Oταν η Λάουρα Ματιόλι Ρόσι, κόρη του περίφημου ιταλού συλλέκτη, προσέγγισε τον οίκο Christie’s  για να πουλήσει το εκπληκτικό γυμνό του Μοντιλιάνι με τίτλο «Reclining Beauty», της είπαν πως αυτό το αριστούργημα μπορεί να πουληθεί για τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ. Τελικά, το βράδυ της Δευτέρας 9 Νοεμβρίου 2015, ο πίνακας πουλήθηκε στη δημοπρασία των Cristie’s   στη Νέα Υόρκη έναντι 170,4 εκατομμυρίων δολαρίων (συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής του οίκου).

Μέσα στην κατάμεστη αίθουσα των δημοπρασιών, έβλεπες τον ιδρώτα στο μέτωπο των εκπροσώπων των αγοραστών, την υπερένταση των υπαλλήλων του οίκου που χειρίζονταν τις τηλεφωνικές παραγγελίες, το δέος να διαπερνά τους συλλέκτες που παρακολουθούσαν τη διαδικασία (αναμεσά τους ο ιταλός μόδιστρος Βαλεντίνο).  Αλλωστε, έγιναν μάρτυρες μιας ιστορικής στιγμής: το έργο του Μοντιλιάνι είναι το δέκατο έργο τέχνης που επιτυγχάνει εννιαψήφιο αριθμό για την τιμή πώλησής του.

Και όλα αυτά έγιναν μέσα σε μόλις εννέα λεπτά. Τόσο χρειάστηκε από την στιγμή που το έργο παρουσιάστηκε μέχρι τη στιγμή που το σφυρί του δημοπράτη χτύπησε στον πάγκο για να επικυρώσει την πώληση. Η γυμνή μελαχρινή καλλονή που ξαπλώνει νωχελικά, ολόγυμνη, πάνω στο κατακόκκινο σεντόνι και το γαλάζιο μαξιλάρι, πέρασε στα χέρια ενός αποφασισμένου κινέζου δισεκατομμυριούχου. Όπως αποκαλύπτει η Wall Street Journal, πρόκειται για τον «Mr. Liu».  Πρώην οδηγό ταξί, μεγιστάνα πλέον και λάτρη της τέχνης που έχει δημιουργήσει μαζί με τη σύζυγό του το Long Museum στη Σανγκάη. Ο ίδιος δεν βρισκόταν στον χώρο, έκανε την αγορά τηλεφωνικά.

Η περίπτωση του αποδεικνύει πόσο αβάσιμοι ήταν οι φόβοι της αγοράς τέχνης πως η κρίση της κινέζικης οικονομίας θα πλήξει την αγορά, θα ρίξει το ενδιαφέρον και φυσικά τις τιμές και το κέρδος. Οι κινέζοι συλλέκτες που την τελευταία δεκαετία είναι οι σημαντικότεροι, οι πλέον δραστήριοι αγοραστές έργων τέχνης, θα συνεχίσουν ακάθεκτοι να συλλέγουν τα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης. Μόνο που πλέον ενδιαφέρονται λιγότερο για τα ανερχόμενα αστέρια της  σύγχρονης τέχνης (πόνταραν στο γεγονός πως θα γίνουν οι κορυφαίοι του μέλλοντος και συχνά απογοητεύτηκαν) και ρίχνουν το βάρος των συλλογών τους στα πραγματικά αριστουργήματα: Πικάσο, Μοντιλιάνι, Σεζάν αλλά και Ρόι Λιχτενστάιν, Αντι Γουόρχολ και οπωσδήποτε Φράνσις Μπέικον.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη δημοπρασία της 9^ης Νοεμβρίου ξεπέρασε κάθε προσδοκία και το έργο «Νurse» του Ρόι Λιχτενστάιν που πουλήθηκε έναντι 95,4 εκατομμυρίων δολαρίων, αν και η τιμή εκτίμησης ήταν 80 εκατομμύρια. Είναι η υψηλότερη τιμή που έχει πετύχει έργο τέχνης σε δημοπρασία – και σκεφτείτε πως δεν έχει καν μια από τις περίφημες «φούσκες» με τις ατάκες που αγαπούσε να βάζει στα έργα του ο καλλιτέχνης.

Η τάση είναι ξεκάθαρη αυτή τη στιγμή στην αγορά τέχνης: Αγοράστε σε κάθε δυνατή τιμή τα blue chips των αρχών της σύγχρονης τέχνης και των ισχυρών του χρωστήρα. Είναι προφανές ότι υπάρχει ρευστότητα, υπάρχει χρήμα ζεστό και διαθέσιμο ακόμα, γεγονός που δημιουργεί σιγουριά στους οίκους δημοπρασιών. Πάντως δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο φούσκας: η αγορά, είναι υπερεκτιμημένη και σύντομα θα σπάσει προκειμένου να εξορθολογιστούν οι τιμές. Μέχρι τότε, το σίγουρο είναι ότι πολλοί από αυτούς που έχουν έργα Μοντιλιάνι στη συλλογή τους θα σπεύσουν στους μεγαλύτερους οίκους δημοπρασιών για μια πρώτη εκτίμηση… Με την ελπίδα να δουν τον τραπεζικό τους λογαριασμό να εκτινάσσεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News