1098
Η ιστορία των εσωρούχων, σαγηνευτική και αποκαλυπτική, στις αίθουσες του περίφημου μουσείου του Λονδίνου | Victoria and Albert Museum, London

Η αποκαλυπτική ιστορία των εσωρούχων

Βέρα Φραντζή Βέρα Φραντζή 20 Απριλίου 2016, 08:00
Η ιστορία των εσωρούχων, σαγηνευτική και αποκαλυπτική, στις αίθουσες του περίφημου μουσείου του Λονδίνου
|Victoria and Albert Museum, London

Η αποκαλυπτική ιστορία των εσωρούχων

Βέρα Φραντζή Βέρα Φραντζή 20 Απριλίου 2016, 08:00

Aπό τις χορεύτριες του θρυλικού χορού Can-Can, τις προκλητικές πόζες ρετρό κοριτσιών σε καρτ-ποστάλ έως τα σύγχρονα πανέμορφα κορίτσια της πασαρέλας με τα μικροσκοπικά σετ μεταξωτών εσωρούχων και τα φτερά στην πλάτη της γνωστής φίρμας Victoria’s Secret:  αυτές είναι μερικές εικόνες που έρχονται στο νου, όταν σκέφτεται κάποιος την ιστορία των εσωρούχων.

Το εσώρουχο, που έμελλε να συνδεθεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ένδυμα στην ιστορία του με την σεξουαλικότητα, τον αισθησιασμό αλλά και την κοινωνική θέση, το φύλο και το στιλ, έχει μια περίπλοκη ιστορία και νέα ευρήματα φωτίζουν τις ρίζες του.

Η πρώτη αναφορά για εσώρουχο φαίνεται να εντοπίζεται στα 7000 π.Χ στην Αίγυπτο. Ενα απλό κομμάτι υφάσματος που τυλιγόταν στη μέση και κάλυπτε τα απόκρυφα σημεία ήταν η πρώτη μορφή του ενδύματος. Οι αρχαίοι Ελληνες δεν φορούσαν εσώρουχα παρά μόνο τον χιτώνα, το ένδυμα που καλύπτει όλο το σώμα από το λαιμό έως τους αστραγάλους και δένει στη μέση με μία επιπλέον στρώση υφάσματος.

58D21F628A50750C30CFB230F1AABBA0
Το πρώτο σουτιέν, το οποίο ανακαλύφθηκε πρόσφατα, άλλαξε την ιστορία των εσωρούχων όπως την γνωρίζαμε (University of Innsbruck)

Η εδραίωση του εκλεκτού ενδύματος έγινε τον Μεσαίωνα. Τα εσώρουχα θεωρούνταν ανδρική υπόθεση, η οποία υποδείκνυε κοινωνικό κύρος και εξουσία. Φτάσαμε στο 2008, όπου νέα ευρήματα στην Αυστρία αποδεικνύουν την ύπαρξη γυναικείων εσωρούχων κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα με τη μορφή του σουτιέν και του κάτω εσωρούχου, πολύ κοντά στην γνώριμη σε εμάς εκδοχή, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα».

Αν θέλουμε να ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία του πιο ερωτικού ρούχου, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τα παρακάτω εσώρουχα λόγω της ωραιότητάς τους και τoυ σημαίνοντα παράγοντα επηρεασμού στην εξέλιξη τους ενδύματος που παρουσιάζονται στην έκθεση του Μουσείου Βικτώριας και Αλβέρτος, σύμφωνα με το δημοσίευμα του BBC.

