Λειψία, τελευταίες ημέρες του Τρίτου Ράιχ. Οι αμερικανικές δυνάμεις μπαίνουν την πόλη κι ένας τους στρατιώτης ανεβαίνει σε ένα κτίριο, βγαίνει στο μπαλκόνι και στρέφει το τουφέκι του προς το ιστορικό κέντρο απ’ όπου υποχωρούν οι ναζιστές πυροβολώντας αδιακρίτως. Αλλά η σφαίρα ενός γερμανού ελεύθερου σκοπευτή, για τον οποίο κανένας φυσικά δεν γνωρίζει πού ήταν κρυμμένος, πετυχαίνει τον στρατιώτη ανάμεσα στα μάτια. Εκείνος πέφτει νεκρός, το πάτωμα γεμίζει αίμα. Λίγο πιο πίσω του, όμως, βρίσκεται ο Ρόμπερτ Κάπα, ο σπουδαίος φωτογράφος που έλεγε ότι «εάν μια φωτογραφία δεν είναι καλή, τότε σημαίνει πως δεν είσαι αρκετά κοντά». Και ο στρατιώτης Ρέιμοντ Τζέι Μπόοουμαν περνάει στην αθανασία από το περιοδικό Life με τη λεζάντα «Πεθαίνοντας τελευταίος».

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η κομμουνιστική Γερμανία έσβησε από τη συλλογική μνήμη τον Κάπα και τους αμερικανούς στρατιώτες. Αλλά ο μικρός Μάιγκλ Χόφμαν βρίσκει μια μέρα στη σοφίτα σφαίρες και ένα κράνος του αμερικανικού στρατού. Οι γονείς του κάτι του εξηγούν ψιθυριστά. Τη δεκαετία του ’80 θα έρθει η στιγμή που θα αλλάξει τη ζωή του. Γιατί σε ένα περιοδικό που κυκλοφορεί παράνομα, το Snowbag Magazine, βλέπει δημοσιευμένες πέντε φωτογραφίες του Ρόμπερτ Κάπα με τον νεκρό στρατιώτη. Είναι εικόνες που υπεύθυνοι του περιοδικού είχαν φωτογραφίσει κρυφά από το αρχείο της δημοτικής βιβλιοθήκης. Και ο Μάιγκλ μαγεύεται.

Λίγο μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, θα αρχίσει την έρευνά του. Έρχεται σε επαφή με το αμερικανικό προξενείο αλλά κανένας δεν ξέρει κάτι, το 2005 συναντά αμερικανούς βετεράνους στρατιώτες, οι οποίοι είχαν έρθει στη Λειψία με αφορμή τους εορτασμούς για τα 60 χρόνια από το τέλος του πολέμου. Αλλά ούτε από εκεί βγάζει κάτι για τον «last man to die». Και τότε αρχίζει να μελετά τη φωτογραφία. Το μοναδικό στοιχείο που έχει στα χέρια του είναι το μπαλκόνι σε στυλ Jugendstil. Και με αυτό καταφέρνει κάποια στιγμή να εντοπίσει τον δρόμο και μετά το κτίριο που όμως βρίσκεται σε κακή κατάσταση: η μισή στέγη έχει καταρρεύσει, πόρτες και παράθυρα δεν υπάρχουν.

Ο Μάιγκλ Χόφμαν δεν αποθαρρύνεται. Μπαίνει στο κτίριο με έναν φίλο του, ανεβαίνουν αργά την ξύλινη σκάλα, από ένα παράθυρο βλέπει το αμαξοστάσιο των τραμ, ένα βενζινάδικο, τη γέφυρα Ζέπελιν. Το μέρος που άφησε την τελευταία του πνοή ο στρατιώτης έχει βρεθεί. Και τώρα; Και τώρα πρέπει να σωθεί το κτίριο. Ο Χόφμαν κερδίζει και αυτό το στοίχημα χάρις σε μια ιδιωτική χορηγία 10 εκατομμυρίων ευρώ που έπεισε τον δήμο να ανακαλέσει την απόφαση, ειλημμένη από το 2012, να το κατεδαφίσει.

Το ανακαινισμένο κτίριο, γράφει η FAZ, σήμερα λέγεται Capa Haus και ο Μάιγκλ Χόφμαν το αφιέρωσε στην Καταρίνα Ο. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Αυτή εδώ μπορεί να διαβαστεί ως ιστορία μιας ξεχασμένης φωτογραφίας. Αλλά και ως μια ιστορία για το πώς μια πόλη σώζει και συντηρεί τα κτίριά της, δηλαδή τα κατ’ εξοχήν ιστορικά της τεκμήρια. Και από αυτήν την άποψη, σε μας εδώ μπορεί να φανεί πολύ διδακτική.

