Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέφερε ένα μεγάλο πλήγμα στα φορολογικά πλεονεκτήματα που χορηγεί η Ιρλανδία στην Apple, ζητώντας από την εταιρεία να επιστρέψει στο Δουβλίνο ποσό – ρεκόρ, άνω των 13 δισ. ευρώ, καθώς αποφάνθηκε πως το ειδικό σχέδιο για τη διοχέτευση των κερδών της εταιρείας μέσω της Ιρλανδίας αποτελούσε παράνομη κρατική βοήθεια.

Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέταξε την Ιρλανδία να ανακτήσει ως και 13 δισ. ευρώ σε φόρους από την Apple;

Η Κομισιόν διαπίστωσε πως η Apple ωφελήθηκε από την επιλεκτική φορολογική μεταχείριση τις Ιρλανδίας, με μια απόφαση που λήφθηκε πριν από δεκαετίες, εξοικονομώντας στην κατακευάστρια των iPhone μεγάλα ποσά επί σειρά ετών. Η απόφαση αυτή δεν ήταν απλώς γενναιόδωρη, αλλά προσέφερε στην Apple διευκολύνσεις που δεν είχε κανείς από τους ανταγωνιστές της στη χώρα. Επομένως, οι Επίτροποι ανταγωνισμού στις Βρυξέλλες κατέληξαν πως ισοδυναμεί με παράνομη κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Η… επιεικής συμφωνία επέτρεψε στην Apple να περνά τα δύο τρίτα των παγκόσμιων εσόδων της μέσα από εταιρείες (στην πράξη εταιρείες-βιτρίνες), που πλήρωναν φόρους ύψους 1% ή και λιγότερο.

Βρίσκονται άλλες εταιρείες στη «γραμμή του πυρός»;

Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών η Κομισιόν ερευνούσε παρόμοιες «γενναιόδωρες» φορολογικές συμφωνίες με πολυεθνικές εταιρείες, θέλοντας να αποσαφηνίσει αν πρόκειται για περιπτώσεις κρατικής ενίσχυσης. Οι ρυθμιστικές αρχές διερευνούν επίσης συμφωνίες του Λουξεμβούργου με τη McDonald’s και την Amazon ενώ στο παρελθόν είχαν κριθεί παράνομες συμφωνίες με τη Fiat και τα Starbucks στο Λουξεμβούργο και την Ολλανδία.

Αν επιβληθεί ο φόρος, θα ωφεληθούν οι φορολογούμενοι της ΕΕ; Οι πολυεθνικές θα γίνουν πιο διαφανείς σε φορολογικά ζητήματα;

Αν η απόφαση της Κομισιόν δεν ανατραπεί με την έφεση της εταιρείας, τότε η Ιρλανδία θα πρέπει να υπολογίσει εκ νέου τους φόρους πολλών χρόνων και να στείλει στην Apple έναν… μεγάλο λογαριασμό. Αυτό θα ενισχύσει μεν το δημόσιο ταμείο της Ιρλανδίας, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να βλάψει τη φήμη της ως μια από τις πλέον ελκυστικές χώρες για επενδύσεις, καθώς εταιρείες όπως η Facebook ή η Google την προτιμούν ως έδρα τους.

Θα πάψει η Ιρλανδία να αποτελεί «φορολογικό παράδεισο» για τις πολυεθνικές;

Η Ιρλανδία βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια υπό πίεση για να ξεφορτωθεί τις φορολογικές της συμφωνίες με τις πολυεθνικές. Η πίεση δεν προέρχεται μόνο από ευρωπαϊκές χώρες αλλά και από τις ΗΠΑ, όπου η Ιρλανδία έχει επικριθεί έντονα για τη βοήθεια που παρέχει σε μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς διευκόλυνε την ύπαρξη offshore εταιρειών. Πρόκειται για την επονομαζόμενη «διπλή ιρλανδική» φορολογική δομή, που έχουν αξιοποιήσει πολυεθνικές όπως Google, Facebook, Microsoft και Apple, και σταδιακά καταργείται. Ωστόσο η χώρα έχει εξασφαλίσει πως άλλου τύπου φορολογικές ελαφρύνσεις κρατούν τις μεγάλες αυτές εταιρείες εντός των συνόρων της.

