Ο «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου θεωρείται το αρτιότερο και προσφιλέστερο δραματικό ποίημα της «Κρητικής Σχολής» και απηχεί την έμπνευση μεσαιωνικών κατασκευών στις οποίες ο αναγνώστης/θεατής/ακροατής αναγνωρίζει θεματικές με ποικίλες διακυμάνσεις του νοήματος: ζητήματα «ιπποτικής τιμής», υπερηφάνειας και γενναιότητας συνυφαίνουν και εξυμνούν τον έρωτα και την πίστη.

Η σκηνική προσαρμογή του Μενέλαου Τζαβέλλα, που σκηνοθετεί την παράσταση του έργου στο θέατρο «Στούντιο Μαυρομιχάλη» κατορθώνει να συμπτύξει τις πολυδιάστατες θεματικές σε ενιαίο σώμα κειμένου με δραματικές και «θεαματικές» αξιώσεις. Εξάλλου, η σκηνοθεσία ακολουθεί την υφολογία της λιτότητας αν όχι το «μίνιμαλ». Έτσι το σκηνικό που επιμελείται ο Νεοκλής Αράπογλου, στηρίζεται μάλλον στην μετωνυμία παρά στην επεξηγηματική επεξεργασία του αφηγήματος μέσω της χωροταξικής διαλεκτικής. Το ίδιο συμβαίνει με τα κουστούμια, που σχεδιάζει και φιλοτεχνεί ο Μάκης Καρράς, ο οποίος αποδίδει τη σκηνική μεταφορά του προσώπου δια της ενδυματολογικής χαρακτηρολογίας καθώς και επιμέρους σημειακών συστημάτων, χάρη στα οποία διερμηνεύονται ορισμένα σημασιακά κενά, απαραίτητα στην διασκευή. Ωστόσο, ο κ. Καρράς δεν απέφυγε το παράπτωμα της «εισβολής» ενός εξαιρετικά παράταιρου στοιχείου, εκείνου της «καλύπτρας» του Ερωτόκριτου. Πρόχειρα τοποθετημένη και αντιαισθητική η «καλύπτρα» αποδομεί πλήρως το μορφικό αίτιο ενός ποιητικού στην ουσία αιτίου. Το τελευταίο καταστρέφεται ολοσχερώς και καταστρέφει, θα λέγαμε, την ήδη βεβαρυμμένη σωματικά ερμηνεία του ηθοποιού Στάθη Γκάτση, ο οποίος υποδύεται τον Ερωτόκριτο. Ο κ. Γκάτσης, με το παιδικό κάλυμμα στο κεφάλι, κινείται μονόπαντα σαν να φοβάται για την ισορροπία του. Εντούτοις,  και χωρίς το κάλυμμα, ο ηθοποιός σωματοποιείται και κινείται με αδικαιολόγητη δυσκολία σε ό,τι χαρακτηρίζει το σύνολο της σκηνικής εκφοράς του ηθοποιού.

Στον ρόλο της Αρετούσας, η πρωτοεμφανιζόμενη ηθοποιός Χριστίνα Γκιτώνη κινείται σε πλαίσιο ρυθμικής αρμονίας και διακρίνεται για το πάθος της  ερμηνείας του τραγουδιστικού μέρους του ρόλου της.

Ως Βασιλιάς, ο εξαίρετος ηθοποιός και γνωστός τενόρος,  Κωνσταντίνος Τζέμος ερμηνεύει με άψογο τρόπο έναν ρόλο-γέφυρα που συνενώνει την θεσμική ιδεολογία της οικογενειακής αρετής και αγάπης με «υπόγεια» ρεύματα όπου διαβιούν αφηρημένες αλλά εφαρμοζόμενες έννοιες, όπως η δικαιοσύνη και η γενναιοδωρία. Ο κ. Τζέμος συγκινεί ως βασιλιάς, κραταιός και ανυποχώρητος, ενεχόμενος, μολαταύτα, στα συγκινησιακά και συναισθηματικά επίπεδα επί των οποίων πλάθεται και διακρίνεται η ταυτότητα της ανθρώπινης οντότητας.

Εξάλλου, ο Πολύδωρος του Σταύρου Κανελλίδη εμπλουτίζει την υποκριτική γκάμα των «δορυφόρων» του ποιητή Βιτσέντζου Κορνάρου, όπως τον εμφανίζει έμπλεο οίστρου και ευγένειας χαρακτηριστικών προσώπου και λόγου ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τσιομήδης, αλλά και ο λυράρης Γιάννης Παναγακόπουλος, που «σκιαγραφεί» με ευστροφία τις νότες του πόνου και της χαράς.

Ωστόσο, αν πρέπει οπωσδήποτε να «κλέψει» κάποιος την παράσταση, η προσοχή μας στρέφεται στην υπέροχη Παραμάνα της Αρετούσας, την οποία ενσαρκώνει ούτως ειπείν η Καίτη Φίνου. Απαράμιλλη στη σωματική εσωτερικότητα, η κ. Φίνου ξεδιπλώνει, με σπάνια μαεστρία στις κινήσεις της, τις ενδότερες δονήσεις ενός ρόλου που απαιτεί προσήλωση στον συμβολικό ρυθμό και στις ισορροπίες που επιβάλλει το «χρονοτοπικό» περιβάλλον, δια του οποίου επηρεάζεται η φαντασιακή αναγωγή του πραγματικού. Πράγματι, η Παραμάνα της Καίτης Φίνου αποτυπώνει το σύνολο των θεματικών ενοτήτων που συναπαρτίζουν το οικουμενικό δράμα του ανθρώπου, ο οποίος αγωνίζεται σκληρά για να τιθασεύσει ό,τι απομένει από μία καταιγίδα. Η ερμηνεία της ηθοποιού στο «Στούντιο Μαυρομιχάλη» στιγματίζει ποιοτικά την κάθαρση του πάθους, όταν ο άνθρωπος εξορκίζει τελικά τις κακοδαίμονες δυνάμεις του παθήματος.

 *Η Μαρίκα Θωμαδάκη είναι Καθηγήτρια Θεωρίας και Σημειολογίας του Θεάτρου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News