Δύο επιστήμονες και μία καλλιτέχνις θέτουν ενώπιοι ενωπίοις δύο διαφορετικούς τρόπους να μιλήσει κανείς για την κοινωνία, την επιστήμη και την τέχνη. Δύο καθηγητές κοινωνιολογίας, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Franz Schultheis, και η εικαστικός Βένια Δημητρακοπούλου επιχειρούν, στην κοινή έκδοση με τον τίτλο MIRRORS: Πολυφωνικές αφηγήσεις για έναν κοινωνικό κόσμο σε κρίση, να καταστήσουν γνωστό και αναγνωρίσιμο ένα από τα σημαντικά διακυβεύματα της εποχής μας: πως είναι καιρός οι τέχνες και οι κοινωνικές επιστήμες να ενώσουν τα συμβολικά τους όπλα για να δημιουργήσουν μια νέα μορφή παρέμβασης των διανοουμένων στον δημόσιο χώρο, ικανή να υπερασπιστεί έναν κοινωνικό κόσμο που κλυδωνίζεται και αποδομείται από τις νέες διεθνείς μορφές κυριαρχίας.

Με την προσοχή τους στραμμένη στη σημερινή Ευρώπη, η οποία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη ρεαλιστική ουτοπία που τη χαρακτήριζε αρχικά, μετασχηματίζοντας τα πολιτικά όνειρα πολλών πολιτών της σε εφιάλτη, οι δύο κοινωνιολόγοι μελέτησαν τόσο την Ελλάδα όσο και τη Γερμανία, με στόχο να αναδείξουν τις βαθιές αντιφάσεις του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Παρουσιάζοντας αντικριστά τα αποτελέσματα των ερευνών τους, προτείνουν στον αναγνώστη μια συγκριτική ακτινογραφία των δύο κοινωνιών, της ελληνικής και της γερμανικής, οι οποίες, ενώ φαίνεται να είναι εκ διαμέτρου αντίθετες σε μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων και δυνάμεων, διέπονται εξίσου από τις δριμείες κοινωνικο-ιστορικές μεταβολές που υπαγορεύει η ριζοσπαστικοποιημένη εμπορευματική λογική του παγκόσμιου καπιταλισμού. Στα δύο βιβλία που τιτλοφορούνται «Η οικονομία της αθλιότητας» και «Η αθλιότητα της οικονομίας», γυναίκες και άνδρες καταθέτουν το καθημερινό τους βίωμα μέσα σε έναν ανομικό κοινωνικό κόσμο, μιλώντας για τη ζωή τους, από την οποία η σημερινή κρίση φαίνεται να έχει αφαιρέσει κάθε υλοποιήσιμο και προβλέψιμο μέλλον.

Με αφορμή αυτό το ερευνητικό υλικό, η Βένια Δημητρακοπούλου εξερευνά τις αντιθέσεις αυτών των ανθρώπινων υπάρξεων, σε υλικό και σε συμβολικό επίπεδο, και δημιουργεί το εικαστικό έργο «MIRRORS», δημοσιευμένο στο τρίτο βιβλίο με τίτλο «Διάλογοι», που αποσκοπεί να λειτουργήσει ως «εργαλείο» αποκατάστασης και χειραφέτησης, συμβάλλοντας στην υλοποίηση του θεμελιώδους κοινού τους στόχου: να δοθεί η δυνατότητα σε όλους αυτούς τους «καθημερινούς ανθρώπους», οι οποίοι ζουν τη βίαιη ανατροπή των σχέσεών τους με το εφικτό, το πιθανό και το επιτρεπτό, να βγουν από το σκοτάδι, να αποκτήσουν κοινωνική ορατότητα, να μεταμορφωθούν σε καθρέφτες, που μέσα τους οι παρατηρητές θα μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους και, κοιτώντας τον, να κατανοήσουν καλύτερα τη δική τους κοινωνική συνθήκη.
Η Βένια Δημητρακοπούλου είναι γλύπτρια. Η τελευταία ατομική της έκθεση, «Προμαχώνες», πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, τον χειμώνα 2014-2015. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιους χώρους αλλά και σε ιδιωτικές συλλογές, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος είναι Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, επιστημονικός συνεργάτης ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων της Ελλάδας και του εξωτερικού, Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Bourdieu (Ελβετία), μέλος συντακτικών επιτροπών διεθνών επιστημονικών περιοδικών και επιθεωρήσεων, και διευθυντής της ετήσιας τρίγλωσσης επιθεώρησης κοινωνικών ερευνών Κοινωνικές Επιστήμες.

Ο Franz Schultheis είναι Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο St. Gallen (Ελβετία). Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Konstanz, συνεργάστηκε ως ερευνητής στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι, με τον Pierre Bourdieu. Είναι Πρόεδρος του Ιδρύματος Bourdieu (Ελβετία) και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών της Ελβετίας. Τα ερευνητικά αντικείμενα με τα οποία ασχολείται κυρίως είναι οι κοινωνικές ανισότητες, ο εργασιακός κόσμος και η κοινωνιολογία της τέχνης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News