Τα τελευταία δύο χρόνια, στο κέντρο του Νέου Ηρακλείου, κοντά στις ράγες του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και δίπλα σε διάσημες αλυσίδες φαγητού και ποτού, σερβίρεται ένας διαφορετικός καφές. Eνας καφές με μπόλικη δόση ανθρωπισμού και αξιοπρέπειας που από τις αρχές του 2016 θα μετακομίσει στην περιοχή των Αμπελοκήπων.

Aν επισκεφτείς το «Μύρτιλλο» θα κάτσεις αναπαυτικά σε μια όμορφη καρέκλα μπροστά σε ζωγραφισμένους τοίχους και πολύχρωμα στολίδια. Τότε θα σε καλωσορίσει -πάντα με ένα πλατύ χαμόγελο- ο Κωνσταντίνος, η Σοφία ή κάποιος άλλος εργαζόμενος. Eνας εργαζόμενος που πολλοί «βιαστικοί» θα σπεύσουν να χαρακτηρίσουν «διαφορετικό».

Στο «Μύρτιλλο» όμως η ιδιαιτερότητα δεν είναι προσβολή και η υποτιθέμενη «κανονικότητα» δεν αποτελεί ζητούμενο. Σε αυτήν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, απασχολούνται άτομα από διάφορες ευπαθείς ομάδες στα οποία ουδέποτε δόθηκε η ευκαιρία να εργαστούν σε άλλες επιχειρήσεις.

Η ιδέα για τον συγκεκριμένο χώρο προήλθε από την Γεωργία Βαμβουνάκη-Ραφάν και μια αντίστοιχη επιχείρηση που λειτουργούσε στο Εδιμβούργο της Σκωτίας. Το παιδί της κυρίας Ραφάν αντιμετώπιζε μαθησιακές δυσκολίες και η απασχόλησή του στην συγκεκριμένη επιχείρηση λειτούργησε καταλυτικά στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του.

Τον Οκτώβριο του 2013 λοιπόν δημιουργήθηκε το «Μύρτιλλο» που αυτήν τη στιγμή δίνει εργασιακή στέγη σε δέκα άτομα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Aτομα όπως η Σοφία, η οποία ένα πρωινό Τετάρτης μας καλωσορίζει στον χώρο που πλέον έχει γίνει το δεύτερο σπίτι της.

Η Σοφία αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα στα δεξιά της άκρα λόγω αλλεργίας σε εμβόλιο που της έγινε όταν ήταν μωρό. Βρίσκεται στην επιχείρηση από την πρώτη μέρα λειτουργίας της και το τελευταίο διάστημα είναι γραμματέας και υπεύθυνη για τις δημόσιες σχέσεις. «Μέχρι στιγμής η κίνηση αυτή είναι αυτοδύναμη» μας λέει περήφανα και συμπληρώνει: «Δεν έχουμε λάβει χρηματοδότηση από πουθενά, οπότε ότι έχουμε κάνει, το έχουμε κάνει με δικές μας δυνάμεις. Κυρίως με τις δυνάμεις των παιδιών που εργάζονται εδώ».

Καθισμένοι σε ένα τραπέζι του μαγαζιού, παρατηρούμε την ευγένεια των πελατών αλλά και τη θαυμαστή προθυμία των εργαζομένων. Εκτός από καφέδες και ποτά, στο «Μύρτιλλο» μπορείς να βρεις και τις σπιτικές λιχουδιές που ετοιμάζουν καθημερινά τα παιδιά στην κουζίνα. Ρωτάμε τη Σοφία αν οι εργαζόμενοι περνούν από κάποιου είδους εκπαίδευση προτού προσληφθούν. «Ναι, ουσιαστικά αυτός ο χώρος λειτουργεί σε δύο μέρη» μας ενημερώνει και εξηγεί: «Στο ένα υπάρχουν τα άτομα από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες που εργάζονται εδώ με μισθό και το άλλο είναι η ομάδα ατόμων με ιδιαίτερες δυσκολίες που πρέπει να περάσουν από μια διαδικασία εκπαίδευσης για να μάθουν τη δουλειά αλλά και το πώς να συνεργάζονται. Ταυτόχρονα κάνουν και δραματοθεραπείες που τους βοηθούν σε μεγάλο βαθμό».

Εκείνη τη στιγμή ο Κωνσταντίνος μας σερβίρει έναν ζεστό καφέ με διακριτικό και ευγενή τρόπο. «Εχω αυτισμό» θα μας πει μονολεκτικά ο ίδιος λίγη ώρα αργότερα. Αρκετά άτομα που απασχολούνται στο «Μύρτιλλο» έχουν το σύνδρομο Άσμπεργκερ, ένα είδος αυτισμού. Η εξέλιξη αυτών των παιδιών μέσα από την εργασία και την κοινωνική αλληλεπίδραση έχει εκπλήξει ακόμα και τη Σοφία. Η ίδια μας λέει ότι μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια υπάρχουν πολλά πράγματα που την έχουν συγκινήσει. «Υπάρχουν παιδιά που στην αρχή ήταν πολύ κλειστά στον εαυτό τους και διστακτικά προς τον κόσμο. Αυτά τα παιδιά πλέον νιώθουν πολύ καλά, έχει αυξηθεί η αυτοπεποίθησή τους, μιλάνε με κόσμο και αναπτύσσουν γερές φιλίες. Το σημαντικότερο είναι ότι βλέπεις χαμόγελα. Στην κυριολεξία έχει ανοίξει ο κόσμος τους» μας εξομολογείται η γραμματέας της επιχείρησης.

