Να μείνει ή να φύγει; Η Αρσεναλ διχάστηκε. Οπαδοί της έφτασαν στο σημείο να «παίξουν ξύλο» στην εξέδρα. Το μισό «Εμιρεϊτς» τον χειροκροτούσε, το άλλο μισό τον αποδοκίμαζε. Το εκτελεστικό συμβούλιο ήταν μοιρασμένο (4-2 υπέρ του προπονητή). Τελικώς, το πήρε πάνω του ο μεγαλομέτοχος: να μείνει. Ο Αρσέν Βενγκέρ συνεχίζει στον λονδρέζικο σύλλογο, και μάλιστα με τους δικούς του όρους: ως απόλυτος άρχων. Χωρίς τεχνικό διευθυντή, χωρίς κάποιον από πάνω του, δίπλα του ή από κάτω του να τον ελέγχει, χωρίς αιρέσεις και αστερίσκους στη συμφωνία. Θα έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο σε όλα, όπως πάντα.

Εάν ο αλσατός τεχνικός εξαντλήσει το νέο, διετές συμβόλαιο που υπέγραψε το μεσημέρι της Τετάρτης, το καλοκαίρι του 2019 -λίγους μήνες προτού κλείσει τα 70- θα έχει συμπληρώσει 23 συναπτά έτη στην Αρσεναλ, πλησιάζοντας τα 26 χρόνια της θητείας του σερ Αλεξ Φέργκιουσον στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Κανένας από τους εν ενεργεία προπονητές στα πέντε κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης δεν μπορεί να ονειρευτεί, καν, τη μακροβιότητα του Βενγκέρ στον ίδιο σύλλογο. Από τους παλιούς, μόνον τέσσερις τον έχουν ξεπεράσει, όπως λένε τα κιτάπια του ποδοσφαίρου: ο Γκι Ρου (με σχεδόν 39 χρόνια στον πάγκο της Οσέρ), ο Φέργκιουσον, ο Μισέλ ντε Μιλινέρ (24 χρόνια στη Λαβάλ) και ο Ντάριο Γκράντι (23 χρόνια και δέκα μήνες στην Κρου).

Οι φίλοι της Αρσεναλ υποδέχτηκαν την είδηση «κουμπωμένοι». Η κατάκτηση του Κυπέλλου Αγγλίας, το περασμένο Σάββατο, τους είχε μαλακώσει κάπως. Αλλιώς… Οι αντίπαλοι, με ενθουσιασμό – και σαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τον χλευάσουν, για ακόμα μια φορά. Ο αγγλικός Τύπος, με ρεπορτάζ. Για το πώς το «Wenger out» των πανό της εξέδρας μετατράπηκε από τη διοίκηση του συλλόγου σε… «Wenger in».

Δεν είναι δύσκολο να το μαντέψει κανείς. Ο Σταν Κρόνκι, ο αμερικανός δισεκατομμυριούχος ο οποίος απέκτησε σταδιακά (από το 2007 έως το 2011) το 62,89% των μετοχών του συλλόγου, αντιμετωπίζει την Αρσεναλ ως μία κερδοφόρο επιχείρηση αθλητικού θεάματος – και όσο παραμένει τέτοια, δείχνει εξαιρετικά απρόθυμος να πάρει ένα τόσο μεγάλο ρίσκο, όπως είναι η απόλυση του ανθρώπου που την «έστησε». Οχι μόνο δεν… σκοτώνει το γέρικο άλογο, αλλά ποντάρει πάνω του. Το γεμάτο ταμείο ικανοποιεί πλήρως τις φιλοδοξίες του. Για την τροπαιοθήκη του συλλόγου, ας αγωνιούν οι οπαδοί και το υπόλοιπο 27% της ιδιοκτησίας, ο ουζμπέκος μεγιστάνας Αλισερ Ουσμάνοφ που προσέφερε ένα δισεκατομμύριο λίρες για τις μετοχές του συνεταίρου του, αλλά ο Κρόνκι δεν πουλάει.

