762
|

Στην Κλινική του Γέλιου

Στην Κλινική του Γέλιου

Είναι μια σχεδόν ηλιόλουστη ημέρα και η πλατεία Συντάγματος είναι απροσπέλαστη. Στα πρόσωπα είναι ζωγραφισμένη η βιασύνη, η δυσφορία, δεν υπάρχει ίχνος χαμόγελου. Δεν ξέρω ακριβώς από πότε έχω να γελάσω πραγματικά. Ίσως από εκείνη την ημέρα του Μαΐου όταν κάηκε η Marfin ή από εκείνη την Κυριακή που καίγονταν τα νεοκλασικά κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Μπορεί η κρίση να συνοδεύεται άραγε από γέλιο; Έχω φίλους που σχολιάζουν ακόμη και μια αστεία αναφορά στο facebook. Τόσο μεγάλο είναι το βάρος μιας κρίσης, που παίρνει την χαρά από μια γέννηση, από μια γιορτή, από μια ανάλαφρη στιγμή μιας συνεύρεσης φίλων. Όλες οι κουβέντες γυρνούν γύρω από την κρίση, σε τέτοιο βαθμό που μου έρχεται να ξεράσω. Αυτό το συναίσθημα του κορεσμού, το οποίο αισθάνομαι σε κάθε λέξη στα χείλη άλλων, σε κάθε εκπομπή, σε κάθε άρθρο. Θα μου πείτε όλοι υποφέρουν, ο κόσμος πεινάει. Ναι όλοι υποφέρουμε αλλά υποφέρουμε περισσότερο ως ασθενείς μιας ανίατης αρρώστιας, αυτής της κρίσης που τρώει σαν καρκίνος τα σώθηκα μας. Και η ζωή συνεχίζεται, με κρίση ή χωρίς.

Το γέλιο άλλωστε είναι ιαματικό. Κάθε φορά που γελάμε μπαίνουν σε λειτουργία 400.000.000 πνευμονικές κυψελίδες, δηλαδή τρεις φορές περισσότερες σε σχέση με αυτές που ενεργοποιούνται όταν αναπνέουμε συνήθως. Και «σφίγγουν και οι γάμπες», μια γερή δόση γέλιου ισοδυναμεί με δέκα έως δεκαπέντε λεπτά άσκησης σε στατική ποδηλασία ή κωπηλασία. Εκατό γέλια ίσον δέκα λεπτά αεροβικής.

Το γέλιο άλλωστε είναι και ιατρικά διαπιστευμένο. Το γέλιο ως φάρμακο, έκανε πράξη ο Norman Cousins όταν αρρώστησε με βαριά μορφή αρθρίτιδας και με πιθανότητες ανάρρωσης 1:500, κινητοποίησε τον οργανισμό του προς την κατεύθυνση του θετικού stress. Η καλύτερη μορφή θετικού stress είναι το γέλιο. Η θεραπεία που ακολούθησε περιελάμβανε δόσεις «βιταμινών από γέλιο». Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Μερικά χρόνια αργότερα ένας από τους πρωτοπόρους ερευνητές ο ψυχίατρος Δρ. Γουίλιαμ Φράι έκανε λόγο για «εσωτερικό τζόκινγκ», ισχυριζόμενος πώς το γέλιο ξεμουδιάζει τα εσωτερικά όργανα του οργανισμού. Το συκώτι, την σπλήνα, το παχύ έντερο. Οι λαϊκές ρήσεις, "μου έπρηξες το συκώτι", και "έβγαλα σπυριά" δεν είναι τυχαίες. Όλα φιλτράρονται μέσα από τον οργανισμό μας.

Όπως διαπιστώνει ο Robert Provine, ερευνητής και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ το γέλιο των γυναικών ξεκινάει από υψηλότερο σημείο (περίπου 502 Hz) και των ανδρών από χαμηλότερο (περίπου 276 Hz). H δε διάρκεια του γέλιου ρυθμίζεται από τον όγκο του αέρα που έχουμε στους πνεύμονες μας. Ο όγκος του καθορίζεται από την έκταση και την ένταση των επαναλαμβανόμενων εκπνοών με τις ταυτόχρονες διευρύνσεις και στενώσεις της γλωττίδας.