Display_figure_and_advertising_card_for_Y-front_pants_1950s__Victoria_and_Albert_Museum_London
Αντρική φανέλα και εσώρουχο που εκτίθενται στη συλλογή του Μουσείου Βικτώριας και Αλβέρτος (Victoria and Albert Museum, London)

Στην ιστορία των εσωρούχων του 17ου και 18ου αιώνα, σπουδαία θέση κατείχαν τα λευκά εσώρουχα. Τα καθαρά λευκά εσώρουχα θεωρούνταν απόδειξη αγνότητας. Η διαδικασία πλυσίματός τους ήταν ιδιαίτερα κοπιώδης, αφού το τρίψιμο με σαπούνι και ζεστό νερό (για να διατηρήσουν την λαμπρότητα του λευκού) θεωρούταν μείζον θέμα για την υγιεινή αλλά και την κοινωνική τάξη. Τα διακοσμούσαν φλύαρες δανδέλες στο λαιμό και στα μανίκια και ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής φροντισμένης ενδυμασίας των κυριών της εποχής.

Ο κορσές ήταν ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της εξέλιξης των ενδυμάτων που φοριούνται μέσα από τα βασικά ρούχα. Κατασκευασμένος από τα πιο ραφινάτα υφάσματα, όπως μετάξι, και με προσαρμοσμένες σκληρές μπανέλες κατά μήκος της πλάτης, καθόριζαν τη στάση του σώματος τονίζοντας το μπούστο αλλά και τις καμπύλες με τον πιο θελκτικό τρόπο. Στην πλάτη του κορσέ υπήρχαν σκοινιά τα οποία δένονταν αρκετά σφιχτά, κόβοντας σχεδόν την ανάσα της γυναίκας που τον φορούσε. Χρειαζόταν βοήθεια δεύτερου προσώπου για να φορεθεί. Η σιλουέτα που όριζε ο κορσές ήθελε λυγερό κορμό και ανάστημα και προτεταγμένο στήθος.

6._Installation_view_of_Undressed_A_Brief_History_of_Underwear_16_April_2016_-_12_March_2017_c_Victoria_and_Albert_Museum_London
Ο εμβληματικός κορσές που σχεδιάστηκε από την Βίβιαν Γουέστγουντ κατά τα πρότυπα του 17ου αιώνα (Victoria and Albert Museum, London )

Από τα πιο επιδραστικά εσώρουχα, μαζί με τον κορσέ, στη σύχρονη αισθητική ήταν το κρινολίνο. Ο όγκος του σκελετού των μπανέλων που χάριζαν κάτω από τα βαριά φορέματα του 18ου αιώνα και το παιχνιδιάρικο κούνημα των γοφών, υπήρξε πόλος έλξης για σχεδιαστές όπως η Βίβιαν Γουέστγουντ και Ζαν-Πολ Γκοτιέ. Το χρησιμοποίησαν με σχεδόν φετιχιστικό τρόπο σε ροκ και αντεργκράουντ συλλογές, υπετονίζοντας την θηλυκότητα που αποπνέει ένα εσώρουχο όπως ο κορσές, που εκθέτει σε «εριστικό» βαθμό τις γραμμές του γυναικείου σώματος.

Cage_crinoline_the_Princess_Louise_Jupon_Patent_c._1871__Victoria_and_Albert_Museum_London
Το κρινολίνο έδινε έμφαση στις γυναικείες καμπύλες (Victoria and Albert Museum, London )

Το κρινολίνο και ο κορσές θεωρήθηκαν επικίνδυνα για το σώμα της γυναίκας εξαιτίας της ασφυκτικής τους εφαρμογής και για αυτό σιγά-σιγά έπαψαν να χρησιμοποιούνται. Τη θέση τους πήραν τα μπουστιέ, άλλα και ένα φουντωτός «θάμνος» πολλών υφασμάτων μαζί, που χάριζε το εφέ της άυξησης των γοφών και της εξεζητημένης κίνησής τους με πολύ λιγότερο ανθυγιεινό τρόπο. Επιπλέον, είχαν σημειωθεί αρκετά περιστατικά έως θανατηφόρα με το αγαπημένο εσώρουχο των κυριών του 18ου αιώνα λόγω των εύφλεκτων υλικών από τα οποία κατασκευάζοταν.

Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στις κάλτσες ως πρόδρομο των καλτσών και των καλσόν. Γύρω στα 1900, κάλτσες με περίτεχνα σχέδια και ιδιαίτερη διακόσμηση, σχεδιασμένες να συνδυαστούν με παπούτσια που θα αναδείκνυαν τα στολίδια τους, αποτέλεσαν βασικό στοιχείο της συνολικής εμφάνισης των γυναικών.

