Θυμάμαι καθαρά τη πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση της Μαρίν Λεπέν. Ηταν λίγο πριν από την προεδρική προεκλογική εκστρατεία του 2002 και έπρεπε να συντονίσω μία συζήτηση στη γαλλική δημόσια τηλεόραση. Για λόγους πολιτικής ισορροπίας έπρεπε να έχουμε και έναν εκπρόσωπο του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου (National Front, FN), τότε ακόμα υπό την ηγεσία του Ζαν Μαρί Λεπέν. Ο Μπρούνο Γκόλνις, επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Λεπέν – και την εποχή εκείνη επίδοξος διάδοχός του – δεν ήρθε και έστειλε στη θέση του τη Μαρίν.

Ο Γκόλνις ίσως να έστειλε την άσημη και άπειρη τότε τριαντατριάχρονη δικηγόρο με σκοπό να την «κάψει». Αν πράγματι αυτός ήταν ο στόχος του, προφανώς απέτυχε. Λίγες ημέρες μετά ο τίτλος ενός εβδομαδιαίου περιοδικού ήταν: «Τι νέο υπάρχει στο Εθνικό Μέτωπο; Η Μαρίν Λεπέν».

Στις 21 Απριλίου του 2002 – στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών – ο 73χρονος Λεπέν έλαβε το 17% των ψήφων πετώντας έξω από τον δεύτερο γύρο τον Λιονέλ Ζοσπέν. Αλλά οι Γάλλοι συσπειρώθηκαν σχηματίζοντας ένα «Δημοκρατικό Μέτωπο» και στον δεύτερο γύρο έδωσαν στον συντηρητικό Ζακ Σιράκ ένα ηχηρό 82%. Δεκαπέντε χρόνια μετά η Μαρίν Λεπέν ξεπέρασε τον πατέρα της πείθοντας τον 21,3% των Γάλλων να την ψηφίσουν ως διάδοχο του Φρανσουά Ολάντ. Αλλά για να νικήσει και στον δεύτερο γύρο θα πρέπει να ξεπεράσει το εμπόδιο του Εμανουέλ Μακρόν, του 39χρονου κεντρώου υποψήφιου που απέσπασε στον πρώτο γύρο το 24%. Δεν θα είναι πιο εύκολο για τη Μαρίν από όσο ήταν για τον πατέρα της. Καθώς ήδη ο Φρασουά Φιγιόν και ο Μπενουά Αμόν έσωσαν δημόσια τη στήριξή τους στον Μακρόν – ο Αμόν αποκάλεσε τη Λεπέν εχθρό της Δημοκρατίας- ένα νέο, αν και μικρότερο, «Δημοκρατικό Μέτωπο» φαίνεται να σχηματίζεται.

Η διαδικασία αποδαιμονοποίησης της Λεπέν απαιτούσε όχι μόνον να εγκαταλείψει την παρωχημένη ρητορική του πατέρα της, αλλά και τον ίδιο τον πατέρα της. Η «πατροκτονία» ολοκληρώθηκε το 2015 όταν η Μαρίν διέγραψε τον Ζαν Μαρί Λεπέν από το κόμμα που εκείνος ίδρυσε το 1972.

Αλλά η Λεπέν είναι σκληρό καρύδι και έχει εμπιστοσύνη στο πεπρωμένο της. Ηδη οι προσπάθειές της να αλλάξει την εικόνα του Εθνικού Μετώπου το μετέτρεψαν από ένα ακραίο κίνημα σε μία μεγάλη πολιτική δύναμη. Στο κόμμα όλα αυτά τα χρόνια καλλιέργησε τη λατρεία του αρχηγού, η οποία συνοδεύτηκε από την πάταξη κάθε διαφορετικής φωνής και κριτικής, ακόμη και εκείνης της ανηψιάς της, Μαριόν Μαρεσάλ Λεπέν, ανερχόμενο αστέρι του Εθνικού Μετώπου.

Η επιτυχία της στηρίζεται στο «ιδεολογικό ξέπλυμα» που έφερε σε πέρας με τη βοήθεια του στενότερου συμβούλου της, του Φλοριάν Φιλιπότ ο οποίος ορκίζεται ότι αποφάσισε να σταθεί στο πλευρό της γοητευμένος από το ταλέντο της και όχι από την ιδεολογία της. Αρχικά η Λεπέν εμφανίστηκε στο κοινό όπως και ο πατέρας της: με το δυναμικό παρουσιαστικό της και τη βαριά φωνή «καπνιστή» επιχειρούσε να τρομάξει τους πολιτικούς της αντιπάλους χωρίς να ποντάρει ποτέ στο «γυναικείο χαρτί».

Αλλά στη συνέχεια κατάλαβε ότι μπορούσε να «υποδυθεί» και άλλους ρόλους. Πιο αδύνατη, ντυμένη προσεκτικά και με ηπιότερη ρητορική ανέπτυξε ένα είδος χαρίσματος που τη βοήθησε να απευθυνθεί και να πείσει ένα ευρύτερο κοινό, από τους άνεργους νέους ως την απογοητευμένη μεσαία τάξη και από τους αστυνομικούς ως τους μετανάστες που δεύτερης και τρίτης γενιάς που τώρα θέλουν να κλείσουν τα γαλλικά σύνορα στους ξένους.