«Είναι το γέλιο ηθικό;». Εδικά σε μέρες κρίσης; Ο Πλάτωνας είχε τις αμφιβολίες του σχετικά με την ηθικότητα του γέλιου – και της κωμωδίας. Άλλωστε το γέλιο δεν ήταν ότι καλύτερο για την τέλεια Πολιτεία του. Δια στόματος Σωκράτη η κωμωδία προκαλεί στο κοινό έναν συνδυασμό ευχαρίστησης και λύπης. Ο Αριστοτέλης διαφωνεί. Θεωρεί ότι το γέλιο φέρνει την κάθαρση με ανώδυνο τρόπο. Για να πάμε στον Δημόκριτο γνωστό και ως «ο φιλόσοφος που γελά».

Ωστόσο, η παγκόσμια γλώσσα, αυτή του γέλιου, ξεπερνάει τις κοινωνικές δυσκολίες. Υπάρχουν ρίζες της θεραπείας με γέλιο σε «έθνικ» φυλές. Στους Navajo για παράδειγμα, ινδιάνικη φυλή που διοργάνωνε  θεραπευτικά φεστιβάλ γέλιου. Το πρώτο γέλιο ενός μωρού της φυλής Navajo θεωρείται ορόσημο για την υπόλοιπη ζωή του. Αλλά και στους Εσκιμώους της Γροιλανδίας οι οποίοι συνήθιζαν να λύνουν τις διαφορές τους με μονομαχίες γέλιου. Υπάρχει βέβαια και το ειρωνικό γέλιο, όμοιο με το κοροϊδευτικό γέλιο που χρησιμοποιούσαν στον Μεσαίωνα για την δημόσια γελοιοποίηση για να τιμωρήσουν κακοποιά στοιχεία. Αυτό το είδος γέλιου αρμόζει ίσως ακόμη περισσότερο σε τούτες τις περιστάσεις, φανταστείτε μια ομαδική εξέγερση γέλιου στην πλατεία Συντάγματος μπροστά στη Βουλή. Έχει ξαναγίνει άλλωστε. H «γελαστή διαμαρτυρία», μια μικρή επανάσταση γέλιου, πραγματοποιήθηκε την1η Μαρτίου του 1999, στο κρατίδιο Καρνατάκα της Ινδίας. Επινοήθηκε από τον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, Νατζούντα Σουάμι κατά της αδικίας και της φτώχιας των αγροτών και συγκέντρωσε 50.000 χωρικούς.

Και ναι υπάρχει κάτι αστείο και τραγικό παράλληλα, στο γιαούρτωμα του Νταλάρα, στην απολογία της Ντόρα Μπακογιάννη για το ένα εκατομμύριο ευρώ, στα αστεία που κυκλοφορούν για την Μέρκελ. Υπάρχει κάτι αστείο στο γεγονός ότι ο Σόιμπλε παίζει σουντόκου την ώρα της ψηφοφορίας στην γερμανική Βουλή. Υπάρχει περιθώριο για γέλιο και για ένα χαμόγελο ακόμη και σε ένα συσσίτιο, ή την ώρα που δίνεις κάτι σε έναν άνθρωπο σε ανάγκη, ή εκείνη τη στιγμή που ο μετανάστης σου χτυπάει το τζάμι για να το καθαρίσει. Και ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ούτως ή άλλως γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Ας γελάσει κάποιος πρώτος λοιπόν.

* Περισσότερες πληροφορίες για το γέλιο, και την γελωτοθεραπεία στο βιβλίο του Αλέξανδρου Λουπασάκη, «Γέλιο: Η καλύτερη θεραπεία» από τις εκδόσεις Κέδρος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News