Εδώ και λίγο καιρό πλανάται σαν σύννεφο πάνω από το κεφάλι μου μια φράση, η οποία είναι σαν να δημιουργήθηκε μόνη της, να πήρε μόνη της την πρωτοβουλία να εγκατασταθεί πάνω από το κεφάλι μου και να ξεπετάγεται σαν φωτεινή επιγραφή όταν βρίσκει ερέθισμα! Είναι η «δικτατορία του κάτι». Η φράση αυτή αρχικά ηχούσε στα αυτιά μου τόσο αόριστα όσο το «αόρατο χέρι της αγοράς», κάτι που με έβαλε στη διαδικασία να την προσεγγίσω και να την αποκρυπτογραφήσω. Ολα ξεκίνησαν πριν από αρκετό καιρό, όταν ανέφερα σε κάποιον ότι μου αρέσουν πολύ τα σαλιγκάρια σαν έδεσμα κι εκείνος εμφανώς ενοχλημένος μου απάντησε: «Πώς γίνεται να αρέσουν σε κάποιον τα σαλιγκάρια σήμερα; Είναι βανδαλισμός!».

Από εκείνο το σημείο και έπειτα, ξεκίνησα να εντοπίζω διάφορα «πώς γίνεται να… σήμερα;» για συνήθειες ή απόψεις που τάχα δεν συμβαδίζουν με το σήμερα. Αραγε πρόκειται για το σήμερα ή το κατ’ επίφαση σήμερα, αναρωτήθηκα. Αναμφισβήτητα, διανύουμε μία εποχή ταχύτατων μεταβολών, πολυεπίπεδων επιρροών, ακανόνιστης διάχυσης γνώσεων, ιδεών, πολιτισμικών στοιχείων και προτιμήσεων (πρώτη παραδοχή). Το φαντάζομαι σαν έναν πίνακα αφηρημένης τέχνης, στο βάθος του οποίου, παραδόξως, κρύβεται ένας πυρήνας λογικής, -μάλλον- αυτός του καλλιτέχνη (ως καλλιτέχνη σε αυτό το παράδειγμα ορίζω την εξέλιξη). Τα πολλαπλά και ποικίλα ερεθίσματα που δεχόμαστε, αφού περάσουν το φάσμα της αντίληψης και της πνευματικότητάς μας, μεταμορφώνονται σε συμπεριφορές και απόψεις. Εξωτερικοί παράγοντες, λοιπόν, περνούν το εσωτερικό μας φάσμα και μετατρέπονται σε εξωτερικευμένους παράγοντες, οι οποίοι, ίσως, με τη σειρά τους αποτελέσουν εξωτερικό παράγοντα σε κάποια άλλη, μεταγενέστερη, αντίστοιχη μετατροπή (δεύτερη παραδοχή). Για να προκύψει ένα αποτέλεσμα δίκαιο -αν μη τι άλλο- από αυτή τη μετατροπή, το οποίο εξυπηρετεί τον σκοπό του καλλιτέχνη, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε αυτή τη διαδικασία πρόσληψης-απόδοσης. Το κάτι, το οποίο προσπαθεί να περιγράψει η φράση μου και το οποίο εσκεμμένα δεν είναι επαρκώς ή εξαντλητικά ορισμένο, αφορά ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών και απόψεων, οι οποίες μάλλον απέτυχαν σε κάποιο από τα στάδια της παραπάνω διαδικασίας και τις οποίες διαπιστώνω ότι μπορώ να εντάξω σε μία ομάδα, την ομάδα του «κάτι»!

Σε τι συνίσταται, όμως, η έννοια της «δικτατορίας» στη φράση; Μάλλον στην «καθεστωτική» επιβολή νέων τάσεων και αντιλήψεων. Την επιβολή, δηλαδή, με μέσα που προέκυψαν από λανθασμένη διαδικασία μετατροπής. Διότι, ότι όταν ζητάμε την απελευθέρωση της σκέψης μας από παλιακές νόρμες και θέτουμε ρηξικέλευθους στόχους, όπως είναι η κατάρριψη της ομοιογένειας και η αποδοχή μιας διαφορετικότητας (σε ποικίλα επίπεδα), θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στον τρόπο που θα προσεγγίσουμε τους στόχους μας καθώς και στα μέσα που θα χρησιμοποιήσουμε. Διότι, εάν οι στόχοι έχουν αναδυθεί από μία νέα τάξη πραγμάτων, αλλά η προσέγγιση αυτών γίνεται με μέσα τα οποία θεωρούμε ότι αντιμαχόμαστε, τότε το εγχείρημα κινδυνεύει να θεωρηθεί υποκριτικό (τρίτη παραδοχή). Πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κάποιος που δεν συμβαδίζει ακριβώς όπως απαιτούν τα πρότυπα της νέας τάξης πραγμάτων; Ως έκφραση διαφορετικότητας ή ως έκφανση του ανεπιθύμητου «κατεστημένου»;

Θέλω να πω ότι δεν χρειαζόμαστε ταμπέλες για να αποδεχτούμε ή να απορρίψουμε κάτι, παλιό ή νέο, όμοιο ή διαφορετικό. Οταν διαφοροποιείσαι από τους διαφορετικούς, είσαι κι εσύ διαφορετικός ως προς αυτούς. Αντίστοιχα, όταν ενστερνίζεσαι τη διαφορετικότητα των διαφορετικών ή την εκπροσωπείς, γίνεσαι κι εσύ όμοιος ως προς αυτούς. Επομένως, η κατάφαση μιας ομοιογένειας ή μιας διαφορετικότητας είναι ζήτημα οπτικής γωνίας. Δεν εξυπηρετεί κάπου η αδιαλλαξία μίας νέας, ανατρεπτικής αντίληψης για τη ζωή ή μία νέας καθημερινής συνήθειας, aka «η δικτατορία του κάτι». Αυτό που θα εξυπηρετούσε είναι η προσέγγιση με ανοιχτό μυαλό, η διαλλακτικότητα, η συζήτηση, η κατανόηση, ο σεβασμός (συμπέρασμα). Τέλος, αν θα μπορούσα να θεωρήσω και να χαρακτηρίσω κάτι ως αδιαμφισβήτητο και διαχρονικό, το οποίο μας συντροφεύει σε κάθε παραδοχή και κουβέντα για το σήμερα και το αύριο, ανεξάρτητα και πέρα από οπτικές γωνίες και κατηγορίες, είναι η μοναδικότητά μας. Προσοχή, η μοναδικότητά μας, όχι μόνο η δική μου ούτε μόνο η δική σου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News