813
Στιγμιότυπο από την προεκλογική συγκέντρωση του Ερντογάν, την Πέμπτη. Η γραφικότητα δεν περιγράφεται με λέξεις... | REUTERS/Goran Tomasevic

Και ο «σουλτάνος» δεν αισθάνεται πολύ καλά

Στιγμιότυπο από την προεκλογική συγκέντρωση του Ερντογάν, την Πέμπτη. Η γραφικότητα δεν περιγράφεται με λέξεις...
|REUTERS/Goran Tomasevic

Και ο «σουλτάνος» δεν αισθάνεται πολύ καλά

Και στο τέλος κερδίζει ο Ερντογάν; Θα ήταν υπερβολικά ριψοκίνδυνος όποιος στοιχημάτιζε στο αντίθετο. Αλλά θα ήταν και πολύ βιαστικός όποιος έβαζε το χέρι του στη φωτιά. Ο τελευταίος «σουλτάνος» της Τουρκίας πηγαίνει στις διπλές εκλογές της Κυριακής περισσότερο ανήσυχος από ποτέ.

Στις προεδρικές εκλογές θα υποχρεωθεί μάλλον σε έναν δεύτερο γύρο. Και τις βουλευτικές είναι εξαιρετικά πιθανό να τις χάσει. Αυτή δεν είναι ακριβώς η ιδανική συνέχεια για κάποιον που δεν του αρέσει να χάνει και πάντως κερδίζει συνέχεια τα τελευταία 16 χρόνια. Ούτε για κάποιον που από την επομένη των εκλογών θα έχει τόσες εξουσίες στα χέρια του όσες δεν είχε ούτε ο Κεμάλ Ατατούρκ.

Πέρα από τους νικητές και τους χαμένους όμως έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τι χώρα θα είναι η Τουρκία το πρωί της Δευτέρας.

Θα είναι μια χώρα της οποίας ο πρόεδρος θα έχει την αρμοδιότητα να διορίζει τους αντιπροέδρους και τα μέλη της κυβέρνησης – πρωθυπουργός δεν θα υπάρχει πια. Θα έχει επίσης το δικαίωμα να παύει βουλευτές, οι μυστικές υπηρεσίες θα αναφέρονται απευθείας σε αυτόν, ο διορισμός των μελών του ανώτατου δικαστηρίου θα περνάει από αυτόν. Και ποιος θα είναι αυτός; Θα είναι ο Ταγίπ Ερντογάν που χάρη στη δική του συνταγματική μεταρρύθμιση θα μπορούσε να μείνει στην εξουσία ως το μακρινό 2029;

Από επάνω, αριστερά: Ταγίπ Ερντογάν, Μουχαρέμ Ιντζέ. Στη μεσαία σειρά, από αριστερά: Μεράλ Ακσενέρ και Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Στην πρώτη, από αριστερά προς τα δεξιά: Τεμέλ Καραμολάογλου και Ντογκού Περιντσέκ (REUTERS/Staff)
Eπάνω, από αριστερά: Ταγίπ Ερντογάν, Μουχαρέμ Ιντζέ. Στη μεσαία σειρά, από αριστερά: Μεράλ Ακσενέρ και Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
Κάτω, από αριστερά: Τεμέλ Καραμολάογλου και Ντογκού Περιντσέκ (REUTERS/Staff)

Οι αριθμοί δεν είναι ακριβώς με το μέρος του. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι στον πρώτο γύρο είναι πιθανόν να κολλήσει στο 48%. Και η πολιτική πραγματικότητα στην Τουρκία λέει ότι για πρώτη φορά η αντιπολίτευση είναι ενωμένη απέναντί του: κεμαλιστές, εθνικιστές και Κούρδοι, δεξιοί και αριστεροί, αλεβίτες και σουνίτες. Οι δημοσκόποι καταγράφουν επίσης μια κάποια κόπωση ανάμεσα στους υποστηρικτές του Ερντογάν. Και αν κάποιος από τους συμβούλους του είχε το θάρρος εκείνου του συμβούλου του Μπιλ Κλίντον είναι βέβαιο ότι θα αναφωνούσε «είναι η οικονομία, ηλίθιε».

