Τι είναι η Ρωσία πέρα από τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη; Πώς μπορεί να γνωρίσει κανείς τη μυθική πατρίδα του Τολστόι, του Ντοστογιέφσκι και του Τσέχοφ; Πολλοί Ρώσοι θα σου πουν ότι αρκεί να πάρεις τον Υπερσιβηρικό από τη Μόσχα και να φτάσεις μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Γιατί εκεί, μέσα στα εννιά χιλιάδες χιλιόμετρα της απόστασης από τη ρωσική Δύση μέχρι τη ρωσική Άπω Αναστολή, κρύβεται το μυστήριο της ρωσικής ψυχής.

Ο Υπερσιβηρικός, η μεγαλύτερη και πιο διάσημη σιδηροδρομική γραμμή στον κόσμο, γιορτάζει φέτος τα 100 χρόνια λειτουργίας του. Έχει μήκος 9.289 χλμ, συνδέει εκατοντάδες μικρές και μεγαλύτερες πόλεις της Ρωσίας, περνάει από επτά διαφορετικές ζώνες ώρας και συνδέεται με άλλα μεγάλα σιδηροδρομικά υπό- δίκτυα που οδηγούν στη Μογγολία, στην Κίνα και στη Βόρεια Κορέα.

Άρχισε να κατασκευάζεται το 1891 και ολοκληρώθηκε το 1916, υπό την επίβλεψη υπουργών της ρωσικής κυβέρνησης τους οποίους διόρισε προσωπικά ο Τσάρος Αλέξανδρος Γ΄ όταν αποφάσισε να ενώσει τη Ρωσία από τα Ουράλια, μέχρι τις ακτές του Ειρηνικού.

Τι ήταν αυτό που οδήγησε σε αυτή την απόφαση; Το 1890 επιστρέφοντας στο λιμάνι του Βλαδιβοστόκ μετά από την επίσκεψή του στην Ιαπωνία, ο μελλοντικός τσάρος Νικόλαος Β΄ (γιος του Αλέξανδρου Γ΄) κράτησε σημειώσεις στο ημερολόγιό του για την προοπτική ενός άνετου ταξιδιού στην άγνωστη μέχρι τότε γη της Σιβηρίας. Ένα χρόνο αργότερα λοιπόν εγκαινίασε προσωπικά την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής στο Βλαδιβοστόκ. Το δικό του τρένο, το «τρένο του Τσάρου», που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στη συνέχεια στην Αγία Πετρούπολη, ήταν ένα είδος κινητού γραφείου  με όλες τις απαραίτητες ανέσεις για να ταξιδεύει ο ίδιος και το προσωπικό του.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η Ρωσία ήταν ήδη μια παγκόσμια υπερδύναμη, αλλά η κίνηση και το εμπόριο γινόταν σχεδόν αποκλειστικά στις δυτικές επαρχίες της και σε μεγάλες πόλεις όπως η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη. Η κατασκευή του σιδηρόδρομου κρίθηκε απαραίτητη για την ανάπτυξη του ανατολικού – ασιατικού – σιβηρικού τμήματος της χώρας που ήταν απομονωμένο. Μέχρι τότε, η βασική οδός των μεταφορών ήταν τα ποτάμια που όμως, όπως και οι δρόμοι, ήταν παγωμένα περίπου έξι μήνες το χρόνο.  Η αλλαγή στον τρόπο μεταφοράς των πρώτων υλών του σιβηρικού υπεδάφους, η διακίνηση προϊόντων από και προς την αχανή κινέζικη αγορά και η γρήγορη μεταφορά στρατιωτικού υλικού και προσωπικού, για την προάσπιση της ρωσικής Άπω Ανατολής από τους Ιάπωνες, ήταν οι λόγοι που επέβαλαν τη σιδηροδρομική σύνδεση Ανατολής – Δύσης. Με την ολοκλήρωση του Υπερσιβηρικού μια νέα εποχή ανάπτυξης ξεκίνησε για τη Σιβηρία, βασισμένη κυρίως στις τεράστιες δυνατότητες εκμετάλλευσης του φυσικού της πλούτου. Παράλληλα, άρχισε η εσωτερική μετανάστευση. Εκατομμύρια ρώσοι αγρότες μετακινήθηκαν και απλοί σταθμοί του Υπερσιβηρικού εξελίχθηκαν σταδιακά σε μεγάλα αστικά βιομηχανικά κέντρα.

Όπως και στον Πρώτο Διηπειρωτικό Σιδηρόδρομο των ΗΠΑ, η κατασκευή ξεκίνησε ταυτόχρονα από τα δύο άκρα προς το κέντρο, χτίστηκαν γέφυρες και για τις εργασίες χρησιμοποιήθηκαν στρατιώτες και κατάδικοι. Η γραμμή ολοκληρώθηκε μέσα σε 25 χρόνια, όμως οι εργασίες δεν σταμάτησαν σχεδόν ποτέ. Τα χρόνια που ακολούθησαν αναπτύχθηκαν πολλά υπό-δίκτυα, ενώ η ηλεκτροκίνησή τους, που επέτρεψε τη μεταφορά διπλάσιων φορτίων, άρχισε το 1929 και ολοκληρώθηκε το 2002.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News