Φωτό: Η φωτογραφία του Ρόμπερτ Κάπα δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Life. Πηγή: FAZ

Εάν πιστεύει κανείς ότι το μποξ είναι ένα βάρβαρο άθλημα χωρίς νόημα, ότι ακόμη λιγότερο νόημα έχει το γυναικείο μποξ και ότι το να γίνει μποξέρ ένα δεκάχρονο κορίτσι είναι το άκρον άωτο τη βαρβαρότητας, ας ξέρει ότι η σκηνοθέτιδα Εμιλι Σέσκιν τον καταλαβαίνει. Αλλά μας προσκαλεί εξίσου να δούμε το ντοκιμαντέρ JessZilla, καθώς και το βίντεο Girl Boxer που φιλοξενούν οι New York Times  στην ιστοσελίδα τους. Για να καταλάβουμε κάτι παραπάνω.

JessZilla είναι το παρατσούκλι της Τζέσελιν Σίλβα, της 10χρονης που λατρεύει το μποξ, προπονείται σχεδόν κάθε μέρα και ονειρεύεται να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Ακούγοντάς την, λέει η σκηνοθέτιδα, καταλαβαίνει κανείς ότι κανένα όνειρο δεν είναι «τρελό». Και βλέποντάς την να καταπιάνεται με πάθος με ένα άθλημα που πιο-αντρικό-δεν-γίνεται, ανακαλύπτει το νόημα του έργου της: «Ελπίζω ότι το τελικό αποτέλεσμα θα αφορά τόσο τα κορίτσια που ρίχνουν τα αθλητικά τείχη όσο και τους γονείς που ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να κάνουν αυτό που αγαπούν και να το κάνουν όσο καλύτερα μπορούν».

Με ή χωρίς γάντια.

Φωτό: Η Τζέσελιν Σίλβα στην προπόνηση. Και με όνειρο το χρυσό στους Ολυμπιακούς του 2024. Πηγή: New York Times/Emily Sheskin

Ποιοι είναι οι πραγματικοί προστάτες της βιοποικιλότητας; Βρίσκει κανείς την απάντηση παρατηρώντας τους ελέφαντες της σαβάνας. Οι οποίοι, καταναλώνοντας τους καρπούς των φυτών που βρίσκουν στη διαδρομή τους, μεταφέρουν τους σπόρους σε μια ακτίνα πολλών χιλιομέτρων συμβάλλοντας καθοριστικά με αυτόν τον τρόπο στην καλή υγεία του οικοσυστήματος. Αυτό αποδεικνύεται τουλάχιστον από την έρευνα της καθηγήτριας του πανεπιστημίου της Πρετόρια Κάθριν Μπάνεϊ που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Biotopica και αναδημοσιεύει το Science. Μελετώντας τέσσερις ελέφαντες στο καταφύγιο του Εθνικού Πάρκου Κρούγκερ, στη Νότια Αφρική, διαπίστωσε ότι οι σπόροι μπορεί να αποβληθούν από το πεπτικό σύστημα των παχύδερμων αφού αυτά έχουν διανύσει μια απόσταση ακόμη και 65 χιλιομέτρων – μόνο οι επιδόσεις των αποδημητικών πουλιών είναι καλύτερες με 300 χιλιόμετρα. Πότε συμβαίνει αυτό;  Οταν ο αρσενικός ελέφαντας αναζητά το ερωτικό του ταίρι. Είναι η γνωστή κινητήριος δύναμη που σέρνει καράβι. Ευτυχώς για το καλό όλων μας, σέρνει και ελέφαντες.

Φωτό: Από την προβοσκίδα στο στομάχι κι από κει πίσω στη φύση. Πηγή: Science/ Aurora Photos / Jonathan & Angela Scott

Υπήρχε περίπτωση να φάει ποτέ κανείς λαζάνια φτιαγμένα από μια βιομηχανία που ειδικεύεται στις οδοντόπαστες; Ούτε οι αμερικανοί καταναλωτές. Καθόλου τυχαία λοιπόν, η ιδέα που είχε η Colgate αποδείχθηκε ένα τεράστιο εμπορικό φιάσκο. Για τα πάντα, όμως, υπάρχει μια δεύτερη ζωή. Κι έτσι τα λαζάνια της Colgate, μαζί με άλλες ατυχείς εμπνεύσεις που έγιναν προϊόντα, θα καταλήξουν στο «Μουσείο της Αποτυχίας», το οποίο θα ανοίξει σύντομα στο Χέλσινμποργκ της Σουηδίας.

Τι άλλο μπορεί να δει κανείς εκεί; Σύμφωνα με το Quartz, Το άρωμα «Hot Road» που λάνσαρε για τους άγγελους της Κολάσεως η Harley Davidson και πήγε άπατο, το στυλό BIC μόνο για γυναίκες, την Coca Cola Blak (ναι, χωρίς c) με γεύση καφέ που έμεινε στα ράφια μόλις για δυο χρόνια ή την «μάσκα με ηλεκτρόδια», ένα είδος ηλεκτρικού μπότοξ, που είχε διαφημίσει το 1999 η Λίντα Εβανς της «Δυναστείας» αλλά χωρίς επιτυχία. Και ο κατάλογος φυσικά δεν τελειώνει εδώ: στην αποτυχία η ευρηματικότητα είναι τεράστια.

Φωτό: Τρως και σκέφτεσαι ότι καταπίνεις οδοντόπαστα. Πηγή: museumoffailure.se