Η διαδικασία αποδαιμονοποίησης της Λεπέν απαιτούσε όχι μόνον να εγκαταλείψει την παρωχημένη ρητορική του πατέρα της, αλλά και τον ίδιο τον πατέρα της. Η «πατροκτονία» ολοκληρώθηκε το 2015 όταν η Μαρίν διέγραψε τον Ζαν Μαρί Λεπέν από το κόμμα που εκείνος ίδρυσε το 1972. Ο ηλικιωμένος πολιτικός κινήθηκε δικαστικά κατά της κόρης του αλλά λίγους μήνες μετά εγκατέλειψε την προσπάθεια.

Στόχοι των επιθέσεών της ήταν οι μετανάστες, το Ισλάμ, η πολυπολιτισμική κοινωνία, το NATO, οι ελίτ, το «σύστημα», οι αγορές, τα ΜΜΕ και πάνω από όλα η Ευρωπαϊκή Ενωση – το τέρας που υποτίθεται ότι ευθύνεται για όλες τις παθογένειες της Γαλλίας

Φυσικά, παρότι η Λεπέν εγκατέλειψε τις αντισημιτικές κορώνες, τη νοσταλγική ρητορική για τη Γαλλία του Βισύ, τις υπερήφανες αναφορές στον πόλεμο της Αλγερίας, ακόμη και τον ίδιο τον πατέρα της, συνέχισε να ρίχνει λάδι στη φωτιά του λαϊκισμού. Στόχοι των επιθέσεών της ήταν οι μετανάστες, το Ισλάμ, η πολυπολιτισμική κοινωνία, το NATO, οι ελίτ, το «σύστημα», οι αγορές, τα ΜΜΕ και πάνω από όλα η Ευρωπαϊκή Ενωση – το τέρας που υποτίθεται ότι ευθύνεται για όλες τις παθογένειες της Γαλλίας. Δεν έχει σημασία ότι οι 23 ευρωβουλευτές της Εθνικού Μετώπου πληρώνονται με χρήματα της ΕΕ, ή ότι η ίδια η Λεπέν βρίσκεται υπό δικαστική διερεύνηση για υπεξαίρεση της ευρωβουλευτικής της αποζημίωσης. Για πολλούς Γάλλους, η κοινωνική ανησυχία, ο θυμός για την οικονομική κατάσταση και ο φόβος της τρομοκρατίας είναι πιο σημαντικά ζητήματα.

Η Λεπέν κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να βελτιώσει και το διεθνές προφίλ της. Τον Ιανουάριο περίμενε μάταια στη Νέα Υόρκη για να συναντήσει τον Ντόναλντ Τραμπ, για τον οποίο έχει πει ότι αντέγραψε ένα μέρος της πολιτικής της ατζέντας για να κερδίσει την προεδρία των ΗΠΑ. Στη Μόσχα συναντήθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, όχι για να του ζητήσει χρήματα – όπως έσπευσαν να διευκρινίσουν κομματικά στελέχη – αλλά για συζητήσουν μαζί για την παγκόσμια πολιτική.

Καθώς οι δημοσκοπήσεις την έδειχναν από εβδομάδα σε εβδομάδα, σε συνεχή άνοδο το πράγμα έδειχνε ότι δούλευε καλά. Αλλά πριν από δύο εβδομάδες το βερνίκι άρχισε για πρώτη φορά να ξεφτίζει. Οι συναντήσεις γινόντουσαν όλο και πιο ηλεκτρισμένες, ο λόγος της όλο και πιο επιθετικός και σκληρός. Υπενθυμίζοντας -σε όσους το είχαν ξεχάσει- ότι παραμένει κόρη του πατέρα της, ισχυρίστηκε ότι η Γαλλία δεν φέρει ευθύνη για τη σύλληψη και τη μεταφορά των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηταν φροϋδικό ολίσθημα, ήταν η κούραση από την εκλογική εκστρατεία, ή μήπως σκόπιμη προσπάθεια να καθησυχάσει την «παλαιά φρουρά» του Εθνικού Μετώπου ότι η αρχηγός δεν έχει ξεστρατίσει;

Οπως και να έχει 7,6 εκατομμύρια πολίτες (ένα νούμερο που πιθανότατα αυξήθηκε από την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές) έκριναν ότι η Λεπέν είναι το κατάλληλο άτομο για να ηγηθεί της Γαλλίας. Και παρότι ο συνδυασμός πολιτικού λίφτινγκ και δημαγωγίας δεν θα είναι αρκετός για να την οδηγήσει στην προεδρία, ήδη δυστυχώς κατάφερε κάτι σημαντικό. Να αλλοιώσει το πρόσωπο και την ψυχή της Γαλλίας.

© The Project Syndicate, 2017

www.project-syndicate.org
_______________________________________

* Η Κριστίν Οκράν (Christine Ockrent) είναι γνωστή τηλεοπτική δημοσιογράφος, πρώην ανώτατο στέλεχος του France 24 και του RFI.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News