Αν νομίζουμε ότι η ελληνική οικονομική κρίση, καθώς και η πολύ συγκεκριμένη οπτική των γερμανικών Μέσων απέναντι σε αυτήν, δεν έχει αφήσει κατάλοιπα στον τρόπο με τον οποίο μας αντιμετωπίζουν οι Γερμανοί, απατόμαστε. Η ρετσινιά του Έλληνα ως παράσιτο, το οποίο απομυζά τα χρήματα των Γερμανών φορολογούμενων, κρατά ακόμα γερά.

Τελευταίο και πολύ χαρακτηριστικό κρούσμα η διεθνής έκθεση σύγχρονης τέχνης documenta, η οποία διοργανώνεται από το 1955 στο Kassel της Γερμανίας κάθε 5 χρόνια. Για τη 14η έκθεση, η οποία θα πραγματοποιηθεί το 2017, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της θα τρέξει παράλληλα σε δύο σημεία: Το Kassel και την Αθήνα.

Και μπορεί στην Αθήνα λίγοι να συγκινήθηκαν από αυτήν την είδηση, καθώς χάθηκε κάπου μεταξύ των δόσεων του ΕΝΦΙΑ, του δράματος που εκτυλίσσεται στο ΕΜΣΤ, της αρχαιολαγνικής Αμφι-πολιτιστικής πολιτικής της κυβέρνησης και της ρετρό στρατευμένης πολιτιστικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, στο Kassel όμως οι αντιδράσεις έχουν υπάρξει πολλές και έντονες: «Έχω συγκλονιστεί και σοκαριστεί από το πώς βεβηλώνεται η κληρονομιά του ιδρυτή της documenta», λέει ο επικεφαλής ενός από τους εμπορικούς συλλόγους του Kassel, μιας άχρωμης και άοσμης πόλης 200.000 κατοίκων η οποία στην τελευταία έκθεση δέχτηκε 900.000 επισκέπτες μέσα σε τρεις μόλις μήνες και που φυσικά περιμένει την documenta κάθε 5 χρόνια σαν μάννα εξ ουρανού. «Κάτω τα χέρια από την documenta μας» φωνάζει το αντιευρωπαϊκό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (Alternative für Deutschland, AfD) το οποίο άρχισε οψίμως να κόπτεται για τη σύγχρονη τέχνη. Αλλά και ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) στην περιοχή, NorbertWett, δηλώνει ότι «δεν πρέπει να αφήσουμε την Αθήνα να μας πάρει την documenta». 

H εφημερίδα SüddeutscheZeitung σε άρθρο της με τον εύγλωττο τίτλο «Οπουδήποτε εκτός απ’ την Αθήνα» προσπάθησε να ανιχνεύσει τα αίτια: Φταίει η εκροή χρημάτων από τη γερμανική documenta προς την Ελλάδα; Κι όμως, από τα εκατομμύρια του προϋπολογισμού της έκθεσης, μόνο το 10% θα κατευθυνθεί προς την Αθήνα. Οφείλεται στο ότι πολλοί πιστεύουν πως η έκθεση πρέπει να γίνεται μόνο στη Γερμανία; Προηγούμενες documenta είχαν δορυφορικές εκθέσεις στο Κάιρο, στο Λάγκος, στην Καμπούλ και αλλού, ίσως δεν ήταν ισότιμες εκθέσεις όπως θα είναι η αθηναϊκή, αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει ένα προηγούμενο, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις. Και φυσικά όταν η DeutscheBank χορηγεί την έκθεση τέχνης Frieze στο Λονδίνο ουδείς διαμαρτύρεται, το αντίθετο μάλλον. 

Άρα κάπου αλλού εντοπίζεται το πρόβλημα, και έχει να κάνει με τις ελληνογερμανικές σχέσεις και τη φθορά που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια. Στην αφήγηση του ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι (ούτε καν η Γερμανία) ξελάσπωσαν τους Έλληνες έρχεται τώρα να προστεθεί η προσβολή του να βρεθεί ξαφνικά η Αθήνα ισότιμη οικοδέσποινα με το Kassel σε μία από τις τρεις σημαντικότερες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης στον κόσμο, και μάλιστα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της documenta να δηλώνει ότι «έχουμε πολλά να μάθουμε από την Αθήνα».

Ιδού λοιπόν ένα ακόμα ενδιαφέρον οξύμωρο: Οι Αθηναίοι δεν έχουν συγκινηθεί από αυτό που οι Γερμανοί θεωρούν ότι είναι ένα εξωφρενικό δώρο προς αυτούς. Όλοι οι Γερμανοί; Όχι. Κόντρα σε πολλούς δημότες (και ψηφοφόρους του), ο ίδιος ο Δήμαρχος του Kasselως επικεφαλής της documenta στηρίζει την ιδέα της παράλληλης έκθεσης στην πόλη του και την ελληνική πρωτεύουσα. Αψηφά το προφανές πολιτικό και οικονομικό κόστος και επιθυμεί να συνεργαστεί με την Αθήνα.

Εδώ ίσως κρύβεται και η αξία της 14ης documenta, πέρα από τη δεδομένη καλλιτεχνική της σημασία: Αν από τη μία η ελληνική πλευρά ξυπνήσει και συνειδητοποιήσει την πολιτιστική, τουριστική, διπλωματική και οικονομική ευκαιρία που της δίνεται και από την άλλη η γερμανική πλευρά επενδύσει στην κατάρρευση στερεοτύπων που κατακλύζουν τα ΜΜΕ της Γερμανίας στα χρόνια της κρίσης, η documenta, αντί για ένα ακόμα πεδίο ελληνογερμανικής αντιπαράθεσης, μπορεί να γίνει μια γέφυρα αλληλοκατανόησης και αποδοχής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News