Ο Κωνσταντίνος κάποια στιγμή θα ξεκλέψει λίγο χρόνο από την εξυπηρέτηση των πελατών για να μας μιλήσει. «Εχω σπουδάσει τέχνη φωτογραφίας» θα μας πει στην αρχή της κουβέντας με μια δόση αγνής περηφάνιας. Όταν του ζητάμε να μας μιλήσει για το «Μύρτιλλο», δε δείχνει να επεξεργάζεται τις σκέψεις του, ούτε στιγμή: «Αυτή η συνεταιριστική επιχείρηση έχει καταφέρει να εντάξει πολλά παιδιά στο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον». Οσο για τη δική του εξέλιξη, ο ίδιος μας ενημερώνει: «Από τότε που ξεκίνησα έχω εξελιχθεί πάρα πολύ στη δουλειά. Είμαι πιο συντονισμένος και πλέον δεν φοβάμαι τον κόσμο. Εχω συνηθίσει εδώ».

Ο κοινωνικός ρατσισμός και η άγνοια αρκετών πολιτών δε δείχνει να απασχολεί ιδιαίτερα τα παιδιά που εργάζονται στην επιχείρηση. «Οι άνθρωποι που δε γνωρίζουν για το μαγαζί μας ρωτούν και εμείς τους ενημερώνουμε. Από εκεί και πέρα αν κάποιος δε νοιώθει καλά σε αυτό το περιβάλλον, απλώς δεν ξανάρχεται. Ο περισσότερος κόσμος αγκάλιασε αυτήν την ιδέα και όσοι δεν είναι τόσο ανοιχτόμυαλοι και μας αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά, απλώς δεν τους βλέπουμε ξανά» μας λέει η Σοφία.

Και η γραμματέας της επιχείρησης όμως έχει βρει αρκετές κλειστές πόρτες μέχρι να της δοθεί η ευκαιρία να εργαστεί στο «Μύρτιλλο». Σημειώνει πως σε αυτή την «γωνιά ανθρωπιάς», που στήθηκε στο Νέο Ηράκλειο, μπόρεσε να αποκτήσει εργασιακή εμπειρία για να βγει και πάλι δυνατή στην κοινωνία. Παράλληλα, η κυρία Ραφάν που δημιούργησε το μαγαζί, έχει δώσει ευθύνες και ελευθερίες στους εργαζομένους. Αυτό επισημαίνει και η Σοφία λέγοντας ότι «οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουμε όλες τις δύσκολες καταστάσεις με την επιχείρηση μόνοι μας και έτσι μπορούμε να αποδείξουμε όλες τις δυνατότητές μας».

Προς το τέλος της συζήτησης, ρωτάμε τη Σοφία για τα όνειρά της. Πριν ακόμα απαντήσει, νοιώθουμε σίγουροι ότι στις σκέψεις της δεν έχει χώρο κανενός είδους «ατομική φιλοδοξία». Η απάντησή της έρχεται πολύ γρήγορα για να μας επιβεβαιώσει: «Θα ήθελα να κινητοποιηθούν και άλλα άτομα και να δημιουργηθούν αντίστοιχα «Μύρτιλλα» που να βοηθάνε άλλα παιδιά. Ονειρεύομαι και άλλοι άνθρωποι που είναι στο περιθώριο να ζήσουν όσα ζούμε εμείς καθημερινά. Πρέπει απλά κάποιος να τους δώσει μια ευκαιρία για να αποδείξουν τις δυνατότητές τους».

Η σπουδαία προσπάθεια που κάνει το «Μύρτιλλο» έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται και επίσημα. Συγκεκριμένα, πέρυσι η μικρή επιχείρηση κέρδισε το βραβείο «Social Enterprise of the Year» κατά την απονομή των Βραβείων Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας που τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Επίσης, στην προσπάθεια αυτών των παιδιών θέλησε να συνδράμει και ο Δήμος Αθηναίων που με τη νέα χρονιά, θα τους παραχωρήσει δωρεάν μια νέα στέγη στην περιοχή των Αμπελοκήπων.

Με τη σκληρή δουλειά μιας χούφτας ανθρώπων λοιπόν, το «Μύρτιλλο» ανοίγει ένα μονοπάτι ανθρωπισμού. Ετσι, η απαίτηση για μια κοινωνία χωρίς ανώφελους και άστοχους διαχωρισμούς παραμένει ζωντανή ενώ δεν μπορεί να έχει καλύτερο εκφραστή από τα χαμόγελα και τις ευχές των παιδιών που μας αποχαιρετούν. Σε περίπτωση που κάποιος διατηρεί ενστάσεις για το τι ορίζεται ως «κανονικότητα», ας περάσει μια βόλτα από το «Μύρτιλλο».

Info: Ο νέος χώρος που θα στεγάσει το «Μύρτιλλο» είναι στη διασταύρωση των οδών Τριφυλίας και Λάμψας στην περιοχή των Αμπελοκήπων

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News