Και ο Βενγκέρ, γιατί δέχτηκε να παραμείνει; Οι τόσες αποδοκιμασίες δεν ξύπνησαν την αξιοπρέπειά του; Οι αποτυχίες των τελευταίων ετών δεν απειλούν την υστεροφημία του; Εκείνος, γράφουν οι άγγλοι αναλυτές, αρνείται να αποδεχτεί ότι οι καιροί τον προσπέρασαν. Εφέτος πήρε το Κύπελλο και έκανε εννέα νίκες στα εννέα τελευταία ματς του Πρωταθλήματος. Πιστεύει ότι μπορεί να ξανακάνει την Αρσεναλ πρωταθλήτρια, ότι μπορεί να αποχωρήσει ως θριαμβευτής. Θα ήταν ωραίο. Θα ήταν και δίκαιο, για έναν άνθρωπο που όλα αυτά τα χρόνια πρόσφερε τόσα πολλά, στην ομάδα του και στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Αλλά, το πιθανότερο είναι πως έχασε μία -ακόμα- ευκαιρία να φύγει «καβάλα στ’ άλογο», έχοντας κατακτήσει το Κύπελλο Αγγλίας.

Βενγκέρ και Κρόνκι συμφώνησαν, τη Δευτέρα, πως η Αρσεναλ μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις το Πρωτάθλημα της επόμενης σεζόν. Αποφάσισαν, αυτό το καλοκαίρι, να ρίξουν στο παζάρι (των μετεγγραφών) 100 εκατομμύρια λίρες. Το νούμερο εντυπωσιάζει, όμως αυτά τα χρήματα δεν αγοράζουν παρά μόνον έναν κορυφαίο παίκτη -έναν Γκριεζμάν, έναν Λουκάκου, έναν Εμπαμπέ- έστω με λίγα ρέστα. Αλλά η Αρσεναλ, ακόμη κι’ αν κρατήσει τον Σάντσες και τον Εζίλ, χρειάζεται τουλάχιστον τρεις τέσσερις top class ποδοσφαιριστές για να «χτυπήσει» τίτλο. Με δεδομένο ότι και οι ανταγωνιστές της -η Γιουνάιτεντ, η Σίτι, η Τσέλσι, η Λίβερπουλ- δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια.

Οποιο κι αν είναι το τέλος του στα γήπεδα, η Ιστορία δεν θα αλλάξει γνώμη για τον Βενγκέρ. Σπουδαίοι προπονητές δεν είναι μόνον εκείνοι που αποχωρούν με τρόπαια, αλλά -πρωτίστως- αυτοί που άφησαν το αποτύπωμά τους στο ποδόσφαιρο, που η επίδρασή τους σε έναν σύλλογο υπήρξε καθοριστική. Ο Αλσατός τα έκανε και τα δύο. Αλλαξε την αντίληψη των Αγγλων για το ποδόσφαιρο, τους δίδαξε το passing game, την υπομονή στην εκδήλωση της επίθεσης, την «κάθετη» μπαλιά. Εισήγαγε στο Νησί νέες μεθόδους προπόνησης και όλα τα «μυστικά» της επιστημονικής υποστήριξης των αθλητών. Το «Arsene, who?» («ποιος Αρσέν;»), με το οποίο τον είχαν υποδεχθεί τα αγγλικά tabloids, έδωσε τη θέση του στο «Arsene knows» («ο Αρσέν ξέρει»). Ανακηρύχθηκε τρεις φορές προπονητής της σεζόν στην Premier League (1998, 2002, 2004), ενώ το 2006 μπήκε στο Hall of Fame του αγγλικού ποδοσφαίρου.