Trompe_loeil_corset_dress_designed_by_Antonio_Berardi_SS_2009_Worn_by_Gwyneth_Paltrow__Sipa_Press_REX_Shutterstock
Η Γκουίνεθ Πάλτρου στα εγκαίνια της έκθεσης με φόρεμα που θυμίζει μεσοφόρι, σχεδιασμένο από τον Αντόνιο Μπεράντρι (Sipa Press/ REX Shutterstock )

Στα 1930 εμφανίστηκαν τα σουτιέν με τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, σηματοδοτώντας τις κοινωνικές αλλάγες της εποχής και τη θέση της γυναίκας, που άρχιζε να αλλάζει ριζικά. Πιο ελαφριά και μαλακά υλικά άρχισαν να χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των σουτιέν και ανάλογα σχέδια, τα οποία δεν χρειάζονταν βοήθεια οικιακής βοηθού για να τοποθετούν.

Τα σουτιέν αυτά συνοδεύτηκαν από κιλότες που φτιάχνονταν από μετάξι και σιφόν και διακοσμούνταν με δανδέλες. Ηταν αρκετά ψηλόμεσα αυτά τα πρώτα κάτω εσώρουχα και στήριζαν με ειδικούς μεγάλου φάρδους ιμάντες τις λεπτές κάλτσες που φορούσαν οι γυναίκες στα 1930.

Detail_Silk_chiffon_knickers_possibly_Hitrovo_1930s__The_Royal_Pavilion__Museums_Brighton__Hove
Λεπτομέρεια από σιφόν κάτω εσώρουχο. Το εσώρουχο χρονολογείται στα 1930. (The Royal Pavilion & Museums, Brighton & Hove)

Επανάσταση στο χώρο των εσωρούχων έφερε το υλικό νάϊλον, που διαδόθηκε γρήγορα αφού προσέφερε άνεση με την ελαφριά του υφή και πλενόταν εύκολα σε σχέση με τα μέχρι πρότινος υλικά που επιλέγονταν για την κατασκευή εσωρούχων.

Στα 1960 τα ρούχα άρχισαν να κονταίνουν, αλλά κυρίως να στενεύουν. Οι φούστες και τα φορέματα αγκάλιαζαν όσο πιο στενά και «ερωτευμένα» επιτρεπόταν τα σώματα και τα εσώρουχα έπρεπε να συμβαδίζουν με τα εξωτερικά ρούχα και την στενή εφαρμογή τους. Τα χρώματα απέκτησαν μεγαλύτερη γκάμα γιορτάζοντας μια νέα εποχή στη μόδα, αυτή που ταυτίστηκε με την αψεγάδιαστη ομορφιά της νεότητας και της ανάλογης διάθεσης.

Τα σουτιέν στα 1979 ως σύμβολο της πατριαρχίας κάηκαν από τις τότε φεμινίστριες και διάφορα κινήματα ανέκυψαν σε σχέση με τα εσώρουχα και την ισότητα των δύο φύλων.

Σήμερα, στο εμπόριο έχουν κάνει την επανεμφάνισή τους τα ψηλόμεσα εσώρουχα και η βίντατζ αισθητική της δανδέλας και των βα-βα-βουμ εσωρούχων, χωρίς να παραγκωνίζουν τα μικροσκοπικά στρινγκ. Από τις χρωματιστές τιράντες της Κάρι Μπράντσο, σύμβολο της «αναγέννησης» του σουτιέν ως στοιχείο συμπληρωματικό της εμφάνισης που δεν πειράζει καθόλου αν φαίνεται, έως το κορσέ της Κιμ Καρντάσιαν, οι γυναίκες συνεχίζουν να ξοδεύουν μικρές περιουσίες για τα εσώρουχά τους, επενδύοντας στη μικρή παρερμηνεία της έκφρασης πως «η ομορφιά πηγάζει εκ των έσω».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...