Αν ο σουλτάνος δεν αισθάνεται και πολύ καλά τώρα τελευταία είναι και επειδή με τις αλχημείες του προσγείωσε ανώμαλα μια οικονομία που έως πριν από λίγα χρόνια φαινόταν να πετάει. Τώρα σέρνεται, ενώ η τουρκική λίρα χάνει συνεχώς την αξία της. Ο Ερντογάν, που θέλει να ελέγχει ακόμη και την Κεντρική Τράπεζα, είχε επιχειρήσει να συγκρατήσει την πτώση με τον ανορθόδοξο τρόπο κάποιου που ξέρει ελάχιστα από πραγματική οικονομία και πολλά από οικονομικό πατριωτισμό: είχε καλέσει τους πολίτες να μετατρέψουν τα δολάριά τους σε λίρες. Κάποιοι τον άκουσαν. Και είδαν τις αποταμιεύσεις τους να χάνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες το ένα τέταρτο της αξίας τους.

Είναι από αυτά που πληρώνονται στην κάλπη. Πληρώνεται, ενδεχομένως λιγότερο αλλά πάντως πληρώνεται, και το αυταρχικό στυλ διακυβέρνησης. Η Τουρκία ζει τα τελευταία χρόνια αυτό που κομψά λέγεται «διολίσθηση», αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερο: δύο χρόνια από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παραμένει. Και σε αυτά τα δύο χρόνια ο «σουλτάνος» εξαπέλυσε ένα πραγματικό πογκρόμ επί δικαίων και αδίκων. Χιλιάδες αξιωματούχοι και υπάλληλοι έχασαν τις δουλειές τους, πολλοί φυλακίστηκαν, ενώ ο Τύπος δεν ήταν ποτέ λιγότερο ελεύθερος απ’ ό,τι είναι σήμερα.

Ο Μουχαρέμ Ιντζέ, βασικός αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (REUTERS/Osman Orsal)
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ, βασικός αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (REUTERS/Osman Orsal)

Ο Ερντογάν ξέρει ποιος φταίει –ή μάλλον ποιοι φταίνε γιατί είναι πολλοί. Ο Σατανάς δεν είναι μόνο ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο ιμάμης που ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο Ερντογάν θεωρεί ηθικό αυτουργό της απόπειρας πραξικοπήματος. Σατανάς είναι και οι ΗΠΑ με τις οποίες ο σουλτάνος δεν τα πήγαινε ποτέ χειρότερα, είναι και η Ευρωπαϊκή Ενωση με την οποία έχει υπάρξει επίσης πολύ καλύτερα. Είναι, κατά περίπτωση, και ο Μπασάρ Αλ Ασαντ της Συρίας και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου του Ισραήλ και όποιος άλλος βρίσκεται πρόχειρος.

Κι όλα αυτά ενώ η κοσμική αντιπολίτευση ανακάλυψε σχεδόν από το πουθενά έναν χαρισματικό υποψήφιο, τον Μουχαρέμ Ιντζέ. Αυτός είναι που κατάφερε να ενώσει όλους τους άλλους γύρω του και απειλεί τον Ερντογάν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Κι αυτός είναι που θα ευχόταν κανείς να κερδίσει. Γιατί ο Ιντζέ δηλώνει ότι θα είναι πρόεδρος όλων, Τούρκων και Κούρδων. Θέλει τις γυναίκες λιγότερο καταπιεσμένες, καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη αλλά και  τις χώρες της Μέσης Ανατολής, θέλει να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου, να αφήσει τους δημοσιογράφους να κάνουν τη δουλειά τους, να βρει μια λύση στο κουρδικό ζήτημα.

Θέλει μια Τουρκία που θα βρει ξανά τον δρόμο της προς μια δημοκρατία που δεν ήταν ποτέ, αλλά το πιο προοδευτικό κομμάτι της ονειρεύεται ότι κάποτε θα γίνει.

Μένει να φανεί αν θα κερδίσει. Ή αν ο Ερντογάν θα χάσει, έπειτα από 16 χρόνια στην εξουσία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...