Στην Αρσεναλ τα άλλαξε όλα. Μία ομάδα που την είχαν βαρεθεί οι ίδιοι της οι οπαδοί, τη μετέτρεψε σε ποδοσφαιρική μηχανή παραγωγής γκολ και φάσεων. Η επιθετική, εξαιρετικά θεαματική Αρσεναλ του Βενγκέρ αποτελούσε επί χρόνια μια ατραξιόν του Λονδίνου, ένα είδος αξιοθέατου για τους επισκέπτες του Λονδίνου. Ακόμη και στο Champions League έδωσε εκπληκτικές παραστάσεις: έριξε μια «πεντάρα» στην Ιντερ, στο Σαν Σίρο, πέρασε σαν σίφουνας από τη Μόσχα, το Ολύμπικο της Ρώμης, το Μόναχο, κοίταξε στα μάτια την Μπαρτσελόνα τον καιρό που αυτή δεν παιζόταν. Αλλοτε με «φίρμες» κι άλλοτε με ταλαντούχους «πιτσιρικάδες», ο Αλσατός χόρτασε τη Βρετανία -και την Ευρώπη- καλό ποδόσφαιρο.

Ακόμα περισσότερα της πρόσφερε ως μάνατζερ, με την επιμονή του να κατασκευαστεί το καινούργιο της, υπερσύγχρονο γήπεδο, έστω κι αν αυτό σήμαινε αιματηρές οικονομίες για το ποδοσφαιρικό τμήμα. Το «Εμιρεϊτς», που μαζί με την αγορά του οικοπέδου κόστισε 390 εκατ. λίρες, άνοιξε τις πύλες του το καλοκαίρι του 2006. Τη σεζόν 2006-2007, η τιμή του εισιτηρίου για έναν ενήλικο κυμαινόταν από 32 έως 66 λίρες για τα περισσότερα ματς, και 46 έως 94 για τα ματς με τους πιο εμπορικούς αντιπάλους. Το 2009 ο εκτελεστικός διευθυντής, Ιβαν Γκαζίδης, είχε ανακοινώσει ρεκόρ εσόδων (313,3 εκατομμύρια λίρες) για τη σεζόν 2008-2009. Η Αρσεναλ δεν είχε κερδίσει κάποιον τίτλο, όμως το γήπεδό της είχε πληρότητα πάνω από 90%. Οπως είχε γράψει ο Gurdian, «το Εμιρεϊτς είναι το μοναδικό θέατρο του Λονδίνου στο οποίο δεν πλήττεις ποτέ».

Ο Βενγκέρ προσελήφθη την 1η Οκτωβρίου του 1996 και μέχρι το 2005 είχε πανηγυρίσει 11 τίτλους, ανάμεσα στους οποίους τρία Πρωταθλήματα και τέσσερα Κύπελλα. Το 2006, στον τελικό του Παρισιού κόντρα στην Μπαρτσελόνα του Ροναλντίνιο, «άγγιξε» το τρόπαιο του Champions League. Τότε, σαν κάποιο αόρατο χέρι να γύρισε έναν διακόπτη, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Αυτός ο ανοιχτόμυαλος άνθρωπος μετατράπηκε σε έναν ξεροκέφαλο εξηντάρη που αρνιόταν πεισματικά να ξοδέψει για υπερτιμημένους -όπως έλεγε- παίκτες, ακριβώς τη στιγμή που τα χρήματα των ξένων επενδυτών κατέφθαναν στο Νησί για να γιγαντώσουν τον ανταγωνισμό. Πρωτάθλημα δεν ξαναπήρε. Το σήκωσαν η Τσέλσι (πέντε φορές), η Γιουνάιτεντ (άλλες πέντε), η Σίτι (δύο), μέχρι και η Λέστερ, ενώ η Αρσεναλ έβρισκε παρηγοριά στα Κύπελλα Αγγλίας (2005, 2014, 2015, 2017).