Αυτό θα κάνει της πολυεθνικές των ΗΠΑ να φέρουν μεγάλα ποσά σε αμερικανικό έδαφος;

Το τελευταίο που επιθυμούν οι πολυεθνικές των ΗΠΑ είναι να επιστραφούν εκεί τα κέρδη τους, καθώς ο φορολογικός συντελεστής – 35% – είναι ένας από τους υψηλότερους παγκοσμίως. Και ενώ πολλές μεγάλες επιχειρήσεις ανησυχούν πως ίσως η Κομισιόν κυνηγήσει αυτά τα μεγάλα οικονομικά αποθέματα, θα προτιμούσαν να φορολογηθούν σε κάποιο ευρωπαϊκό κράτος – άρα είναι απίθανο τα χρήματα αυτά να «επαναπατριστούν».

Μπορεί η Apple να πληρώσει 13 δισ. ευρώ;

Ναι, μπορεί. Ο τεχνολογικός κολοσσός – η χρηματιστηριακή αξία του οποίου αγγίζει τα 700 δισ. δολάρια – έχει απόθεμα μετρητών πάνω από 230 δισ. δολάρια, εκ των οποίων το 90% βρίσκεται εκτός ΗΠΑ. Επομένως η απόφαση δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στα οικονομικά της εταιρείας ή τις δαπάνες της για έρευνα και ανάπτυξη. Τα 13 δισ. ευρώ αντιστοιχούν περίπου στο ένα τέταρτο των κερδών του τελευταίου έτους, τα οποία ανέρχονται σε 43,4 δισ. δολάρια και ισοδυναμούν με τις πωλήσεις 20 εκατομμυρίων συσκευών iPhone6 Plus.

Τι σημαίνουν τα 13 δισ. ευρώ για την Ιρλανδία;

Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό – μεγαλύτερο από τις ετήσιες κρατικές δαπάνες στον τομέα της Υγείας, που φτάνουν τα 12.9 δισ. δολάρια, και σχεδόν το 1/3 του συνόλου των φορολογικών εισόδων της Ιρλανδίας το 2015, που έφτασαν τα 45,6 δισ. δολάρια. Ισοδυναμούν, επίσης, σε 2.830 ευρώ για κάθε Ιρλανδό.

Θα μπορούσε η Βρετανία, στη μετα-Brexit εποχή, να προσφέρει τόσο γενναιόδωρες φορολογικές συμφωνίες;

Η Κομισιόν δεν έχει καμιά εξουσία επί των φορολογικών συντελεστών των εταιρειών, καθώς τα κράτη-μέλη τους ρύθμιζαν ανεξάρτητα. Ο  βρετανός πρώην υπουργός Οικονομικών, Τζορτζ Οσμπορν, είχε δεσμευτεί να μετατρέψει τη Βρετανία στην πιο ανταγωνιστική χώρα των G20, από πλευράς φορολόγησης εταιρειών. Με αυτή τη βάση έστησε έναν οδικό χάρτη που, εκτός κι αν ο διάδοχός του, Φίλιπ Χάμοντ κάνει νέες ρυθμίσεις, θα ρίξει σύντομα τον βρετανικό φορολογικό συντελεστή στο 17%. Από τη στιγμή που η χώρα είναι εκτός ΕΕ, θα έχει ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια να διευκολύνει τις πολυεθνικές να επενδύσουν εντός του Ηνωμένου Βασιλείου. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να μετατρέψει τη Βρετανία σε φορολογικό παράδεισο και θα επηρέαζε αρνητικά την προθυμία άλλων χωρών για εμπορικές συναλλαγές μαζί της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News