ο Μπράιαν Γουιτάκερ.

Οπως και να το δει κανείς, κάτι είναι κι αυτό.

Από τον Πολ ΜακΚάρντνεϊ και τους U2 ως την Τέιλορ Σουίφτ: περισσότεροι από 180 είναι οι καλλιτέχνες που ζητούν να αλλάξει η νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα στο Διαδίκτυο. Όπως γράφει το Fortune, «οι καλλιτέχνες απέστειλαν επιστολή στο Κογκρέσο, ενώ αγόρασαν διαφημιστικό χώρο σε διάφορα σάιτ για να ζητήσουν να αλλάξει το σημερινό σύστημα». Οι καλλιτέχνες υποστηρίζουν ότι το Digital millennium copyright act «ευνοεί υπερβολικά σάιτ όπως το YouTube». Και διεκδικούν μεγαλύτερα ποσοστά από την αναμετάδοση των έργων τους, καθώς και μεγαλύτερο έλεγχο.

Ο σκοπός του Digital millennium copyright act είναι να «προστατεύει τα σάιτ και τοFacebook από τις νομικές απαιτήσεις όταν οι χρήστες ανεβάζουν ένα βίντεο χωρίς άδεια». Σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, ωστόσο, το YouTube εκμεταλλεύεται τον νόμο για να κλείσει το μάτι στην πειρατεία. Και το Fortune τι θέσει παίρνει; «Η Σουίφτ και οι φίλες της μπορούν να ζητήσουν να τους δίνει περισσότερα τοYouTube. Αλλά ο νόμος που ισχύει εδώ και είκοσι χρόνια θα ήταν επικίνδυνο να αλλάξει επειδή πάνω σε αυτόν χτίστηκε η οικονομία του Διαδικτύου στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Τελικά, παντού και πάντα τα στρατόπεδα είναι δυο. Τουλάχιστον.