Στην Ευρώπη, τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα. Με τα χρόνια, η Αρσεναλ σταμάτησε να προσφέρει το γνωστό θέαμα, και ο προπονητής άρχισε να ξαφνιάζει με τις λάθος επιλογές του σε παίκτες. Πέρυσι το καλοκαίρι, για παράδειγμα, ανάμεσα στον Καντέ και τον Τσάκα επέλεξε να αποκτήσει τον (κατά 10 εκατομμύρια ευρώ) ακριβότερο Τσάκα, κι όχι τον πολυτιμότερο παίκτη της εφετινής Premier League. Είναι φανερό ότι το χάρισμά του, να ξεχωρίζει την αληθινή λίρα από την κάλπικη, τον εγκατέλειψε.

Η αλήθεια είναι ότι η Αρσεναλ του 2017 απέχει από εκείνη του 1996, όσο το «Εμιρεϊτς» του 2006 από το «Χάιμπουρι» του 1913. Αλλά, όλες αυτές οι επιτυχίες -οι τρεις τίτλοι Πρωταθλήματος, τα δύο νταμπλ, τα επτά Κύπελλα Αγγλίας, τα 49 ματς χωρίς ήττα και τα υπόλοιπα ρεκόρ- έγιναν θηλιά στο λαιμό του ίδιου του πατέρα τους. Ο Βενγκέρ έπαψε να είναι δημοφιλής, επειδή οι οπαδοί της Αρσεναλ λησμόνησαν πως, πριν από εκείνον, η ομάδα τους δεν κατακτούσε τρόπαια συχνά, δεν είχε άλλη συμμετοχή σε τελικό Πρωταθλητριών ή Champions League, και τερμάτισε στην πρώτη τετράδα του αγγλικού πρωταθλήματος μόλις δέκα φορές στις 37 τελευταίες προ-Βενγκέρ σεζόν. Οσοι είναι κάτω από 30-35 ετών δεν γνωρίζουν, καν, τι ήταν η Αρσεναλ πριν από τον Αλσατό.

Ολοι αυτοί βλέπουν πως οι άλλοι σύλλογοι κάνουν βήματα μπροστά: η Λίβερπουλ με τον Κλοπ, η Σίτι με τον Πεπ, η Τότεναμ με τον Ποκετίνο, η Γιουνάιτεντ με τον Μουρίνιο και, βεβαίως, η Τσέλσι με τον Κόντε. Η Τότεναμ έπαιξε, εφέτος, καλύτερα από την Αρσεναλ. Ασε που, από καλή μπάλα έχουν χορτάσει – τώρα απαιτούν νίκες, ευρωπαϊκές επιτυχίες και τρόπαια. Αντιμετωπίζουν τον Βενγκέρ σαν έναν «κολλημένο» γέρο που επιμένει να πορεύεται με ποδοσφαιριστές οι οποίοι στην Τσέλσι ή στη Σίτι δεν θα έπαιζαν ούτε αναπληρωματικοί. Και θεωρούν πως, πλέον, δεν μπορεί να δώσει καμία λύση. Γιατί είναι και ο ίδιος μέρος του προβλήματος.

Αχαριστία; Βαριά κουβέντα. Απλώς, οι καιροί αλλάζουν – κάτι που ο ίδιος ο γάλλος τεχνικός αρνείται να αποδεχθεί. Ο κύκλος του έχει κλείσει, ουσιαστικά, από το 2010. Τότε που η τρίτη έκδοση της Αρσεναλ την οποία παρουσίασε, ούτε που πλησίαζε τις δύο προηγούμενες. Ηταν η μεγάλη του ευκαιρία να αποσυρθεί με δόξα και τιμή – νιόπαντρος, κιόλας, με την πρώην μπασκετμπολίστρια, Ανι Μπρόστερχους. Παρέμεινε, όμως, με τις ευλογίες των golden boys της διοίκησης Κρόνκι, για να φτάσει στην εφετινή, απόλυτη απομυθοποίησή του. Και τώρα, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, κινδυνεύει να περάσει άλλα δύο χρόνια ανάμεσα στις χυδαίες διαμαρτυρίες των «φίλων» του και τη χλεύη των «εχθρών» του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News